Page 60 - วารสาร 48-1

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
50 สุุภาษิิตจีีนในโคลงโลกนิติ

๑. โคล้งโล้กนิติสุำานวนสุมเดี็จฯ กรมพระยาเดีชุาดีิศึร ไม่พบโคล้งสุำานวนเดีิม ไม่มีคาถึา

กำากับโคล้ง ไดี้แก่ โคล้งจำานวน ๗ บทต่อไป็นี�

(๑) พระสุมุุทรสุุดลึกล้น คณนา

สุายดิ�งทิ�งทอดมุา หยั�งได้

เขาสุูงอาจีวัดวา กำาหนด
จีิตมุนุษิย์นี�ไซร้ ยากแท้หยั�งถึึง
(โคีลงโลกนัิติ ดี : ๗๕ ม)

โคล้งบทนี� ๒ บาทแรกตรงกับสุุภาษิิตจีน 海水難量 hǎi shuǐ nán liáng (王濤等, 2006:
๑๐
482–3) แป็ล้ว่า ‘นำ�าสุมุทรหยั�งยาก’ สุ่วนบาทที� ๔ ตรงกับสุำานวน 人心難測 rén xīn nán cè

(2006: 1021–2) แป็ล้ว่า ‘ใจคนคะเนยาก’

(๒) ธรรมุดายาโรคร้อน รสุขมุ

กินก็บำาบัดลมุ และไข้

คนซ่�อกล่าวใครชมุ ว่าชอบ หูแฮ
จีริงไป่่จีริงนั�นไซร้ ผ่ายหน้านานเห็น
(โคีลงโลกนัิติ ดี : ๑๖๘ ม)

โคล้งบทนี� ๒ บาทแรกตรงกับสุุภาษิิตจีน ๒ บท ค่อ 良藥苦口 liáng yào kǔ kǒu (2006: 742)
แป็ล้ว่า ‘ยาดีีขมป็าก’ แล้ะ 忠言逆耳 zhōng yán nì ěr (2006: 1759) แป็ล้ว่า ‘คำาตรงขัดีห่’

สุุภาษิิตจีนบทนี�พบในนิยายอิงพงศึาวดีารจีนแป็ล้เร่�องสามก๊ก (๒๕๔๓ : ๗๙๗) ซึ่ึ�งแป็ล้

เสุร็จสุิ�นแล้ะแพร่หล้ายอย่่ก่อนโคล้งโล้กนิติสุำานวนสุมเดี็จฯ กรมพระยาเดีชุาดีิศึร ในสามก๊กตอน
อองลุ้ยเขียนหนังสุ่อทัดีทานเล้่าเจี�ยงไม่ให้ออกไป็รับเล้่าป็ี�เข้าเม่องเสุฉวน หนังสุ่อของอองลุ้ยว่า
ดี้วยข้าพเจ้าไดี้ยินโบราณเล้่าสุ่บกันมาว่า ยาดีขมุป่ากแต่เป่็นป่ระโยชน์แก่

คนไข้ คนซ่�อกล่าวคำาไมุ่เพราะหู แต่เป่็นป่ระโยชน์แก่กาลภายหน้า ซึ่ึ�งท่านไม่ฟััง

คำาข้าพเจ้าออกไป็รับเล้่าป็ี� ณ เม่องโป็ยเสุียนั�น…ให้ท่านพิเคราะห์ดี่จงดีีก่อน
(สามก๊ก, ๒๕๔๓ : ๗๙๗)

๑๐ พจนานุกรมสุำานวนจีน 中華成語全典 (張林川, 2003: 428) เก็บสุุภาษิิต 海水不可鬥量, 人不可貌相 hǎi shuǐ bù kě dǒu
liàng, rén bù kě mào xiàng แป็ล้ว่า ‘นำ�าสุมุทรไม่อาจหยั�งไดี้ คนไม่อาจดี่แต่ล้ักษิณะภายนอก’ แล้ะว่ามีความหมายเหม่อนสุำานวน
海水難量 hǎi shuǐ nán liáng