Page 88 - 46-1
P. 88
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
80 พระมหากษััตริย์์ไทย์กับประพฤติธรรม ๔ ประการในพระธรรมศาสตร์
พระบาทสมเดี็จพระปกเกลี�าเจ�าอย์ู่หัว
เมื�อพระบาทสมเด็จพระปกเกลั้าเจ้าอย์้่หัวเสด็จขึ�นคัรองสิริราชสมบัติได้ม่พระบรมราช-
โองการในงานพระราชพิธ่บรมราชาภิเษักเมื�อวันท่� ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๘ ว่า “…ดั่่กรพราหมณ์
บััดั่นัี�เราทรงราชิภาระ คีรองแผิ�นัดั่ินัโดั่ยธรรมสมำ�าเสมอ เพื�อประโยชินั์เกื�อก่ลและสุขแห�งมหาชินั
เราแผิ�ราชิอาณาเหนัือท�านัทั�งหลายกับัโภคีสมบััติ เป็นัที�พ่�งจ้ัดั่การปกคีรองรักษีาป้องกันัอันัเป็นัธรรม
สืบัไป ท�านัทั�งหลายจ้งวางใจ้อย่�ตามสบัายเทอญ…” (คัณะกรรมการชำาระประวัติศาสตร์ไทย์แลัะจัดพิมพ์
เอกสารทางประวัติศาสตร์แลัะโบราณคัด่, ๒๕๓๖ : ๓๑) นอกจากน่�ย์ังทรงตั�งสัตย์าธิษัฐานตั�ง
พระราชหฤทัย์ดำารงทศพิธราชธรรม จักรวรรดิวัตรจรรย์า แลัะอื�น ๆ (สำานักงานราชบัณฑิิตย์สภา,
๒๕๖๓ : ๒๕๕)
พระบาทสมเด็จพระปกเกลั้าเจ้าอย์้่หัวทรงเป็นพระมหากษััตริย์์ท่�เสด็จขึ�นคัรองราชสมบัติ
โดย์ท่�มิได้เตร่ย์มพระองคั์มาก่อน เนื�องจากพระเชษัฐาร่วมพระราชชนน่ต่างเสด็จทิวงคัตไปหมด พระองคั์
จึงทรงศึกษัาขนบธรรมเน่ย์มประเพณ่การปกคัรองบ้านเมืองเพื�อเตร่ย์มพระองคั์ในฐานะรัชทาย์าท
ในระย์ะเวลัาเพ่ย์ง ๙ เดือนเศษัเท่านั�น อย์่างไรก็ตามทรงตระหนักด่ถึึงข้อจำากัดเรื�องประสบการณ์
ในด้านการปกคัรอง แต่เมื�อทรงรับราชสมบัติแลั้วทรงถึือเป็นคัวามรับผู้ิดชอบท่�จะต้อง “…พยายาม
ปกคีรองสยามประเทศกับัทั�งประชิาชินัทั�งหลายให้ร�มเย็นัเปนัสันัติสุขและให้บั้านัเมืองมีคีวามเจ้ริญ
รุ�งเรืองโดั่ยเต็มกำาลังคีวามสามารถของเราที�จ้ะพ่งกระทำาไดั่้ทุกอย�างทุกประการไปจ้นัสุดั่กำาลัง…”
(สำานักงานราชบัณฑิิตย์สภา, ๒๕๖๓ : ๕๒๖)
พระบาทสมเด็จพระปกเกลั้าเจ้าอย์้่หัวม่พระราชดำาริว่า หน้าท่�สำาคััญของพระมหากษััตริย์์
คัือ “…เปนัหัวหนั้าราษีฎรต้องปกคีรองดั่่แลทุกข์ศุขของราษีฎร ต้องนั่กถ่งคีวามศุขของประชิาชินัที�ตัว
มีหนั้าที�ดั่่แลยิ�งกว�าคีวามศุขของตัวเอง และเมื�อจ้ำาเปนัก็ต้องรบั ต้องยอมตายให้แก�บั้านัเมืองของ
ตัว…” (สำานักงานราชบัณฑิิตย์สภา, ๒๕๖๓ : ๕๒๖) แลัะไม่เพ่ย์งแต่พระมหากษััตริย์์เท่านั�น ผู้้้ท่�เกิดมา
เป็นเจ้าก็ม่หน้าท่�ท่�จะต้องทำาตัวให้เป็นประโย์ชน์แก่บ้านเมืองด้วย์เช่นกัน ทรงแสดงให้เห็นอย์้่เสมอว่า
ทรงมุ่งพระราชหฤทัย์ท่�จะบำารุงรักษัาประโย์ชน์แลัะคัวามสุขของประชาชนในประเทศให้ได้รับ
คัวามย์ุติธรรม ได้รับการทำานุบำารุงโดย์เสมอหน้ากันทั�วทั�งพระราชอาณาเขต พระองคั์ได้เสด็จเย์่�ย์ม
ราษัฎรในภาคัต่าง ๆ แลัะทรงเน้นถึึงประโย์ชน์สุขของประชาชนทุกหม้่เหลั่าอย์่างสมำ�าเสมอ แลัะทรง
ร่วมทุกข์ร่วมสุขกับคันไทย์ในทุกสถึานการณ์ เช่น ย์ามเกิดภาวะเศรษัฐกิจตกตำ�าทั�วโลักแลัะส่งผู้ลัต่อ
ประเทศไทย์ด้วย์ ราชธรรมอันประเสริฐย์ิ�งท่�พระบาทสมเด็จพระปกเกลั้าเจ้าอย์้่หัวทรงปฏิิบัติอันปรากฏิ
ชัดเจนเป็นท่�ประจักษั์ คัือ การท่�ทรงรับเป็นพระมหากษััตริย์์ภาย์ใต้รัฐธรรมน้ญ หลัังจากท่�คัณะราษัฎร
