Page 189 - The Journal of the Royal Society of Thailand
P. 189
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีท่� ๔๙ ฉบัับัท่� ๑ มกราคม-เมษาย์น ๒๕๖๗
รองศาสตราจารย์์ประย์ูร ทรงศิลป์ 179
กลุ่่่มท์่� ๑ ห่ง ต้ม ลุ่วก แกง
การประกอบอาหารด้วิยวิิธีี หุง ต้้ม ลี้วิก แลี้ะแกง มีคำศััพท์์ท์ี�ใช้้ในกลีุ้�มนี� ๔ คำ ได้แก�
๑.๑ ฎำ /ดัม/ “ห่ง ต้ม” พจนานุกรมเข้มรให้ควิามหมายวิ�า “ท์ำให้ข้้าวิสัุก ท์ำให้น�ำสัุก”
(พุท์ฺธีสัาสันบณฺฑิิตฺ้ย, ๑๙๖๗ : ๓๔๔) พบวิ�า คำศััพท์์นี�เป็นคำกริยาท์ี�ใช้้เฉีพาะกับการท์ำให้ข้้าวิสัุก ฎำบาย
/ดัม บาย / “ห่งข้้าวิ” ฎำบบร /ดัม บอ-บอ/ “ห่งข้้าวิต้้ม ต้มข้้าวิต้้ม แลี้ะการท์ำให้น�ำเปลี้�าสัุก ฎำท์ึก /ดัม ต้ึก/
“ต้มน�ำ” เป็นการต้้มน�ำให้ร้อนหร่อให้เด่อดเพ่�อนำไปใช้้ เช้�น นำไปช้งช้า กาแฟ นำไปลี้วิกผัก หร่อเป็นการต้้มน�ำ
ให้ร้อนหร่อให้เด่อดเพ่�อเต้รียมปรุงอาหารต้�าง ๆ ต้�อไป แลี้ะใช้้เป็นคำคุณศััพท์์เพ่�อบอกควิามวิ�าน�ำนั�นได้ต้้มสัุก เช้�น
ฎำท์ึกฉีุงกาเหฺวิ /ดัม ต้ึก ช้ง กา-เฟ/ “ต้มน�ำช้งกาแฟ”
หามฏำท์ึกแฎํลี้พุะรัวิจเท์าฎํำมฺฎํงเท์ียต้ /ฮาม ดัม ต้ึก แดลี้ ปุฮ รวิจ ต้ึวิ ดัม มฺดอง
เต้ียด/ “ห้ามต้มน�ำท์ี�เด่อดแลี้้วิอีกครั�งหนึ�ง”
ฎำท์ึกเกฺฎําเหิย ฎําก�เคฺร่งแฎํลี้บุกรัวิจ /ดัม ท์ึก เกฺดา เฮย ดะ เกฺร่อง แดลี้ บก รวิจ/
“ต้มน�ำร้อนแลี้้วิ ใสั�เคร่�องท์ี�ต้ำไวิ้”
ฎำท์ึกโอยพุะ บง�ตฺ้รี มฺนาสั� ... /ดัม ต้ึก โอย ปุฮ บ็อง เตฺ้ร็ย มฺนัวิะฮ .../ “ต้มน�ำให้เด่อด
ใสั�ปลี้า สัับปะรด ...”
็
ฎำท์ึกโอยเกฺ ฎํา บง�สัฺลี้ึกไคฺร ขฺ้ญี ... /ดัม ต้ึก โอย เกฺดา บ็อง เซฺลี้ิก-กฺรึย เคฺญ็ย .../
“ต้มน�ำให้ร้อน ใสั�ต้ะไคร้ ข้ิง ...”
สัรุปได้วิ�า การใช้้คำศััพท์์ ฎํำ /ดัม/ “หุง ต้้ม” ใช้้เฉีพาะกับการท์ำให้ข้้าวิสัุกแลี้ะท์ำให้น�ำเปลี้�าสัุก
ซึ�งพบในคำ “หุงข้้าวิ” ฎํำบาย /ดัม บาย/ “หุงข้้าวิต้้ม ต้้มข้้าวิต้้ม” ฎํำบบร /ดัม บอ-บอ/ แลี้ะ “ต้้มน�ำ”
ฎํำท์ึก /ดัม ต้ึก/ ค่อ ต้้มน�ำเปลี้�าให้ร้อนหร่อให้เด่อดเท์�านั�น
๑.๒ โสฺฺงร /โซฺฺง/ “ต้ม” คำศััพท์์นี�มีควิามหมายวิ�า “ใสั�ข้องในน�ำเด่อดเพ่�อให้ข้องนั�นสัุก เช้�น ต้้มมัน
ต้้มปลี้า, ท์ี�ต้้มเสัร็จแลี้้วิ ท์ี�สัุกแลี้้วิจากการต้้ม เช้�น ไก�ต้้ม ข้้าวิโพดต้้ม” (พุท์ฺธีสัาสันบณฺฑิิตฺ้ย, ๑๙๖๗ : ๑๔๖๔)
การใช้้คำศััพท์์ โสัฺงร /โซฺง/ “ต้้ม” พบวิ�า ใช้้เป็นคำกริยาท์ี�หมายถฺึงการต้้มอาหารดิบในน�ำเด่อดเพ่�อให้
อาหารนั�นสัุก การต้้มนั�นอาจไม�มีสัิ�งอ่�นใดใสั�ลี้งไปอีก หร่ออาจใสั�เพียงเกลี้่อ หร่อใสั�เคร่�องต้�าง ๆ เช้�น ข้�า ต้ะไคร้
โดยไม�ต้้องต้ำเคร่�องเข้้าด้วิยกัน แลี้ะใช้้เป็นคำคุณศััพท์์เพ่�อบอกวิ�าสัิ�งข้องนั�นต้้มสัุกแลี้้วิ เช้�น
โสฺฺงรพงท์า /โซฺฺง โปง เต้ีย/ “ต้มไข้�เป็ด”
โสฺฺงรกฺบาลี้ชฺ้ร่ก /โซฺฺง กฺบาลี้ จฺร่ก/ “ต้มหัวิหม่”
ยกโพต้นิงฎํํฬู่งเท์าโสฺฺงร /โยก โปด นึง ด็อม-โลี้ง ต้ึวิ โซฺฺง/ “เอาข้้าวิโพดแลี้ะมันไปต้ม”
วิิธีีโสฺฺงรขฺ้ยงโอยฉีฺงาญ� /วิิ-ท์ี โซฺฺง คฺยอง โอย ชฺ้งัญ/ “วิิธีีต้มหอยให้อร�อย”
ฉีฺอึงชฺ้ร่กโสฺฺงรเธีฺวิิท์ึก สัุบ /เชฺ้อิง จฺร่ก โซฺฺง เท์ฺวิอ ต้ึก ซุบ/ “กระด่กหม่ต้มท์ำน�ำซุป”
็
M
