Page 157 - 47-2
P. 157
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
ศาสตราจารย์์เกีีย์รติคุุณ ดร.สิทธิ์ิ� บุุตรอิินทร์ 147
ให้�เข�าใจัชีวิต คอยชี�แนัะ ชี�นัำา ให้�บากบั�นัพุยายามในัพุฤติกรัรัมและกิจักรัรัมใด ๆ เรั่�องใด ๆ ของชีวิต
ที�เกี�ยวกับการัปรัะกอบสััมมาชีพุทำามาห้ากินั เกี�ยวกับเรั่�องอะไรัและอย่างไรัที�เป็นัความจัรัิง ความถ้กต�อง
ดีงาม เห้ตุผู้ล และเป็นัคุณปรัะโยชนั์ มนัุษย์ไม่จัำาเป็นัต�องศัึกษาวิจััยให้�รั้�จัักการัปรัะเมินัคุณค่าในัการัมี
ชีวิตว่าเป็นัคุณห้รั่อเป็นัโทษ เป็นัสัุขห้รั่อเป็นัทุกข์ นั่าสัรัรัเสัรัิญช่�นัชมยินัดีห้รั่อนั่ารัังเกียจั ปรัะเสัรัิฐ
ห้รั่อตำ�าทรัาม อารัยะห้รั่ออนัารัยะ เป็นัต�นั ไม่ต�องกล่าวถึงเรั่�องการัพุัฒนัาชีวิตให้�เลยจัากฐานักรัอบ
และกฎของธรัรัมชาติ ไม่มีสัิทธิ�อ�างเอาคุณค่าชีวิตตนัเห้นั่อพุ่ชและสััตว์อ่�นั ๆ ที�มีอย้่และเป็นัไปตาม
“ความเป็นัธรัรัมดา” ล�วนั ๆ ของมันั พุวกมันัมีชีวิตเพุียงเพุ่�ออย้่รัอด ไม่ใช่เพุ่�ออย้่ดี เพุรัาะพุวกสััตว์
เห้ล่านัั�นัไม่มีและไม่สัรั�างวิถีชีวิต มิติวัฒนัธรัรัม–อารัยธรัรัมนัอกเห้นั่อมิติธรัรัมชาติ ที�ต�องผู้่านั
กรัะบวนัการัเรัียนัรั้�และกิจักรัรัมการัศัึกษา วิเครัาะห้์วิจััย และปล้กฝึังฝึึกอบรัม
อันัว่ามนัุษย์นัี�ย่อมไม่ขอเพุียงเพุ่�อให้�เกิดมามีชีวิตและให้�ชีวิตอย้่รัอดตามมิติธรัรัมชาติล�วนั ๆ
แต่มุ่งให้�ชีวิตอย้่ดี เป็นัชีวิตปรัะเสัรัิฐลำ�าเลิศัเห้นั่อสััตว์อ่�นั ๆ รั่วม “ธรัรัมชาติเดียวกันั” (แต่ไม่เอาเปรัียบเขา)
เพุรัาะมนัุษย์เป็นัสััตว์สัรั�างวัฒนัธรัรัม–อารัยธรัรัมเป็นัวิถีชีวิต ทั�งคติธรัรัมและวัตถุธรัรัม วัฒนัธรัรัม–
อารัยธรัรัมเป็นัเรั่�องของคุณค่าความคุ�นัชินัผู้่านักรัะบวนัการัและขั�นัตอนัการัศัึกษาวิจััยเรัียนัรั้� และ
ปล้กฝึังฝึึกอบรัม การัเป็นัมนัุษย์จัึงต�องมีวิชาเป็นัมนัุษย์ โดยมีครั้อาจัารัย์เป็นัผู้้�ถ่ายทอดให้�และเรัียนัรั้�
เอาเอง วิชาเป็นัมนัุษย์มี ๒ สัาขา สััมพุันัธ์กันัและแยกออกจัากกันัไม่ได�ดุจัเช่อก ๒ เสั�นั ควั�นัเป็นั
เช่อกเสั�นัเดียวกันั ค่อ
๑. วิชาชีพุ มุ่งใช�ห้าสัะสัมและบรัิโภคผู้ลปรัะโยชนั์ (ลาภ ยศั สัรัรัเสัรัิญ สัุข) ยิ�งได�ยิ�งดี เนั�นัด�านั
ปรัิมาณมาก่อนัเรั่�องคุณค่า ใช�เพุ่�อเพุิ�มพุ้นัอำานัาจัและพุลังทางวัตถุธรัรัม มีข�อจัำากัดผู้้กขาดและห้วงแห้นั
เพุ่�อสันัองอห้ังการั–มมังการั ทำาให้�คนัห้ลงให้ลและล่มตัว ความถ้กต�องดีงามอย้่ที�ผู้้�ได�และผู้้�ชนัะ ขึ�นัอย้่
กับการัวิ�งเต�นัดิ�นัรันั และผู้ลปรัะโยชนั์ ทำาให้�มนัุษย์เป็นัคนัเก่ง ภายใต�อำานัาจันัิยม วัตถุนัิยม ผู้ลปรัะโยชนั์
นัิยม บรัิโภคนัิยม และกามสัุขนัิยม ‘มีเงินัจัึงถ่อเป็นันั�อง มีทองจัึงถ่อเป็นัพุี� มีห้นัี�ต�องห้นัีให้�ห้่างไกล...’
๒. วิชาชีวิต กำาห้นัดห้ลักการั แบบอย่าง และแนัวทางการัดำาเนัินัชีวิต เป็นัเรั่�องคุณค่าและ
ความมีชีวิตจัิตใจั ชี�นัำาจัุดห้มายของความเป็นัมนัุษย์ สัอนัความจัรัิงตามสัภาพุและความจัรัิงตามที�ควรั
จัะเป็นั ไม่มีข�อจัำากัดและผู้้กขาด สัอนัให้�มนัุษย์เข�าใจัคุณค่าความเป็นัมนัุษย์ รั้�จัักตัวเอง ดี ชั�ว ผู้ิด ถ้ก
และรัักคุณค่าความเป็นัมนัุษย์ ทำาให้�มนัุษย์เป็นัคนัดีและเป็นัอิสัรัะ ความถ้กต�องดีงามอย้่ที�คุณธรัรัม
จัรัิยธรัรัมซุึ�งเป็นัอำานัาจัสั้งสัุด สั่งเสัรัิมมนัุษย์ให้�มีเสัรัีภาพุ อิสัรัภาพุ และภรัาดรัภาพุ
การัศัึกษาวิจััยที�สัมบ้รัณ์จัะต�องปรัะกอบด�วยวิชาชีวิตกับวิชาชีพุไปพุรั�อม ๆ กันัให้�ได�ดุลยภาพุ
อาศััยครั้อาจัารัย์เรัาจัึงรั้�จัักนัำาเอาวิชาชีพุและวิชาชีวิตมาพุัฒนัากำาลังคนั (ไม่ใช่ทรััพุยากรัมนัุษย์)
