Page 198 - 47-2
P. 198
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
188 การศาลไทยก่อนและหลังการปฏิิรูปใน ร.ศ. ๑๑๐
นาพิลเรือน พิระอัยู่การต่ำาแหน�งนาทหารหัวเมือง ประกอบกับพิระราชี้กำาหนดเก�า ฉบับที� ๓๑ และ
ฉบับที� ๕๐ ซึ่ึ�งปรากฏิศาลที�มีอำานาจึซึ่ึ�งสัังกัดกรมต่�าง ๆ รวม ๑๔ ศาล กับศาลรับสัั�งจึำานวนมากน้อยู่
สัุดแต่�จึะทรงโปรดให้มีข้ึ�นสัำาหรับชี้ำาระความรับสัั�งต่�าง ๆ และยู่ังมีศาลหัวเมืองต่�าง ๆ ด้วยู่ ดังนั�น
ในภาพิรวมจึะปรากฏิศาลใหญ�หลายู่ศาลและศาลยู่�อยู่ลงมาซึ่ึ�งสัังกัดศาลใหญ�อีกหลายู่ศาล ดังปรากฏิ
ต่ามแผู้นภ่มิ (กฤษฎา บุณยู่สัมิต่, ๒๕๔๗ : ๒๕-๒๖)
ประเภทศาล
ศาลหลวง (ศาลลูกขุน หรือ ศาลอุทธรณ์)
๑. ศาลกรมมหาดไทย ศาลราษฎร (อาชญาตระลาการ)
๒. ศาลกรมกลาโหม (ศาลอาชญานอก) ศาลสำรวจ (อาชญาจักร)
๓. ศาลกรมพระนครบาล ศาลอาชญาวัง
๔. ศาลกรมวัง ศาลนครบาลวัง
ศาลกรมท่ากลาง ศาลแพ่งวัง
๕. ศาลกรมพระคลังราชการ (ศาลกรมท่า) ศาลกรมท่าซ้าย
๖. ศาลกรมนา (ศาลแพ่งอาชญานา) ศาลกรมท่าขวา
๗. ศาลมรดก
๘. ศาลแพ่งกลาง
๙. ศาลแพ่งเกษม ศาลกรมแพทยาหน้า
๑๐. ศาลกรมแพทยา ศาลกรมแพทยาหลัง
๑๑. ศาลสรรพากรใน
๑๒. ศาลสรรพากรนอก
๑๓. ศาลกรมธรรมการ (ศาลกรมสังฆการี)
๑๔. ศาลกรมพระคลังมหาสมบัติ
ศาลสุรัสวดี (สัสดี) กลาง
๑๔. ศาลกรมพระสุรัสวดี (สัสดี) ศาลสุรัสวดี (สัสดี) ซ้าย
ศาลสุรัสวดี (สัสดี) ขวา
๑๖. ศาลหัวเมือง ศาลหน้าโรงผู้รักษาเมือง (ศาลเจ้าเมือง)
ศาลกรมการเมืองผู้ใหญ่
๑๗. ศาลรับสั่ง ศาลขุนปลัด ฯลฯ
ศาลกรมการเมืองผู้น้อย ฯลฯ
