Page 235 - 47-2
P. 235
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 225
ตราตำาแหน่่งกับการปัระหารชีวิตน่ักโทษ
ตราตำาแหน่่งเสน่าบดีีที่ี�ใช้้ประหารช้ีวิตน่้กโที่ษ มัีตราดีวงสำาคั้ญ คั่อ ตราจ้กรที่ี�สมัุหน่ายก
ใช้้ใน่การประหารช้ีวิตใน่ห้วเมั่อง ซึ่ึ�งแมั้จะประหารช้ีวิตคัน่ใน่ห้วเมั่องขึ�น่กรมัพระกลาโหมั หร่อขึ�น่ก้บ
กรมัที่่า ก็ต้องมัาขอให้กรมัมัหาดีไที่ยประที่้บตราจ้กรลงตรงช้่�อน่้กโที่ษที่ี�ต้องประหารช้ีวิต จึงจะ
ประหารช้ีวิตไดี้ ซึ่ึ�งสมัเดี็จฯ กรมัพระยาดีำารงราช้านุ่ภาพที่รงอธิบายว่าล้กษณ์ะการใช้้ตราจ้กรที่ี�มัี
อย่างเดีียวคั่อสำาหร้บส้�งให้ประหารช้ีวิตคัน่ตามัห้วเมั่อง ถึ้าประหารช้ีวิตคัน่ใน่ราช้ธาน่ี พระเจ้าแผ่่น่ดีิน่
มัีร้บส้�งต่อกรมัพระน่คัรบาล เจ้าพระยาจ้กรีไมั่มัีกิจเกี�ยวข้องต้องประที่้บตราจ้กร ที่รงส้น่น่ิษฐาน่
ว่าเดีิมัที่ีเดีียว ตราจ้กรจะเป็น่พระล้ญจกรของ “เจ้าช้ีวิต” สำาหร้บที่รงส้�งให้ประหารช้ีวิตคัน่ที่้�งใน่กรุงและ
ตามัห้วเมั่องขึ�น่กรุงเที่พฯ แต่เมั่องประเที่ศราช้และเมั่องพระยามัหาน่คัรถึ่ออาญาสิที่ธิประหารช้ีวิตคัน่ไดี้
ไมั่ต้องขอพระราช้ที่าน่พระบรมัราช้านุ่ญาตก่อน่” (สมัเดี็จฯ กรมัพระยาดีำารงราช้านุ่ภาพ และสมัเดี็จฯ
เจ้าฟ้้ากรมัพระยาน่ริศรานุ่ว้ดีติวงศ์, ๒๕๐๕ : ๓๘) และที่รงเล่าว่า
ล้กษณ์ะการประหารช้ีวิตคัน่ใน่กรุงฯ น่้�น่ กรมัหลวงประจ้กษ์ฯ เคัยตร้ส
อธิบายว่าไมั่มัีใคัรส้�งให้ประหารช้ีวิตตามัวิธีที่ี�ที่ำาน่้�น่
(๑) ลูกขุน่ซึ่้ดีกฎหมัาย ว่าต้องบที่กฎหมัายให้ประหารช้ีวิต
(๒) พระเจ้าแผ่่น่ดีิน่ซึ่้ดีลูกขุน่ ว่าให้เป็น่ไปตามัคัำาลูกขุน่ปรึกษา
(๓) น่คัรบาลซึ่้ดีพระเจ้าแผ่่น่ดีิน่ ว่าให้เอาไปประหารช้ีวิตตามัพระบรมั-
ราช้โองการ
(๔) หลวงงำาเมั่องผู่้จ้ดีการประหารช้ีวิต ก็ซึ่้ดีพระอาที่ิตย์ เพราะเมั่�อเอา
น่้กโที่ษไปถึึงที่ี�ประหารช้ีวิต ให้ที่ำาบุญสุน่ที่ร์ธรรมัเสร็จแล้วแกใช้้อุบาย
แหงน่หน่้าดีูดีวงอาที่ิตย์ออกปากแต่ว่า “ตะว้น่บ่ายแล้วน่ะ”
(๕) พวกเพ็ช้ฌฆ่าฏิก็ซึ่้ดีหลวงงำาเมั่อง ว่าคัุณ์ที่่าน่ส้�งแล้วเอาน่้กโที่ษเข้าหล้ก
ประหารช้ีวิตเถึิดี ซึ่้ดีก้น่ถึึง ๕ ช้้�น่ ดี้งน่ี� (สมัเดี็จฯ กรมัพระยา
ดีำารงราช้านุ่ภาพ และสมัเดี็จฯ เจ้าฟ้้ากรมัพระยาน่ริศรานุ่ว้ดีติวงศ์,
๒๕๐๕ : ๓๘)
