Page 95 - 22-0320 ebook
P. 95
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
ศาสตราจารย์์กิิตติคุุณ ดร.ชลดา เรืองรักิษ์์ลิขิิต 87
ปัจจุบันพระราช่นิพนธ์์บัทละครในัเร่�องอิเหนัาของพระบาทำสมัเด็จพระพุทำธ์ย่อดฟ้้าจุฬาโลก
มัหาราช่มั้เหล้อตกทำอดมัาเพ้ย่ง ๗ ตอนเทำ่านั�น ซึ่ึ�งเน้�อหาไมั่ต่อเน้�องกัน (ธ์าน้รัตน์ จัตุทำะศึร้, ๒๕๕๘ :
๒๑๕) ได้แก่
ตอนทำ้� ๑ ตั�งวงศึ์เทำวาจนถูึงตอนอิเหนาไปอยู่่ทำ้�เมั้องหมัันหย่าครั�งแรก
ตอนทำ้� ๒ ดรสาแบหลาจนถูึงอิเหนาเข้าห้องจินตะหรา
ตอนทำ้� ๓ อิเหนาเข้าห้องจินตะหราจนถูึงอิเหนาตอบสารทำ้าวกุเรปันตัดอาลัย่นางบุษบา
ตอนทำ้� ๔ วิหย่าสะกำาเทำ้�ย่วป่าจนถูึงตอนทำ้าวหมัันหย่ารับสารของทำ้าวกุเรปันให้ส่งทำัพไปช่่วย่
ดาหาสู้ศึึกกะหมัังกุหนิง
ตอนทำ้� ๕ ศึึกกะหมัังกุหนิง
ตอนทำ้� ๖ อิเหนาเข้าเมั้องมัะละกาจนถูึงตอนอุณากรรณขึ�นเขาประจาหงัน
ตอนทำ้� ๗ ย่่าหรันตกไปเมั้องมัะงาดาจนถูึงระเด่นดะราหวันตามัย่่าหรันมัาย่ังเมั้องกาหลัง
สาเหตุทำ้�พระราช่นิพนธ์์บัทละครในัเร่�องอิเหนัาของพระบาทำสมัเด็จพระพุทำธ์ย่อดฟ้้าจุฬาโลก
มัหาราช่มั้เหล้อตกทำอดมัาเพ้ย่งบางตอนน่าจะเป็นเพราะไมั่ได้รับความันิย่มัหลังจากมั้บัทละครในัเร่�อง
อิเหนัา พระราช่นิพนธ์์ของพระบาทำสมัเด็จพระพุทำธ์เลิศึหล้านภาลัย่ซึ่ึ�งได้รับย่กย่่องว่าเป็นย่อดของ
บทำละครใน
ภููมัิหลังขิองพระราชนิพนธ์์บทละครในเร่�องอิเหนาขิองพระบาทสมัเด็จพระพุทธ์เลิศึหล้า
นภูาลัย์
ในรัช่สมััย่พระบาทำสมัเด็จพระพุทำธ์เลิศึหล้านภาลัย่ (พ.ศึ. ๒๓๕๒–๒๓๖๗) ทำรงพระราช่-
นิพนธ์์บทำละครเร้�อง “อิเหนา” ขึ�นใหมั่ โดย่ทำรงนำาพระราช่นิพนธ์์บัทละครในัเร่�องอิเหนัาของพระบาทำ
สมัเด็จพระพุทำธ์ย่อดฟ้้าจุฬาโลกมัหาราช่มัาปรับบทำให้เป็นคำาร้องทำ้�ไพเราะและเป็นบทำทำ้�เหมัาะสมั
ทำั�งแก่การแสดงละครในและการอ่านเป็นวรรณคด้เพ้�อให้พระราช่นิพนธ์์สำานวนน้�เป็นต้นฉบับ
สำาหรับพระนครต่อไป ทำั�งน้�เพราะทำรงเห็นว่าพระราช่นิพนธ์์ของพระบาทำสมัเด็จพระพุทำธ์ย่อดฟ้้า
จุฬาโลกมัหาราช่เป็นแต่แต่งซึ่่อมับทำครั�งกรุงเก่าซึ่ึ�งย่ังเข้ากันได้ไมั่สนิทำ ทำั�งย่ังไมั่เหมัาะแก่การแสดง
ละครใน (สมัเด็จพระเจ้าบรมัวงศึ์เธ์อ กรมัพระย่าดำารงราช่านุภาพ, ๒๕๐๘ : ๑๔๐) พระราช่นิพนธ์์ของ
พระบาทำสมัเด็จพระพุทำธ์เลิศึหล้านภาลัย่มั้เน้�อหาจบเพ้ย่งตอนสึกช่้เทำ่านั�น ต่อจากนั�นเป็นสำานวนของ
กว้อ้�นทำ้�แต่งเติมัภาย่หลัง [เร้�องอิเหนา พระราช่นิพนธ์์รัช่กาลทำ้� ๒, (๒๕๑๔ : (ข)] บัทละครในัเร่�องอิเหนัา
พระราช่นิพนธ์์ของพระบาทำสมัเด็จพระพุทำธ์เลิศึหล้านภาลัย่ได้รับย่กย่่องจากวรรณคด้สโมัสรว่าเป็น
