Page 85 - 46-1
P. 85
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 77
มีคีวามวิตกอย่�ดั่ังนัี� จ้่�งไดั่้เร�งรัดั่รุกร้นันััก อยากจ้ะให้ไดั่้จ้ัดั่การเสียโดั่ยเร็ว อย�าให้
ทันัท�านัผิ่้มีอำานัาจ้เข้ามาจ้ับัจ้องลงไดั่้ ขอให้ท�านัทรงพระดั่ำาริห์การตามที�ท่ลมานัี�
ให้เปนัการเร็วแลเปนัการชิอบัธรรม ผิ่้ผิิดั่ให้ไดั่้ผิิดั่ผิ่้ชิอบัให้ไดั่้ชิอบัเหนัโดั่ยเร็ว
ให้เปนัการตกลงกันัไดั่้ว�าอย�างไรเปนัผิิดั่เปนัถ่ก ประโยชินั์แผิ�นัดั่ินัที�คีวรจ้ะไดั่้
ต้องให้ไดั่้ ผิ่้เสียต้องให้เสียสมำ�าเสมอกันัอย�าให้เปนัคีนัโง�ก็ต้องเสีย คีนัฉลาดั่ก็
บัิดั่พลิ�วไปไดั่้… [เสถึ่ย์ร ลัาย์ลัักษัณ์ แลัะคันอื�น (ผู้้้รวบรวม), ๒๔๗๘ : ๑๒๙-๑๓๕]
พระราชกรณ่ย์กิจท่�สำาคััญย์ิ�งอ่กประการหนึ�งในการปกคัรองบ้านเมืองให้ราษัฎรทั�งปวง
ม่คัวามสุขเกษัมโดย์ย์ุติธรรม คัือการปลัดปลั่อย์ราษัฎรส่วนใหญ่ของประเทศให้พ้นจากสถึานะทาส
แลัะไพร่ โดย์ทรงพระกรุณาโปรดเกลั้าฯ ให้ย์กเลัิกทาสแลัะเลัิกระบบไพร่โดย์เปลั่�ย์นแปลังสถึานะไพร่
ให้เป็นคันสามัญ ซึ่ึ�งเป็นการเปลั่�ย์นแปลังทางสังคัมท่�สำาคััญแลัะเป็นคัุณอย์่างย์ิ�งแก่ไพร่ฟ้้าประชาชน
โดย์ทั�วไป แลัะนับเป็นจุดสำาคััญของการพัฒนาทางการเมือง สังคัม แลัะเศรษัฐกิจของไทย์ในสมัย์ปฏิิร้ป
ประเทศให้ทันสมัย์ นอกจากน่� พระบาทสมเด็จพระจุลัจอมเกลั้าเจ้าอย์้่หัวโปรดเกลั้าฯ ให้ออก
“ประกาศเปลี�ยนัธรรมเนัียมใหม�” เมื�อ พ.ศ. ๒๔๑๖ ดังม่พระราชปรารภว่า “ก็ตั�งพระราชิหฤไทยที�จ้ะ
ทำานัุบัำารุงพระราชิอาณาจ้ักร ให้มีคีวามศุกคีวามเจ้ริญแก�พระบัรมวงษีานัุวงษี์ แลข้าราชิการผิ่้ใหญ�
ผิ่้นั้อย ทั�งสมณชิีพรามณ์ ประชิาราษีฎรทั�งปวงทั�วไป การสิ�งไรที�เปนัการกดั่ขี�แก�กันัให้ไดั่้คีวาม
ยากลำาบัากนัั�นั ทรงพระดั่ำาริห์จ้ะไม�ให้มีแก�ชินัทั�งหลายในัพระราชิอาณาจ้ักรต�อไป” [เสถึ่ย์ร ลัาย์ลัักษัณ์
แลัะคันอื�น (ผู้้้รวบรวม), ๒๔๗๘ : ๑๑๕] ทั�งน่� ม่พระราชดำาริว่า
ในัประเทศสยามนัี� ธรรมเนัียมบั้านัเมืองที�เปนัการกดั่ขี�แก�กันัอันัไม�ต้อง
ดั่้วยยุติธรรมนัั�นั ก็ยังมีอย่�อีกหลายอย�างหลายประการ จ้ะต้องคีิดั่ลดั่หย�อนั
ผิ�อนัเปลี�ยนัเสียบั้าง...แลธรรมเนัียมที�หมอบัคีลานักราบัไหว้ในัประเทศสยามนัี�
เหนัว�าเปนัการกดั่ขี�แก�กันัแขงแรงนัักผิ่้นั้อยที�ต้องหมอบัคีลานันัั�นั ไดั่้คีวาม
เหนั็ดั่เหนัื�อยลำาบัากเพราะจ้ะให้ยศแก�ท�านัผิ่้ใหญ� ก็การทำายศที�ให้คีนัหมอบั
คีลานักราบัไหว้นัี� ไม�ทรงเหนัว�ามีประโยชินั์แก�บั้านัเมือง แต�สิ�งหนั่�งสิ�งใดั่เลย
...ธรรมเนัียมอันันัี�แลเหนัว�าเปนัต้นัแห�งการที�เปนัการกดั่ขี�แก�กันัทั�งปวง
เพราะฉะนัั�นัจ้่�งจ้ะต้องละพระราชิประเพณีเดั่ิม ที�ถือว�าหมอบัคีลานัเปนัการ
เคีารพอย�างยิ�ง ในัประเทศสยามนัี�เสีย ดั่้วยทรงพระมหากรุณา ที�จ้ะให้ท�านั
