Page 41 - 46-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔

ศาสตราจารย์์ ดร.จตุรนต์ ถิิระวััฒน์ 33

ป็ระการท่� ๒ เรื�องข�อจำากัดของระย์ะเวัลื่าซึ่ึ�งขัดขวัางการใช้�สิิทธิเร่ย์กร�องของ

เจ�าของเดิมในระบบกฎหมาย์คุ้อมมอนลื่อวั์ หรือระย์ะเวัลื่าท่�ผิู�ซึ่ื�อทรัพย์์สิินโดย์สิ้จริต้ใจสิามารถุได�รับ
สิิทธิในทรัพย์์สิินอย์่างสิมบูรณ์เหนือกวั่าเจ�าของเดิม

กรอบเวัลื่าสิำาหรับผิู�ซึ่ื�อทรัพย์์สิินโดย์สิ้จริต้ใจม่คุ้วัามแต้กต้่างกันต้ามแต้่ลื่ะป็ระเทศั
กลื่่าวัคุ้ือ ป็ระเทศัอิต้าลื่่ป็ราศัจากระย์ะเวัลื่า ดังนั�นผิู�ซึ่ื�อโดย์สิ้จริต้ใจจะได�รับสิิทธิโดย์ทันท่ สิ่วันฝ่รั�งเศัสิ

แลื่ะเบลื่เย์่ย์มกำาหนดเวัลื่าไวั� ๓ ป็ีสิำาหรับสิิทธิในการเร่ย์กร�องทรัพย์์สิินจากผิู�ซึ่ื�อนับจากการขโมย์
แต้่สิวัิสิเซึ่อร์แลื่นด์กำาหนดไวั� ๕ ป็ี สิ่วันในระบบกฎหมาย์คุ้อมมอนลื่อวั์ม่การกำาหนดกรอบเวัลื่าไวั�

ซึ่ึ�งหากพ�นกำาหนดเวัลื่านั�นนับจากลื่่วังรู�วั่าบ้คุ้คุ้ลื่ใดเป็็นผิู�คุ้รอบคุ้รองแลื่�วัจะไม่สิามารถุอ�างสิิทธิเร่ย์กร�อง
ให�สิ่งกลื่ับทรัพย์์สิินนั�นได�อ่กต้่อไป็ ดังนั�น อน้สิัญญาฯ จึงกำาหนดระบบไวั�ดังต้่อไป็น่�

มาต้รา ๓(๓) กำาหนดกรอบเวัลื่า ๓ ป็ีนับจากเมื�อผิู�เร่ย์กร�องทราบหรือลื่่วังรู�สิถุานท่�
แลื่ะบ้คุ้คุ้ลื่ท่�คุ้รอบคุ้รองทรัพย์์ แลื่ะกรอบเวัลื่า ๕๐ ป็ีนับแต้่เกิดการขโมย์ขึ�นแลื่ะอาจขย์าย์ได�เป็็น ๗๕ ป็ี

ในกรณ่ย์กเวั�นสิำาหรับวััต้ถุ้ทางวััฒนธรรมจากอน้สิาวัร่ย์์ หรือท่�ต้ั�งทางโบราณคุ้ด่
ป็ระการสิ้ดท�าย์ แนวัคุ้ิดเรื�องผิู�ซึ่ื�อโดย์สิ้จริต้ใจ ย์่อมเก่�ย์วัพันกับการพิจารณาแลื่ะ

ต้รวัจสิอบท่�มาของทรัพย์์สิินโดย์ใช้�คุ้วัามระมัดระวัังต้ามคุ้วัร รวัมทั�งการช้ดเช้ย์อย์่างเป็็นธรรมต้่อผิู�ซึ่ื�อ
โดย์สิ้จริต้ใจด�วัย์ มาต้รา ๔(๑) ของอน้สิัญญาฯ ให�สิิทธิแก่ผิู�คุ้รอบคุ้รองซึ่ึ�งต้�องสิ่งคุ้ืนวััต้ถุ้ทางวััฒนธรรม

ท่�จะได�รับคุ้่าช้ดเช้ย์ท่�เป็็นธรรมแลื่ะสิมเหต้้สิมผิลื่โดย์ม่เงื�อนไขวั่าผิู�คุ้รอบคุ้รองต้�องไม่ทราบหรือไม่น่าจะ
ลื่่วังรู�วั่าเป็็นวััต้ถุ้ท่�ถุูกขโมย์มา แลื่ะสิามารถุพิสิูจน์ได�วั่าต้นใช้�คุ้วัามระมัดระวัังต้ามคุ้วัรแลื่�วัในการพิจารณา

ต้รวัจสิอบในขณะท่�ได�รับวััต้ถุ้ดังกลื่่าวัมา โดย์มาต้รา ๔(๔) อ�างถุึงข�อบ่งช้่�ท่�ไม่จำากัดเพ่ย์งแคุ้่น่�
โดย์เฉพาะอย์่างย์ิ�ง สิภาวัการณ์ขณะท่�ได�รับวััต้ถุ้มา รวัมถุึงคุ้้ณลื่ักษณะของบ้คุ้คุ้ลื่ฝ่่าย์ต้่าง ๆ ท่�เก่�ย์วัข�อง
ราคุ้า การต้รวัจสิอบทะเบ่ย์นวััต้ถุ้ท่�ถุูกขโมย์ท่�เข�าถุึงได�อย์่างสิมเหต้้สิมผิลื่แลื่ะเอกสิารท่�เก่�ย์วัข�อง

อื�นใด แลื่ะข�อเท็จจริงท่�วั่าผิู�คุ้รอบคุ้รองได�ป็รึกษาหน่วัย์งานท่�เก่�ย์วัข�อง แลื่ะได�ดำาเนินการต้ามขั�นต้อน
ท่�บ้คุ้คุ้ลื่ท่�ม่เหต้้ผิลื่สิมคุ้วัรทำาในสิภาวัการณ์เช้่นน่� เพราะฉะนั�นจึงต้�องพิจารณาจากข�อเท็จจริงเป็็น

ราย์กรณ่ไป็ในทางป็ฏิิบัต้ิ
สิำาหรับการกำาหนดคุ้่าช้ดเช้ย์การสิ่งกลื่ับคุ้ืนต้ามมาต้รา ๔(๑) แลื่ะ (๒) เป็็นการ
สิร�างคุ้วัามสิมด้ลื่ระหวั่างผิู�สิ้จริต้ใจ ๒ ฝ่่าย์ทั�งเจ�าของเดิมแลื่ะผิู�ซึ่ื�อแลื่ะคุ้รอบคุ้รองวััต้ถุ้ทางวััฒนธรรม

โดย์สิ้จริต้ใจ หากเจ�าของเดิมผิู�เร่ย์กร�องจ่าย์คุ้่าช้ดเช้ย์ให�ผิู�คุ้รอบคุ้รองโดย์สิ้จริต้ใจ ก็ย์ังม่สิิทธิท่�จะ
เร่ย์กคุ้ืนจากผิู�รับผิิดช้อบอื�นโดย์เฉพาะท่�เก่�ย์วัข�องกับการขโมย์แลื่ะเคุ้ลื่ื�อนย์�าย์ข�ามแดน สิ่วันต้ัวัเลื่ข

คุ้่าช้ดเช้ย์ก็ขึ�นอย์ู่กับกฎหมาย์ของรัฐซึ่ึ�งม่เขต้อำานาจศัาลื่ในการวัินิจฉัย์

2/12/2565 BE 14:44
_22-0789(020-037)2.indd 33 2/12/2565 BE 14:44
_22-0789(020-037)2.indd 33