Page 37 - 46-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔

ศาสตราจารย์์ ดร.จตุรนต์ ถิิระวััฒน์ 29

ซึ่ึ�งรับผิิดช้อบดูแลื่แลื่ะบริหารดินแดนเหลื่่าน่�ก่อนจะได�รับสิถุานะคุ้วัามเป็็นรัฐเอกราช้ต้�องใช้�มาต้รการ

ท่�เหมาะสิมเพื�อห�ามแลื่ะป็้องกันการสิ่งออก นำาเข�า แลื่ะโอนกรรมสิิทธิ�ของทรัพย์์สิินเหลื่่าน่�
ในการอน้วััต้ิการต้ามอน้สิัญญามาต้รา ๑๕ สินับสิน้นให�รัฐภาคุ้่ร่วัมกันจัดทำา

สินธิสิัญญาระหวั่างกันโดย์เฉพาะอย์่างย์ิ�งในการสิ่งกลื่ับคุ้ืนทรัพย์์สิิน ซึ่ึ�งในทางป็ฏิิบัต้ิก็ม่การทำา
สินธิสิัญญาระหวั่างรัฐท่�นำาเข�าแลื่ะสิ่งออก เช้่น สิหรัฐอเมริกากับโบลื่ิเวั่ย์ กัมพูช้า กัวัเต้มาลื่า อิต้าลื่่ มาลื่่

นิการากัวั เป็รู จ่น ฯลื่ฯ เพื�อจำากัดการนำาเข�าทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมบางป็ระเภท ไทย์กับกัมพูช้าได�ทำา
สินธิสิัญญาทวัิภาคุ้่เมื�อ คุ้.ศั. ๒๐๐๐ เพื�อแก�ไขป็ัญหาเรื�องการคุ้�าทรัพย์์สิินจากกัมพูช้าในต้ลื่าด

วััต้ถุ้โบราณของไทย์ ดังนั�น สินธิสิัญญาเสิริมเหลื่่าน่�ย์่อมแต้กต้่างกันออกไป็ต้ามแต้่ลื่ะกรณ่ โดย์จะ
เกิดขึ�นได�หรือไม่ก็ย์่อมขึ�นอย์ู่กับบริบทแลื่ะคุ้วัามสิัมพันธ์ท่�ด่หรือไม่ระหวั่างป็ระเทศัท่�เก่�ย์วัข�อง

๑.๓ การเข้�าร่วัมในอน้สิัญญาแลื่ะผิลื่กระทบจากอน้สิัญญา
รัฐผิู�สิ่งออกทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมต้่างได�เข�าร่วัมเป็็นภาคุ้่ในอน้สิัญญาฉบับน่�

เพิ�มขึ�นเป็็นระย์ะ เช้่น เอกวัาดอร์ ไนจ่เร่ย์ กัมพูช้า แคุ้เมอรูน เม็กซึ่ิโก อิรัก จอร์แดน อิหร่าน ฯลื่ฯ
แต้่รัฐผิู�นำาเข�าสิ่วันใหญ่ในช้่วังแรกย์ังมิได�เข�าร่วัม ย์กเวั�นแคุ้นาดา สิ่วันสิหรัฐอเมริกาเข�าร่วัมหลื่ังจากนั�น

อ่ก ๑๓ ป็ี โดย์ย์ึดการต้่คุ้วัามแบบแคุ้บแลื่ะย์ังต้ั�งเงื�อนไขไวั�ในข�อสิงวันซึ่ึ�งม่ผิลื่เป็็นการจำากัดป็ระสิิทธิผิลื่
ของการอน้วััต้ิการอน้สิัญญาเป็็นอย์่างมาก อย์่างไรก็ด่ สิหรัฐอเมริกาเลื่ือกท่�จะทำาคุ้วัามต้กลื่งทวัิภาคุ้่

กับรัฐท่�เก่�ย์วัข�องเป็็นราย์กรณ่เพื�อจัดการกับป็ัญหาน่� แลื่ะเน�นป็ฏิิบัต้ิต้ามกฎหมาย์ภาย์ในท่�ใช้�อย์ู่ของต้น
ออสิเต้รเลื่่ย์ก็เช้่นกัน แม�ไม่ใช้่เป็็นรัฐท่�นำาเข�าทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมก็เข�าเป็็นภาคุ้่เมื�อ คุ้.ศั. ๑๙๘๖

แลื่ะได�ออกกฎหมาย์อน้วััต้ิการวั่าด�วัย์การคุ้้�มคุ้รองทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมท่�เคุ้ลื่ื�อนย์�าย์ได� เพื�อใช้�ในการ
แก�ไขป็ัญหาการข้ดคุ้�นแลื่ะสิ่งออกท่�ผิิดกฎหมาย์ แลื่ะในระย์ะหลื่ังรัฐผิู�นำาเข�าก็ทย์อย์เข�าเป็็นภาคุ้่ เช้่น

ญ่�ป็้่น เดนมาร์ก นอร์เวัย์์ เย์อรมน่ เบลื่เย์่ย์ม สิวัิต้เซึ่อร์แลื่นด์ สิหราช้อาณาจักร แต้่ต้่างก็ลื่�วันรับเอา
การต้่คุ้วัามแบบแคุ้บซึ่ึ�งจำากัดขอบเขต้การป็รับใช้�อน้สิัญญาลื่งไป็เพื�อป็กป็้องบทบาทแลื่ะผิลื่ป็ระโย์ช้น์

ของต้นในด�านการคุ้�าศัิลื่ป็ะแลื่ะวััต้ถุ้โบราณ จนถุึงป็ัจจ้บันย์ังม่รัฐผิู�นำาเข�าแลื่ะเป็็นทางผิ่าน เช้่นสิิงคุ้โป็ร์
ย์ังไม่ได�เป็็นภาคุ้่ เช้่นเด่ย์วักับรัฐผิู�สิ่งออกท่�กำาลื่ังพัฒนาอ่กจำานวันมาก เช้่น ไทย์ (กฤษณะ ไวัย์พัฒน์,

๒๕๕๒ : ๑๘๓-๑๙๑) เคุ้นย์า กานา อินโดน่เซึ่่ย์ ฯลื่ฯ
โดย์สิร้ป็ในภาพรวัม อน้สิัญญาม่บทบาทสิำาคุ้ัญในการจัดต้ั�งพื�นฐานของกรอบ

ระหวั่างป็ระเทศัสิำาหรับการคุ้้�มคุ้รองทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมโดย์เฉพาะจากการเคุ้ลื่ื�อนย์�าย์ข�ามแดน
แต้่เนื�องจากเป็็นผิลื่จากการป็ระน่ป็ระนอมระหวั่างรัฐท่�ม่ผิลื่ป็ระโย์ช้น์ท่�ขัดแย์�งกัน ดังนั�น บทบัญญัต้ิ

2/12/2565 BE 14:44
_22-0789(020-037)2.indd 29 2/12/2565 BE 14:44
_22-0789(020-037)2.indd 29