Page 36 - 46-2
P. 36
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๔
28 การคุ้้�มคุ้รองมรดกหรือทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมจากการเคุ้ลื่ื�อนย์�าย์ข้�ามแดนตามกฎหมาย์ระหวั่างประเทศ
สิามารถุต้ามรอย์การคุ้�าท่�ผิิดกฎหมาย์เพื�อนำามาลื่งโทษได�ง่าย์ขึ�น แต้่การป็ฏิิบัต้ิต้ามอาจย์้่งย์ากสิำาหรับ
ป็ระเทศัท่�ขาดป็ัจจัย์ในการดำาเนินการ แลื่ะแม�แต้่ในรัฐท่�พัฒนาแลื่�วัซึ่ึ�งร่วัมเป็็นภาคุ้่ในอน้สิัญญาฯ เช้่น
สิหรัฐอเมริกาเองก็ย์ังใช้�มาต้รการคุ้วับคุ้้มขั�นต้ำ�าในต้ลื่าดวััต้ถุ้โบราณของต้น โดย์ป็ลื่่อย์ให�เป็็นหน�าท่�
ของกลื่้่มผิู�ป็ระกอบการในการต้รวัจสิอบดูแลื่กันเอง
– สิำาหรับเรื�องการลื่งโทษ ต้ามมาต้รา ๘ รัฐภาคุ้่ต้�องกำาหนดบทลื่งโทษต้่อบ้คุ้คุ้ลื่
ซึ่ึ�งดำาเนินการสิ่งออกหรือนำาเข�าท่�ผิิดกฎหมาย์ แต้่เนื�องจากอย์ู่ภาย์ใต้�เงื�อนไขของมาต้รา ๗ ดังนั�น
จึงม่ผิลื่คุ้่อนข�างจำากัด กลื่่าวัคุ้ือ จะป็รับใช้�เฉพาะกับการสิ่งออกท่�มิได�รับอน้ญาต้ แลื่ะการนำาเข�าทรัพย์์สิิน
ทางวััฒนธรรมท่�ม่การระบ้ไวั�อย์่างแจ�งช้ัดในเอกสิารซึ่ึ�งได�ถุูกขโมย์มาจากพิพิธภัณฑ์์หรือสิถุาบันท่�
คุ้ลื่�าย์คุ้ลื่ึงกันในรัฐภาคุ้่อื�น นอกจากน่�ย์ังมิได�ม่การระบ้ป็ระเภทของบทลื่งโทษ ดังนั�นในทางป็ฏิิบัต้ิจึงมัก
เป็็นโทษป็รับ โทษจำาคุ้้ก หรือริบทรัพย์์ดังกลื่่าวั มาต้รา ๑๐ เอ ย์ังระบ้ถุึงโทษอาญาแลื่ะโทษทางป็กคุ้รอง
ในกรณ่ท่�ผิู�ป็ระกอบการคุ้�าวััต้ถุ้โบราณมิได�ป็ฏิิบัต้ิต้ามข�อกำาหนดเก่�ย์วักับการจัดทำาทะเบ่ย์นบันทึก
ต้�นกำาเนิดของทรัพย์์สิิน ช้ื�อ ท่�อย์ู่ของผิู�จัดหามาให� ราคุ้าขาย์ของสิินคุ้�าแต้่ลื่ะช้ิ�น แลื่ะการแจ�งให�ผิู�ซึ่ื�อ
ทราบถุึงการห�ามสิ่งออกทรัพย์์สิิน แต้่ราย์ลื่ะเอ่ย์ดในการดำาเนินการย์ังขึ�นอย์ู่กับกฎหมาย์ของแต้่ลื่ะรัฐ
ดังนั�นจึงย์่อมขาดคุ้วัามเป็็นเอกภาพในราย์ลื่ะเอ่ย์ด
ในทางป็ฏิิบัต้ิ การป็รับใช้�อน้สิัญญาฉบับน่�ป็ระสิบคุ้วัามย์้่งย์ากเพิ�มเต้ิมเป็็น
อย์่างมากจากการคุ้�าท่�ผิิดกฎหมาย์ของทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมท่�ม่ป็ริมาณมากขึ�นในช้่วังท่�ม่สิงคุ้ราม
ในทวั่ป็ต้่าง ๆ เช้่น ในป็ระเทศักัมพูช้า คุู้เวัต้ อิรัก อัฟกานิสิถุาน โดย์เฉพาะในกรณ่ท่�ม่การย์ึดคุ้รองดินแดน
ของคุู้่สิงคุ้รามฝ่่าย์หนึ�ง อน้สิัญญาฉบับน่�จึงพย์าย์ามหาทางแก�ไขป็ัญหาเก่�ย์วักับกรรมสิิทธิ�ของเอกช้น
กลื่่าวัคุ้ือ มาต้รา ๑๑ ให�ถุือวั่าเป็็นเรื�องผิิดกฎหมาย์สิำาหรับการสิ่งออกแลื่ะโอนกรรมสิิทธิ�ของทรัพย์์สิิน
ทางวััฒนธรรมภาย์ใต้�การบังคุ้ับหรือกดดันโดย์ต้รงหรือโดย์อ�อมจากการย์ึดคุ้รองดินแดนโดย์กองกำาลื่ัง
ต้่างช้าต้ิซึ่ึ�งเป็็นแนวัทางท่�ระบ้ไวั�ก่อนแลื่�วัในพิธ่สิารเพิ�มเต้ิมฉบับท่� ๑ ของอน้สิัญญากร้งเฮก คุ้.ศั. ๑๙๕๔
วั่าด�วัย์การคุ้้�มคุ้รองทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรมซึ่ึ�งป็รับใช้�ในสิภาวัะสิงคุ้ราม แต้่ก็ย์ังไม่ช้ัดเจนดังท่�ได�กลื่่าวัมา
แลื่�วัข�างต้�นวั่าการนำาเข�าทรัพย์์สิินท่�สิ่งออกอย์่างผิิดกฎหมาย์เป็็นสิิ�งผิิดกฎหมาย์ด�วัย์ เพราะขึ�นอย์ู่กับ
การต้่คุ้วัามอย์่างกวั�างให�คุ้รอบคุ้ลื่้มไป็ด�วัย์หรืออย์่างแคุ้บให�ใช้�เฉพาะบางกรณ่ท่�ระบ้ไวั�ในมาต้รา ๗
เท่านั�น
ย์ิ�งกวั่านั�นเพื�อให�ขอบเขต้การป็รับใช้�คุ้รอบคุ้ลื่้มกรณ่ของทรัพย์์สิินทางวััฒนธรรม
จากดินแดนท่�ย์ังไม่ได�รับเอกราช้ มาต้รา ๑๒ จึงระบ้กรณ่น่�ไวั�ด�วัย์เป็็นการเฉพาะ โดย์ให�รัฐภาคุ้่
2/12/2565 BE 14:44
_22-0789(020-037)2.indd 28 2/12/2565 BE 14:44
_22-0789(020-037)2.indd 28
