Page 231 - 47-2
P. 231
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 221
ของเจ้าพระยาจ้กรี ๓) ตราพระคัช้สีห์ของเจ้าพระยาอรรคัมัหาเสน่า ๔) ตราบ้วแก้วของเจ้าพระยา
พระคัล้ง ๕) ตราเที่พยดีาขี�พระน่น่ที่ิการ ของเจ้าพระยาธรรมัา ๖) ตราพระพิรุณ์ที่รงน่าคั ของ
เจ้าพระยาพลเที่พ ๗) ตราพระยมัขี�สิงห์ ของเจ้าพระยายมัราช้ ซึ่ึ�งน่อกจากพระราช้ล้ญจกรกษ้ตริย์แล้ว
มัีตราประที่้บของเสน่าบดีีที่้�งกรมัพระกลาโหมั กรมัมัหาดีไที่ย และเสน่าบดีีจตุสดีมัภ์เก่อบคัรบ
โดียเรียงลำาดี้บ ดี้งน่ี� (ช้าญวิที่ย์ เกษตรสิริ, ๒๕๕๔ : ๑๒)
(ตราหลวงพระไอยราพต) (ตราพระราช้สีห์) (ตราพระคัช้สีห์)
(ตราบ้วแก้ว) (ตราพระน่น่ที่ิการ) (ตราพระพิรุณ์ที่รงน่าคั)
(ตราพระยมัขี�สิงห์) (ตราบาระน่ี น่ายเฮน่รี� เบอร์น่ี�)
สู่น่ธิสู่ัญญาไมตรีแลีะพาณิชย์ พ.ศ. ๒๓๗๖ (ค.ศ. ๑๘๓๓) เป็น่สน่ธิส้ญญาฉบ้บแรกที่ี�ไที่ย
ที่ำาก้บสหร้ฐอเมัริกา ลงน่ามัเมั่�อว้น่ที่ี� ๒๐ มัีน่าคัมั พ.ศ. ๒๓๗๕ ผู่้เจรจาฝ่่ายไที่ย คั่อ เจ้าพระยาพระคัล้ง
ฝ่่ายสหร้ฐอเมัริกา คั่อ น่ายเอ็ดีมั้น่ดี์ โรเบิตส์ (Edmund Roberts) โดียจ้ดีที่ำาเป็น่ภาษาไที่ย อ้งกฤษ
โปรตุเกส และจีน่
พระบาที่สมัเดี็จพระน่้�งเกล้าเจ้าอยู่ห้วที่รงประที่้บพระราช้ล้ญจกรไอยราพต เป็น่การให้
ส้ตยาบ้น่อย่างสมับูรณ์์ โดียต้น่ฉบ้บเป็น่มั้วน่กระดีาษที่ี�มัีคัวามัยาวกว่า ๙ ฟุ้ต มัีตราประที่้บเป็น่ตรา
หลวงพระไอยราพต และ “ตราที่่าน่เจ้าพระยาพระคัล้งเสน่าบดีีผู่้ใหญ่ ณ์ กรุงเที่พมัหาน่คัร ศรีอยุธยา”
ตอน่ที่้ายของสน่ธิส้ญญามัีตราประที่้บ ดี้งน่ี�
ตราหลวงไอยราพต
เจ้าพญาจ้กรี ตราพระคัช้สีห์ เจ้าพญาอ้คัมัหาเสน่า ตราพระคัช้สีห์
เจ้าพญาพระคัล้ง ตราบ้วแก้ว เจ้าพระยาธารมัา ตราพระน่น่ที่ิการ
เจ้าพญาพลเที่พ ตราพระพิรุญ เจ้าพระยายมัราช้ ตราพระยายมัขี�สิงห
(www.thaiembdc.org, ๓๐ ตุลาคัมั ๒๕๖๔)
สู่น่ธิสู่ัญญาพระราชไมตรีแลีะพาณิชย์หร่อสู่น่ธิสู่ัญญาเบาว์ริง เป็น่สน่ธิส้ญญาระหว่าง
ไที่ยก้บอ้งกฤษ จ้ดีที่ำาใน่ร้ช้สมั้ยพระบาที่สมัเดี็จพระจอมัเกล้าเจ้าอยู่ห้ว เมั่�อ พ.ศ. ๒๓๙๘ ตอน่ที่้าย
สน่ธิส้ญญาลงช้่�อและประที่้บตราของเสน่าบดีีสำาคั้ญ ดี้งน่ี� ๑
๑ “สน่ธิส้ญญาเบาว์ริง” The National Archives of the U.K. (TIVA) 1855 Treaty of Friendship and Commerce between
Britain and Siam Reference : F094/492.
