Page 153 - 47-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
ศาสตราจารย์์เกีีย์รติคุุณ ดร.สิทธิ์ิ� บุุตรอิินทร์ 143

influences of materialism, power-ism, utilitarianism, consumerism, and overly
sensualism. Having these ideologies in mind, the people refrain from right practice,
conscience, humanism, ethics, and the rule of laws. The purpose of the article is
that Human research must be conducted with goodwill, upholding the principles
and the guideline of the development of desirous researchers as the one who are
bestowed with ‘academic excellency and noble behavior’ to integral life-quality
of physical health and mental health of all humanity.

Keywords: Logico-ethics, Venaiyasat, ever curiosity, academic excellence,
Human Science

มนำุษย์และวิิชาเป็็นำมนำุษย์

ปรััชญาค่อวิชาเป็นัมนัุษย์ ทั�งวิชาชีวิตและวิชาชีพุ แห้ล่งที�มาแห้่งสัรัรัพุศัิลปวิทยาห้ลากห้ลาย

สัาขาวิชา ทั�งศัาสัตรั์และศัิลป์ ใช�พุัฒนัาสััตว์ชนัิดห้นัึ�ง ค่อ มนัุษย์ผู้้�เป็นัเวไนัยสััตว์ มีศัักยภาพุเฉพุาะตัว
รัอรัับการัพุัฒนัาผู้่านัวัฒนัธรัรัมการัศัึกษาเรัียนัรั้� วิเครัาะห้์วิจััย ที�มีเห้ตุผู้ล ถ้กต�องดีงาม เพุียงพุอ

ให้�คุณปรัะโยชนั์ และดำาเนัินัไป ไม่มีห้มด ไม่มีจับ ตลอดชีวิต ให้�ครัองชีวิตและดำาเนัินัวิถีชีวิตเป็นั
แบบมนัุษย์ ที�ได�ช่�อว่าสััตว์มีเห้ตุผู้ลและคุณธรัรัม กอปรัด�วยคุณสัมบัติสัำาคัญยิ�งแห้่งความเป็นัมนัุษย์

ในัอุดมคติ ค่อ มีวิชาอันัเป็นัเลิศักับปรัะเสัรัิฐทางความปรัะพุฤติ และโดยอาศััยวิชาเป็นัมนัุษย์ จัึงได�
บ้รัณาการัคุณค่าและคุณภาพุชีวิตแห้่งสัุขภาพุกายกับสัุขภาพุจัิต ด�วยความพุยายามของมนัุษย์เอง

มนัุษย์ถ่อกำาเนัิดเกิดมามีชีวิตเป็นัมนัุษย์ด�วยองค์ปรัะกอบแห้่งกายกับจัิต ในักฎธรัรัมชาติ
และตามกฎกติกาซุึ�งกำาห้นัดและบัญญัติเพุิ�มเติมขึ�นัโดยมนัุษย์ ให้�เป็นัห้ลักการั แนัวทาง และสัิ�งมุ่ง

ปรัะสังค์ในัการัมีชีวิต ดำารังและดำาเนัินัชีวิตให้�เป็นัแบบมนัุษย์ จัึงเรัียกวิถีชีวิตพุิเศัษแบบนัี�ว่า วัฒนัธรัรัม
และอารัยธรัรัม ทั�งคติธรัรัมและวัตถุธรัรัม ธรัรัมชาติแท� ๆ ของจัิตมนัุษย์มีสัภาวะผู้่องใสั สัว่าง กลาง ๆ

ปกติ และใฝึ่รั้� (ปภสัฺสัรัมิทำ จัิตฺตำ) ต�องมาขุ่นัมัว เศัรั�าห้มอง ผู้ิดปรักติ ชั�วรั�าย ทุจัรัิต–มโนัทุจัรัิต เพุรัาะ
อวิชชา–ความไม่รั้� ตัณห้า–ความทะยานัอยาก และ อุปาทานั–ความยึดมั�นัถ่อมั�นั เสัพุติด ครัอบงำา

จัิตมนัุษย์ให้�ค่อย ๆ ห้ย่อนัคุณภาพุ ดุลยภาพุ ปรักติภาพุ และปรัะกอบกรัรัม ตามวัฏิจัักรัชีวิต มนัุษย์จัึง
ดำาเนัินัชีวิตตามผู้ลกรัรัมที�มนัุษย์ปรัะกอบขึ�นัเอง ภายใต�ผู้ลกรัะทบของโลกธรัรัมซุึ�งเป็นัเรั่�องปรัะจัำา

โลกมนัุษย์ โดยมนัุษย์ อันัเป็นัสัมมติสััจัจัะและสัมมติธรัรัม ที�มนัุษย์กำาห้นัดให้�มีขึ�นัเอง เป็นัมนัุษยบัญญัติ
ในัห้ม้่มนัุษยโลก ค่อ ลาภ–เสั่�อมลาภ ยศั–เสั่�อมยศั สัรัรัเสัรัิญ–นัินัทา และสัุข–ทุกข์ แม�ทุกคนัแต่ละคนั