Page 67 - วารสาร 48-1
P. 67
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
อนัันัต์์ เหล่่าเล่ิศวรกุุล่ 57
แต่เม่�อค้นดี่ในวรรณกรรมต้นฉบับ 東周列國誌 Dōngzhōu Lièguó Zhì (2002)
ความตอนเดีียวกัน ป็รากฏว่าไม่พบสุุภาษิิตนี� สุันนิษิฐานว่าผู้่้แป็ล้แต่งเร่�องเลียด็ก๊กคงนำาสุุภาษิิต
อันน่าป็ระทับใจจากสามก๊กมาใชุ้
อย่างไรก็ตาม คีวามขุองโคีลงโลกนัิติ ดี : ๒๖๒ ม นั�น ตรงกับสุุภาษิิตในสามก๊กแล้ะเลียด็ก๊ก
อย่างมากจนยากจะเชุ่�อว่า โคล้งบทนี�มีที�มาจากสุุภาษิิตสุายบาล้ี–สุันสุกฤต
๒. โคล้งโล้กนิติทั�งสุำานวนเก่าแล้ะสุำานวนที�สุมเดี็จฯ กรมพระยาเดีชุาดีิศึรทรงชุำาระ มีคาถึา
กำากับโคล้งอย่่ดี้วย ไดี้แก่โคล้งจำานวน ๒ บทต่อไป็นี�
(๑) อป็ฺป็สฺุสุุโต สุุตำ อป็ฺป็ํ พหุำ มญฺฺญฺติ มานวา
๑๗
สุนฺทุโตทกมป็สฺุสุนฺโต ก่เป็ โตยำว มณฺฑิุโก.
๑๘
๑๙
(โลกนัิติ) ๒๐
กบน้อยไป่่เห็นนำ�า สุมุุทรไทย
อวดบ่อตนอาศัย เพียบนำ�า
ร่้น้อยท่านทรงไตร ยังไป็่ เห็นแฮั่
ชรอึ�งอวดเองคำ�า แข่งรู้เหล่อตัว
(โคีลงโลกนัิติ ก ๑ : ๕๖)
สุดีับธรรมหน่อยหนึ�งอ้าง อวดีแถึล้ง
หมายมาดีป็รีชุาแรง รับโต้
เฉีกกบกับบ่ แฝง เมุินสุมุุทร ไฉีนแฮ
๒๑
นึกน่านนำ�าใหมุ่โอ้ อวดล้นเหล่อแสุน
(โคีลงโลกนัิติ ก ๒ : ๕๖)
๑๗ โลกนัีติ (ราชุบัณฑิิตยสุถึาน, ๒๕๔๐ : ๓๐–๑) แล้ะธรรมนีติ (๒๕๔๖, ๓๗๓) ว่า มานัโว
๑๘ โลกนัีติ (๒๕๔๐ : ๓๐–๑) แล้ะธรรมนัีติ (๒๕๔๖, ๓๗๓) ว่า สินัฺธ่ท์กำ อปสฺสนัฺโต คำาว่า สุินฺธ่ทกำ = สุินฺธุ + อุทกำ อาจแป็ล้ว่า ‘นำ�าในแม่นำ�า
สุินธุ, นำ�าในทะเล้, นำ�าในมหาสุมุทร’ ก็ไดี้
๑๙ แป็ล้ว่า ‘คนร่้น้อยแต่ถึ่อตนว่าความร่้อันน้อยนั�นเป็็นความร่้มาก เป็รียบเหม่อนกับกบที�ไม่เคยเห็นนำ�าในมหาสุมุทร ย่อมสุำาคัญว่านำ�า
ในบ่อนั�นมีมากล้้น’ (คำาแป็ล้–ผู้่้วิจัย)
๒๐ หนังสุ่อประชิุมโคีลงโลกนัิติพิมพ์ว่า โล้กนิติ แต่คงหมายถึึงคัมภีร์ โลกนัีติ สุุภาษิิตบทนี�ตรงกับ โลกนัีติ (ราชุบัณฑิิตยสุถึาน, ๒๕๔๐ :
๓๐–๑) บทที� ๑๕ แล้ะธรรมนีติ (๒๕๔๖ : ๓๗๓) บทที� ๖๖
๒๑ ค่อ บ่อ หมายถึึง ‘บ่อนำ�า’ ต้นฉบับอาจพิมพ์ อ ตกไป็
