Page 200 - 47-2
P. 200
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
190 การศาลไทยก่อนและหลังการปฏิิรูปใน ร.ศ. ๑๑๐
เชี้�นกัน ได้กำาหนดโทษแก�ผู้่้ที�ไม�มีสั�วนได้สั�วนเสัียู่ในคดีแต่�คิดอ�านแต่�งฟ้้องให้ผู้่้อื�นเป็นความกันและ
ผู้่้ที�เป็นพิยู่านเท็จึซึ่ึ�งกฎหมายู่เก�าใชี้้คำาว�า “พิญาณอาษา”
ในรัชี้สัมัยู่พิระบาทสัมเด็จึพิระจึอมเกล้าเจึ้าอยู่่�หัว ไทยู่ต่้องเผู้ชี้ิญกับลัทธิจึักรวรรดินิยู่ม
ต่ะวันต่ก ประเทศอังกฤษและประเทศต่ะวันต่กอื�น ๆ มีระบบกฎหมายู่ที�แต่กต่�างกับไทยู่อ้างว�ากฎหมายู่
ข้องไทยู่ป่าเถื�อน จึึงเรียู่กร้องสัิทธิสัภาพินอกอาณาเข้ต่จึากไทยู่เพิื�อจึะได้ไม�ต่้องอยู่่�ภายู่ใต่้บังคับข้อง
กฎหมายู่ไทยู่และศาลไทยู่ จึนต่้องทำาสันธิสััญญาเบาว์ริง (Bowring Treaty) กับอังกฤษใน พิ.ศ. ๒๓๙๘
มีสัาระสัำาคัญข้องสััญญาสัรุปได้ว�า
๑. คนในบังคับอังกฤษจึะข้ึ�นกับอำานาจึข้องศาลกงสัุลอังกฤษ (สัิทธิสัภาพินอกอาณาเข้ต่)
๒. คนในบังคับอังกฤษมีสัิทธิทำาการค้าโดยู่เสัรีต่ามเมืองท�าข้องสัยู่าม
๓. กำาหนดมาต่รการภาษีใหม� โดยู่ภาษีข้าเข้้าเป็นร้อยู่ละ ๓ สัำาหรับสัินค้าทุกประเภท
ภาษีข้าออกจึะถ่กเก็บครั�งเดียู่วและฝ่ิ�นเป็นสัินค้าปลอดภาษี
๔. พิ�อค้าอังกฤษได้รับอนุญาต่ให้ซึ่ื�อข้ายู่โดยู่ต่รงกับคนสัยู่าม
๕. ถ้าไทยู่ให้สัิทธิประโยู่ชี้น์นอกเหนือแก�ชี้าต่ิอื�นนอกสััญญานี� ต่้องให้อังกฤษและ
คนในบังคับอังกฤษด้วยู่
จึากนั�นในปีต่�อ ๆ มา ประเทศไทยู่ต่้องทำาสััญญาทางพิระราชี้ไมต่รีในลักษณะเดียู่วกันกับ
ชี้าต่ิต่ะวันต่กอื�น ๆ ด้วยู่ สััญญาทางพิระราชี้ไมต่รีดังกล�าวเป็นเหตุ่ให้ไทยู่ต่้องเสัียู่สัิทธิสัภาพินอก
อาณาเข้ต่ไป
ในรัชี้สัมัยู่นี�มีเรื�องน�าสันใจึเกี�ยู่วกับการแต่�งต่ั�งล่กขุ้น ณ ศาลหลวง ซึ่ึ�งเป็นขุ้นนางผู้่้ใหญ�
ผู้่้มีอำานาจึหน้าที�ทางตุ่ลาการ โดยู่ทรงออกประกาศรัชี้กาลที� ๔ ฉบับที� ๑๔๖ ประกาศให้เลือก
พิระราชี้คร่ล่กขุ้น พิระมหาราชี้คร่ปโรหิต่ พิระมหาราชี้คร่มหิธร เมื�อ พิ.ศ. ๒๔๐๑ ซึ่ึ�งมีสัาระสัำาคัญว�า
ต่ำาแหน�งล่กขุ้น ณ ศาลหลวง ๔ ต่ำาแหน�ง ได้แก� ต่ำาแหน�งพิระมหาราชี้คร่ปโรหิต่าจึารยู่์ พิระมหาราชี้คร่
มหิธร พิระคร่พิิเชี้ต่ พิระคร่พิิราม เป็นต่ำาแหน�งสัำาคัญเพิราะมีหน้าที�เป็นผู้่้พิิพิากษาต่ัดสัินผู้ิดและชี้อบ
สัุข้ทุกข้์ในคดีความข้องขุ้นนางผู้่้ใหญ�ทั�งหลายู่ต่ลอดจึนราษฎรซึ่ึ�งเป็นบ�าวไพิร�ในสัังกัด ข้ณะนั�น
พิระมหาราชี้คร่ปโรหิต่าจึารยู่์ (ทองดี) พิระมหาราชี้คร่มหิธร (อ่�) ถึงแก�กรรม จึะต่้องแต่�งต่ั�งใหม� พิระบาท
สัมเด็จึพิระจึอมเกล้าเจึ้าอยู่่�หัวทรงทราบว�าในประเทศอื�น ๆ เมื�อผู้่้ครองแผู้�นดินจึะต่ั�งผู้่้พิิพิากษาสัำาหรับ
ต่ัดสัินความจึะใชี้้วิธีให้คนทั�งปวงเสันอชี้ื�อผู้่้ที�เหมาะสัมมายู่ังผู้่้มีอำานาจึแต่�งต่ั�ง และต่ั�งผู้่้ที�ได้รับความนิยู่ม
ชี้อบใจึจึากคนทั�งหลายู่มากที�สัุดให้เป็นผู้่้พิิพิากษา ในการแต่�งต่ั�งจึึงทรงเปลี�ยู่นธรรมเนียู่มแก้ไข้ใหม�
ให้ดีข้ึ�นกว�าเก�าโดยู่ให้พิระบรมวงศานุวงษ์ ข้้าราชี้การชี้ั�นผู้่้ใหญ�ทั�งหลายู่แต่�ละพิระองค์หรือแต่�ละคนต่�าง
