Page 238 - 47-2
P. 238
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
228 จากตราตำาแหน่่งสู่่่เคร่�องหมายราชการ
ย้งคังมัีการพระราช้ที่าน่ตราตำาแหน่่งแก่ร้ฐมัน่ตรีกระที่รวงต่าง ๆ ต่อมัา แต่เปลี�ยน่แปลงผู่้น่ำาตรา
สำาหร้บทีู่ลเกล้าฯ ถึวายจากราช้เลขาธิการเป็น่เลขาธิการคัณ์ะร้ฐมัน่ตรี ส่วน่ตราตำาแหน่่งของ
ร้ฐมัน่ตรีย้งเป็น่เช้่น่เดีิมัเช้่น่ใน่การพระราช้ที่าน่ตราตำาแหน่่ง เมั่�อว้น่ที่ี� ๗ มักราคัมั พ.ศ. ๒๔๗๖
คั่อ พระราช้ที่าน่ตราพระคัช้สีห์แก่ร้ฐมัน่ตรีว่าการกระที่รวงกลาโหมั ตราพระราช้สีห์แก่ร้ฐมัน่ตรี
ว่าการกระที่รวงมัหาดีไที่ย ตราพระพิรุณ์ที่รงน่าคัแก่ร้ฐมัน่ตรีว่าการกระที่รวงเศรษฐการ ตรา
สุริยมัณ์ฑ์ลแก่ร้ฐมัน่ตรีว่าการกระที่รวงพระคัล้ง ตราเสมัาธรรมัจ้กรแก่ร้ฐมัน่ตรีว่าการกระที่รวง
ธรรมัการ ตราพระดีุลพาหแก่ร้ฐมัน่ตรีว่าการกระที่รวงยุติธรรมั ตราบ้วแก้วแก่ร้ฐมัน่ตรีว่าการ
กระที่รวงการต่างประเที่ศ และตราพระมัหาเที่พที่รงพระน่น่ที่ิการแก่ร้ฐมัน่ตรีว่าการกระที่รวงว้ง
(ราช้กิจจานุ่เบกษา เล่มั ๕๐, ๒๔๗๖ : ๒๙๑๔)
ตราตำาแหน่่งสำาคั้ญหล้งเปลี�ยน่แปลงการปกคัรองคั่อ ตำาแหน่่งน่ายกร้ฐมัน่ตรี ไดี้มัีประกาศ
สำาน่้กน่ายกร้ฐมัน่ตรี เร่�อง ให้ใช้้ตราตำาแหน่่งน่ายกร้ฐมัน่ตรี เมั่�อว้น่ที่ี� ๔ พฤษภาคัมั พ.ศ. ๒๔๘๐
คัวามัว่า ที่รงพระกรุณ์าโปรดีเกล้าฯ พระราช้ที่าน่พระบรมัราช้านุ่ญาตให้สำาน่้กน่ายกร้ฐมัน่ตรี สร้างตรา
ตำาแหน่่งน่ายกร้ฐมัน่ตรีขึ�น่ใช้้ใน่ราช้การรวมั ๒ ดีวง คั่อ ตราประจำาช้าดีรูปกลมัศูน่ย์กลางกว้าง ๘
เซึ่น่ติเมัตร ลายกลางเป็น่รูปร้ฐธรรมันู่ญมัีร้ศมัี ประดีิษฐาน่อยู่บน่พาน่ ๒ ช้้�น่ เหน่่อต้�ง มัีรูปราช้สีห์ก้บคัช้สีห์
ย่น่ใน่ที่่าเผ่่น่ห้น่หน่้าเข้าหาก้น่อยู่ ๒ ข้าง และตราดีุน่ รูปล้กษณ์ะเช้่น่เดีียวก้บตราประจำาช้าดี แต่ลดี
ขน่าดีลงเป็น่ ๓ เซึ่น่ติเมัตร ตราที่้�ง ๒ ดีวงน่ี� เป็น่ตราสำาหร้บใช้้ใน่ราช้การตามัตำาแหน่่งน่ายกร้ฐมัน่ตรี
(ราช้กิจจานุ่เบกษา เล่มั ๕๔, ๒๔๘๐ : ๒๖๒)
จากตราตำาแหน่่งสู่่่เคร่�องหมายราชการ
ต่อมัาไดี้มัีการประกาศใช้้พระราช้บ้ญญ้ติเคัร่�องหมัายราช้การ พุที่ธศ้กราช้ ๒๔๘๒ กำาหน่ดีว่า
“เคัร่�องหมัายราช้การต้องเป็น่เคัร่�องหมัายที่ี�กำาหน่ดีขึ�น่ไว้ใน่ราช้การ มัีล้กษณ์ะบ่งฉะเพาะและอาจเห็น่
ไดี้ว่าเป็น่เคัร่�องหมัายของหน่่วยราช้การหน่่วยใดีหน่่วยหน่ึ�ง” และห้ามัมัิให้บุคัคัลใดีใช้้เคัร่�องหมัาย
ราช้การ เว้น่แต่หน่่วยราช้การที่ี�กำาหน่ดีเคัร่�องหมัายน่้�น่จะไดี้อนุ่ญาต ห้ามัมัิให้ผู่้ใดีปลอมัหร่อเลียน่
เคัร่�องหมัายราช้การไมั่ว่าจะที่ำาเป็น่สีใดีหร่อที่ำาดี้วยวิธีใดี ๆ หร่อที่ำาให้ปรากฏิที่ี�ว้ตถึุหร่อสิน่คั้าใดี ๆ
ก็ตามั (ราช้กิจจานุ่เบกษา เล่มั ๕๖, ๒๔๘๒ : ๑๓๘๙) หล้งจากน่้�น่ไดี้มัีประกาศสำาน่้กน่ายกร้ฐมัน่ตรี
เร่�อง กำาหน่ดีภาพเคัร่�องหมัายราช้การตามัพระราช้บ้ญญ้ติเคัร่�องหมัายราช้การ พุที่ธศ้กราช้ ๒๔๘๒
กำาหน่ดีเคัร่�องหมัายราช้การแห่งสำาน่้กน่ายกร้ฐมัน่ตรี เป็น่รูปกลมั ลายกลางเป็น่ร้ฐธรรมันู่ญมัีร้ศมัี
