Page 191 - The Journal of the Royal Society of Thailand
P. 191
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีท่� ๔๙ ฉบัับัท่� ๑ มกราคม-เมษาย์น ๒๕๖๗
รองศาสตราจารย์์ประย์ูร ทรงศิลป์ 181
๑.๓ สฺฺร่สฺ /โซฺฺระฮ/ “ลุ่วก” พุท์ฺธีสัาสันบณฺฑิิตฺ้ย (๑๙๖๗ : ๑๕๑๘) ให้ควิามหมายคำศััพท์์นี�วิ�า
“ใสั�ข้องสัดดิบในน�ำท์ี�กำลี้ังเด่อดหร่อน�ำร้อนช้ั�วิข้ณะเดียวิ, สัิ�งท์ี�ลี้วิกแลี้้วิ” พบวิ�า คำศััพท์์นี�นำไปใช้้เป็น
คำกริยา เป็นการนำข้องสัดจำพวิกเน่�อสััต้วิ์ หร่อผักสัดใสั�ลี้งไปในน�ำร้อนหร่อน�ำเด่อดพอให้ข้องนั�นสัุก
เพียงเลี้็กน้อย หร่อเพียงสัลี้ด นิ�มหร่ออ�อนต้ัวิลี้ง ซึ�งใช้้เวิลี้าไม�นาน ข้องท์ี�ลี้วิกแลี้้วิอาจนำไปรับประท์านได้ท์ันท์ี
หร่อนำไปประกอบเป็นอาหารอย�างอ่�นต้�อไปก็ได้ เช้�น
็
สฺฺร่สฺพงมาน�โอยฉีฺอินลีฺ้มม /โซฺฺระฮ โปง ม็วิน โอย เชฺ้อิน โลีฺ้มม/ “ลุ่วกไข้�ไก�ให้สัุกพอดี”
สฺฺร่สฺมึกโอยเฉีฺอินบนฺต้ิจ /โซฺฺระฮ มึก โอย เชฺ้อิน บ็อน-เต้ิจ/ “ลุ่วกปลี้าหมึกให้สัุกเลี้็กน้อย”
็
็
วิิธีีสฺฺร่สฺเงียวิโอยฉีฺงาญ� /วิิ-ท์ี ซฺโระฮ เงียวิ โอย ช้งัญ/ “วิิธีีลุ่วกหอยแครงให้อร�อย”
สฺฺร่สฺเสัฺฎําย่รเพก /โซฺระฮ เซฺดา ย่ เปก/ “ลุ่วกสัะเดานานเกินไป”
ธีางไสัฺพโกฺฎํบยกเท์าสฺฺร่สฺท์ึกเกฺฎําโอยสัฺรพาบ� /เท์ียง ซฺปึย โกฺดบ โยก ต้ึวิ โซฺฺระฮ ต้ึก
เกฺดา โอย ซฺรอ-ป็วิบ/ “ใบกะหลี้�ำปลี้ีเอาไปลุ่วกน�ำร้อนให้เหี�ยวิ”
ยกตฺ้รย่งเจกสัฺรท์าบ�ขฺ้จี ๆ เท์าสฺฺร่สฺท์ึกเกฺฎําโอยท์น� /โยก ตฺ้รอ-โยง เจก ซฺรอ-ต้็วิบ เคฺจ็ย
เคฺจ็ย ต้ึวิ โซฺฺระฮ ต้ึก เกฺดา โอย ต้็วิน/ “เอาหัวิปลี้ีกลี้ีบอ�อน ๆ ไปลุ่วกน�ำร้อนให้นิ�ม”
สฺฺร่สฺสัรไสัมีกฺนุงท์ึกพุะ /โซฺฺระฮ ซอ-ช้ัย มี คฺนง ต้ึก ปุฮ/ “ลุ่วกเสั้นบะหมี�ในน�ำเด่อด”
สฺฺร่สฺสัตฺ้วิมาน� /โซฺฺระฮ ซัด ม็วิน/ “ลุ่วกไก�ท์ั�งต้ัวิ”
ผักลุ่วกแลุ่ะผักจีิ�ม
สัำหรับการประกอบอาหารด้วิยวิิธีีการต้้มแลี้ะลี้วิกพบวิ�า การนำผักท์ุกช้นิดไปท์ำให้สัุกเพ่�อเป็น
ผักจิ�มหร่อผักแนมมีการใช้้คำศััพท์์เพียงคำเดียวิ ค่อ โสัฺรสั /โซฺระฮ/ “ลี้วิก” ไม�พบวิ�า มีการใช้้คำศััพท์์
โสัฺงร /โซฺง/ “ต้้ม” เพ่�อท์ำให้ผักนั�นสัุก เช้�น
สฺฺร่สฺโพต้บารำงนึงตฺ้รบ� /โซฺฺระฮ โปด บา-รัง นึง ตฺ้ร็อบ/ “ลุ่วกกระเจี�ยบแลี้ะมะเข้่อ”
บนฺแลี้สฺฺร่สฺเผฺสัง ๆ /บ็อน-แลี้ โซฺฺระฮ เพฺซง เพฺซง/ “ผักลุ่วกต้�าง ๆ ”
ดังนั�น การลี้วิกผักแลี้ะการต้้มผักสัำหรับเป็นผักจิ�ม ผักแนม ใช้้คำศััพท์์เพียงคำเดียวิ ค่อ สัฺรุสั /โซฺระฮ/
“ผักลี้วิก, ผักต้้ม” มีข้้อสัังเกต้วิ�า คนเข้มรรับประท์านผักดิบผักสัดมากกวิ�าผักสัุก ไม�นิยมรับประท์าน
ผักจิ�มผักแนมท์ี�สัุกหร่อนิ�มมากเกินไป แลี้ะร่้จักนำผักธีรรมช้าต้ิมากมายหลี้ายช้นิดมาประกอบอาหาร อาจเป็น
เพราะวิ�าเม่�อช้�วิงสัถฺานการณ์บ้านเม่องมีสังคราม คนเข้มรจำเป็นต้้องรับประท์านผักดิบผักสัดท์ี�หาได้
ต้ามธีรรมช้าต้ิ ประสับการณ์การรับประท์านผักสัดผักดิบ โดยเฉีพาะผักธีรรมช้าต้ิจึงเป็นควิามร่้แลี้ะควิามคุ้นช้ิน
ท์ี�ได้สัั�งสัอนกันต้�อ ๆ มาถฺึงลี้่กหลี้าน ซึ�งผ่้ให้สััมภาษณ์ได้อธีิบายควิามน�าจะเป็นด้วิยเหตุ้ผลี้ท์ี�เหม่อนกับข้้อคิดเห็น
ข้องผ่้เข้ียน สั�วินผักท์ี�นำมาท์ำให้สัุกเพียงเลี้็กน้อยด้วิยการลี้วิก มักลี้วิกเพ่�อต้้องการลี้ดรสับางอย�างข้องผัก
บางช้นิด เช้�น ข้ม ฝาด ข้่�น อาท์ิ ลี้วิกสัะเดาลี้ดข้ม ลี้วิกหน�อไม้ลี้ดข้่�น หร่อลี้ดพิษท์ี�มีในผัก เช้�น ลี้วิกยอด
มันสัำปะหลี้ัง หร่อยอดกะท์กรก เพ่�อลี้ดสัารไฮโดรไซยานิค
