Page 241 - 47-2
P. 241
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 231
เสียงร้องของไกรสรสีหะน่้�น่ดี้งมัากจน่ไดี้ยิน่ไปไกลถึึง ๓ โยช้น่์ ร้อง ๓ คัร้�ง บรรดีาส้ตว์ ๒ ตีน่ ๔ ตีน่
ซึ่ึ�งอยู่ใน่ระยะเสียงที่ี�ไดี้ยิน่น่้�น่ก็จะตกใจกล้วต้วส้�น่ และสลบอยู่ไมั่รู้สึกต้ว...” (กรมัศิลปากร, ๒๕๕๕)
น่อกจากน่ี� ใน่ มิลีิน่ทปััญหา มัีเร่�องราวเกี�ยวก้บราช้สีห์ใน่ตอน่ที่ี�พระยามัิลิน่ที่์ตร้สถึามั
พระน่าคัเสน่ว่า ผู่้ปฏิิบ้ติต้องถึ่อองคั์ ๗ แห่งราช้สีห์น่้�น่เป็น่อย่างไร ซึ่ึ�งพระน่าคัเสน่ทีู่ลตอบว่า
“ธรรมัดีาของราช้สีห์คั่อ...เป็น่ส้ตว์ขาวไมั่หมั่น่หมัอง หมัดีจดีสะอาดี...มัีเที่้าสี�เปน่เคัร่�องเที่ี�ยวไป มั้กเที่ี�ยวไป
ดี้วยลีลาศ...เป็น่ส้ตว์มัีผ่มังอกงามัมัีรูปอ้น่ยิ�ง...ไมั่น่อบน่อมัแก่่ส้ตว์ไร ๆ แมั้เพราะต้องเสียช้ีวิต...ราช้สีห์
เป็น่ส้ตว์มัีภ้กษามัิไดี้ขาดี ย่อมับริโภคัเน่่�อส้ตว์ใน่โอกาสที่ี�ส้ตว์น่้�น่ล้มัน่้�น่แหละจน่พอต้องการ มัิไดี้เล่อก
บริโภคัเน่่�อลำ�าของส้ตว์...มัิไดี้มัีภ้กษาหารสะสมัไว้...มัิไดี้อาหารก็ไมั่ดีิ�น่รน่ ถึึงไดี้อาหารก็ไมั่โลภ ไมั่หมักมัุ่น่
ไมั่ที่ะยาน่กิน่” (มัิลิน่ที่ปัญหา, ๒๕๑๕)
กรมปักครอง ซึ่ึ�งเป็น่กรมัสำาคั้ญใน่กระที่รวงมัหาดีไที่ยไดี้กำาหน่ดีภาพเคัร่�องหมัายราช้การ
ของกรมัเมั่�อ พ.ศ. ๒๕๔๘ เป็น่รูปราช้สีห์ย่น่บน่โขดีหิน่ห้น่หน่้าไปที่างซึ่้ายอยู่ภายใน่วงกลมั ดี้าน่หน่้า
และดี้าน่หล้งต้วราช้สีห์จะมัีรูปลายต้น่ไมั้และกิ�งไมั้ และที่ี�ขอบดี้าน่ล่างของวงกลมัมัีต้วอ้กษร
“กรมัการปกคัรอง” โดียให้คัวามัหมัายของตราว่า “ราช้สีห์เป็น่ส้ตว์ที่ี�สะอาดีหมัดีจดีไมั่มั้วหมัอง
เที่ี�ยวไปดี้วยเที่้าที่้�ง ๔ มัีเย่�องกรายอย่างกล้าหาญ มัีรูปร่างโอ่อ่า สร้อยคัอสะสวย ไมั่น่อบน่้อมัส้ตว์ใดี ๆ
แมั้เพราะจะต้องเสียช้ีวิต หาอาหารไดี้โดียลำาพ้ง พบปะอาหารที่ี�ใดีก็กิน่เสียจน่อิ�มัใน่ที่ี�น่้�น่ไมั่เล่อกว่า
ดีีหร่อไมั่ดีีก็กิน่ไดี้ที่้�งน่้�น่ ไมั่มัีการสะสมัอาหารและหาอาหารไมั่ไดี้ ก็ไมั่ไดี้ดีิ�น่รน่ ไดี้ก็ไมั่ที่ะยาน่ และ
ไมั่กิน่จน่เกิน่ต้องการ” อ้น่เป็น่ล้กษณ์ะของข้าราช้การที่ี�ร้บใช้้สน่องพระเดีช้พระคัุณ์พระเจ้าแผ่่น่ดีิน่
สำาหร้บโขดีหิน่ ต้น่ไมั้และกิ�งไมั้หมัายถึึงป่าที่ี�เป็น่ที่ี�อาศ้ยของราช้สีห์ซึ่ึ�งเป็น่เสมั่อน่เจ้าป่าที่ี�มัีคัวามั
น่่าเกรงขามั และเป็น่ที่ี�ยอมัร้บของส้ตว์ที่้�งหลาย อ้น่เป็น่ล้กษณ์ะของคัวามัเป็น่ผู่้น่ำาใน่การบูรณ์าการ
การปฏิิบ้ติงาน่ให้ประสบคัวามัสำาเร็จ (ราช้กิจจานุ่เบกษา เล่มั ๑๒๒, ๒๕๔๘ : ๕-๖) การให้คัวามัหมัาย
ภาพเคัร่�องหมัายราช้การกรมัการปกคัรอง จึงเป็น่เร่�องที่ี�สอดีคัล้องก้น่ก้บหล้กธรรมัใน่มัิลิน่ที่ปัญหา
กระทรวงกลีาโหม ใช้้ตราคัช้สีห์เป็น่ตราประจำากระที่รวง โดียมัีที่ี�มัาจากตราตำาแหน่่ง
สมัุหพระกลาโหมั พระคัช้สีห์เป็น่ส้ตว์หิมัพาน่ต์ มัีล้กษณ์ะเป็น่สิงห์ผ่สมั คั่อส้ตว์ประสมัที่ี�มัีล้กษณ์ะ
ของราช้สีห์ก้บช้้าง โดียมัีกายเป็น่สิงห์และมัีห้วเป็น่ช้้าง มัีพละกำาล้งเที่ียบเที่่าช้้างก้บสิงห์รวมัก้น่และ
มัีคัวามัน่่าเกรงขามั ซึ่ึ�งสมัเดี็จฯ เจ้าฟ้้ากรมัพระยาน่ริศรานุ่ว้ดีติวงศ์ที่รงส้น่น่ิษฐาน่ว่าคัช้สีห์ “เป็น่คัำา
ยกย่องช้้างต้วกล้าว่าดีุเหมั่อน่ราช้สีห์” (พระยาอนุ่มัาน่ราช้ธน่, ๒๔๙๓ : ๒๘) น่อกจากน่ี� ใน่คัติไที่ย
ย้งถึ่อว่าช้้างเป็น่ส้ตว์ประจำาช้าติใช้้ใน่ราช้การสงคัรามั ตราพระคัช้สีห์จึงสอดีคัล้องก้บข้าราช้การ
ที่ี�ออกสงคัรามัคั่อข้าราช้การฝ่่ายที่หาร
