Page 232 - 47-2
P. 232
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
222 จากตราตำาแหน่่งสู่่่เคร่�องหมายราชการ
กรมัหลวงวงศาธิราช้สน่ิที่ ลายเซึ่น่เซึ่อร์จอห์น่ เบาริง สมัเดี็จเจ้าพญาองคั์ใหญ่
ตรา ตรา ตรา
เจ้าพญากลาโหมั ตรา เจ้าพญาพระคัล้ง
ตรา สมัเดี็จเจ้าพญาพระองคั์น่้อย ตรา
น่อกจากน่ี� ปรากฏิเอกสารกล่าวถึึงกระบวน่การใน่การประที่้บตราตำาแหน่่งใน่ที่้าย “ไขข้อ
ส้ญญาฮาริปากปีมัะโรงอ้ฐศก ศ้กราช้ ๑๒๑๘” (เสถึียร ลายล้กษณ์์, ๒๔๗๙ : ๓๕-๓๘) พ.ศ. ๒๔๐๙
โดีย “พระเจ้าน่้องยาเธอ กรมัหลวงวงศาธิราช้สน่ิที่ แลพวกที่่าน่เสน่าบดีี คั่อ ขุน่น่างผู่้ใหญ่ใน่เมั่องไที่ย
ว่าแที่น่ส่วน่ข้างที่่าน่สองพระองคั์น่้�น่ คั่อ พระเจ้าแผ่่น่ดีิน่สยามัองคั์เอก แลพระเจ้าประเที่ศสยามั
พระองคั์ที่ี�สอง และมัิศฮาริสมัิศปากอิศแกวร” คั่อ แฮร์รี สมัิที่ ปาร์กส์ (Harry Smith Parkes) ดี้งน่ี�
มิศฮาริสมิศปาก ๑ มิศแบัล ๑ มิศฟัาเรด ๑ รอเปิดบัุตรหันัแตร ๑ ขี่ึ�นัไป
พิร้อมกันัที�พิระราชิวังเดิม ประทับัตราหนัังสือไขี่ขี่้อสัญญา สมเด็จเจ้าพิระยาองคี์
นั้อย ให้พิระยาศรีพิิพิัฒรัตนัโกษาธิบัดี เชิิญตราพิระจันัทรมณฑิลไปประทับั
ขี่้าพิเจ้าสมุหพิระกลาโหมให้นัายบัริบัาลนัายเวนั เชิิญตราพิระคีชิสีหไปประทับั
ขี่้าพิเจ้าเจ้าพิระยาพิระคีลังให้หมื�นัวิเสศอักษรนัายเวนั เชิิญตราบััวแก้วไปประทับั
ขี่้าพิเจ้าเจ้าพิระยายมราชิให้ขีุ่นักลางพิุ่มขีุ่นัศาลเชิิญตราพิระยมขี่ี�สิงหไปประทับั
คีรั�นัพิร้อมแล้วเอาหนัังสือไขี่ขี่้อสัญญาอักษรอังกฤษ ๒ ฉบัับัคีวามตรงกันั
ประทับัตราพิระนัารายณ์เกษียรสมุท ลงพิระนัามกรมหลวงวงษาธิราชิสนัิท ๑
ประทับัตราจันัทรมณฑิล ลงนัามสมเด็จเจ้าพิระยาองคี์นั้อยประทับัตราพิระคีชิสีห์
ลงนัามเจ้าพิระยากระลาโหม ๑ ประทับัตราบััวแก้ว ลงนัามเจ้าพิระยาพิระคีลัง ๑
ประทับัตราพิระยมขี่ี�สิงหลงนัามเจ้าพิระยายมราชิ ๑ ห้าดวงประทับัไว้ที�ท้าย
ว่าด้วยสัญญากับัตันัหันัตรีบัาระนัีแห่ง ๑ ประทับัไว้ที�ท้ายคีวามไขี่ขี่้อสัญญาใหม่
แห่ง ๑ ประทับัไว้ที�ท้ายกฎหมายเรื�องเก็บัภาษีแห่ง ๑ สามแห่ง แล้วประทับั
พิระลัญจกร พิระอุนัาโลมที�ต้นับัรรทัดร้อยทองแดงฉบัับัละ ๒ แห่ง พิระราชิ-
ลัญจกรพิระจอมเกล้าองคี์นั้อยประจำาสายผูู้กหนัังสือฉบัับัละแห่งประทับัตรา
พิระราชิลัญจกรประจำาคีรั�งทั�งสององคี์ประทับัเหมือนั ๆ กันัทั�งสองฉบัับั”
(เสถึียร ลายล้กษณ์์, ๒๔๗๙ : ๓๕-๓๘)
