Page 152 - The Journal of the Royal Society of Thailand
P. 152
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที� ๔๙ ฉบัับัที� ๑ มกราคม-เมษาย์น ๒๕๖๗
142 พุุทธธรรมนำทางสู่่�นิรวาณกรณีศึึกษามหากาพุย์์เสู่านทรนันทะของอัศึวโฆษ
ควีามวี�า ผูู้้ที่ี�ไร้ควีามกังวีลย�อัมนอันหร่อันั�งอัย�างเป็็นสั่ขในที่่กหนที่่กแห�งเน่�อังจ้ากควีามสังบแห�ง
อัินที่รีย์ที่ั�งหลาย เป็รียบเหม่อันผูู้้นอันหร่อันั�งอัย�างเป็็นสั่ขเพราะข�มศัตรูได้้
(จ้อัห์นสัตัน, ๒๕๔๓ : ๑๕๐)
ด้ังนั�น เม่�อัเห็นรูป็ด้้วียจ้ักษ่ควีรพิจ้ารณาวี�ารูป็นั�นเป็็นเพียงธ์าต่ ไม�ควีรคิด้วี�าเป็็นหญิงหร่อัชีาย (๑๓.๔๒)
ถู้าเผู้ลอัคิด้วี�าเป็็นหญิงหร่อัชีายก็ไม�ควีรเห็นวี�าผู้มหร่อัฟัันเป็็นขอังสัวียงาม ควีรพิจ้ารณาตามควีามเป็็นจ้ริง
(๑๓.๔๓-๔๔) ชีาวีโลกถููกรึงรัด้ก็เพราะป็ล�อัยจ้ิตไป็ตามอัารมณ์ขอังอัินที่รีย์ แต�เม่�อัพิจ้ารณาเห็นอัารมณ์
ขอังอัินที่รีย์ตามควีามเป็็นจ้ริง เขาย�อัมหล่ด้พ้น เพราะจ้ริง ๆ แล้วีเม่�อัเห็นรูป็ที่ี�มีลักษณะคล้ายกัน คนหนึ�ง
อัาจ้รู้สัึกยินด้ี อัีกคนหนึ�งอัาจ้รังเกียจ้ อัีกคนหนึ�งอัาจ้รู้สัึกเฉย ๆ หร่อัอัาจ้รู้สัึกเบ่�อัหน�ายก็ได้้ (๑๓.๕๑-๕๒) ด้ังนั�น
พระโยคาวีจ้รจ้ึงควีรสัำรวีมอัินที่รีย์และการกระที่ำขอังตนด้้วียควีามเพียร เพราะถู้าควีบค่มอัินที่รีย์ไม�ได้้ก็จ้ะมี
ควีามที่่กข์และมีการเกิด้ใหม�ซึ้�ำแล้วีซึ้�ำอัีก วีิธ์ีควีบค่มอัินที่รีย์ให้ได้้ผู้ลนั�นจ้ำเป็็นต้อังอัาศัยควีามสังบใจ้ค่อัสัมาธ์ิ
เป็็นเคร่�อังม่อั (๑๓.๕๔-๕๕)
กฺารปฏิิบัติกฺรรมฐานีขํั�นีต้นี (อาทิปฺรสฺถุานี)
พระโยคาวีจ้รหลังจ้ากสัำรวีมอัินที่รีย์ได้้แล้วีจ้ะต้อังรู้จ้ักป็ระมาณในการกินอัาหารเพ่�อัไม�ให้มีโรคภัย
เบียด้เบียน การกินมากเกินไป็จ้ะที่ำให้อัึด้อััด้ หายใจ้ติด้ขัด้ อั�อันเพลียและง�วีงเหงาหาวีนอัน (๑๔.๒) แต�ถู้ากิน
น้อัยเกินไป็ก็จ้ะที่ำให้ร�างกายหมด้ควีามสัด้ใสั ขาด้กำลังและควีามเพียร ด้ังนั�น จ้ึงควีรกินอัาหารแต�พอัป็ระมาณ
(๑๔.๔-๖) เพ่�อัให้ร�างกายสัามารถูด้ำเนินต�อัไป็ได้้ ไม�ควีรกินตามอัำนาจ้กิเลสัหร่อัตามอัำเภอัใจ้ (๑๔.๑๒-๑๔)
การกินอัาหารไม�ใชี�เร่�อังเสัียหาย แต�การกินตามอัำนาจ้กิเลสัเป็็นสัิ�งที่ี�ควีรละเวี้น (๑๔.๙) ควีรมอับอัาหารให้แก�
ร�างกายเพ่�อัขจ้ัด้ควีามหิวีเที่�านั�น ไม�ใชี�เพราะควีามรักหร่อัภักด้ีต�อัร�างกาย หร่อัต้อังการให้ร�างกายสัวียงาม
ควีรเลี�ยงดู้ร�างกายเพ่�อัใชี้เป็็นเคร่�อังม่อัข้ามห้วีงน�ำค่อัที่่กข์เที่�านั�น อั่ป็มาเหม่อันคนสัร้างแพใชี้ข้ามแม�น�ำได้้แล้วี
ก็ไม�แบกแพนั�นไป็ด้้วีย ด้ังโศลกวี�า
ตโถุปกฺรไณะ กฺาย์ํ ธารย์นีฺติ ปรีกฺฺษกฺาะ |
นี ตตฺเสฺนีเหฺนี ย์าวีตฺตุ ทุะเขําธสฺย์ ติตีรฺษย์า || ๑๔.๑๗ ||
ควีามวี�า ผูู้้เห็นแจ้้งที่ั�งหลายแบกร�างกายไวี้ด้้วียเคร่�อังสันับสัน่น (ค่อัอัาหาร) ไม�ใชี�เพราะควีามรักใน
ร�างกายนั�น แต�พวีกเขาแบกร�างกายไวี้ก็เพียงเพราะต้อังการจ้ะใชี้ข้ามห้วีงน�ำค่อัควีามที่่กข์เที่�านั�น
ปฺลื่วีํ ย์ตฺนีาทฺย์ถุา กฺศฺจิทฺพธฺนีีย์าทฺธารเย์ทปิ |
นี ตตฺเสฺนีเหฺนี ย์าวีตฺตุ มเหฺาธสฺโย์ตฺติตีรฺษย์า || ๑๔.๑๖ ||
ควีามวี�า เป็รียบเหม่อันคนบางคน แม้จ้ะสัร้างแพขึ�นด้้วียควีามพยายามแล้วีแบกแพนั�นไป็ ก็ไม�ใชี�เพราะ
ควีามรักในแพนั�น แต�เขาแบกแพนั�นไป็ก็เพราะต้อังการใชี้ข้ามห้วีงน�ำใหญ�เที่�านั�น
(จ้อัห์นสัตัน, ๒๕๔๓ : ๑๕๖-๑๕๗)
