Page 87 - 46-1
P. 87
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 79
ประพฤติธรรมประการท่� ๔ คัือ “รักษีาพระนัคีรราชิเสมาให้ศุขเกษีมโดั่ยยุติธรรม”
การปกคัรองพระราชอาณาจักรให้ประชาชนม่คัวามสุขเกษัมโดย์ย์ุติธรรมในรัชสมัย์พระบาทสมเด็จ
พระมงกุฎเกลั้าเจ้าอย์้่หัว ปรากฏิตามเอกสารทางประวัติศาสตร์จำานวนมากเช่นกัน เช่น พระราช-
หัตถึเลัขาท่�ม่ไปย์ังเจ้าพระย์ามหิธร (ลัออ ไกรฤกษั์) เมื�อวันท่� ๒๘ พฤษัภาคัม พ.ศ. ๒๔๕๗ อันแสดงถึึง
พระราชหฤทัย์อันเท่�ย์งธรรมแลัะไม่ทรงย์อมให้เกิดการเอารัดเอาเปร่ย์บกันในคัด่คัรอบคัรัวเรื�องหนึ�ง
คัวามว่า
…คีวามเห็นัของเจ้้าที�แสดั่งมาในัเรื�องแบั�งสินัไหมให้แก�ญาตินัายเพิ�มนัั�นั
ข้าไดั่้อ�านัดั่่ตลอดั่แล้ว เป็นัที�พอใจ้มาก เพราะพะเอินัตรงกันักับัคีวามเห็นัของ
ข้าเองทีเดั่ียว คีือข้าเห็นัว�าในัการที�จ้ะลงโทษีอำาแดั่งกิ�งเพราะแม�ผิัวไม�ชิอบันัั�นั
ข้าเห็นัว�าไม�เป็นัยุติธรรม แลถ่งแม้ต�างว�าอำาแดั่งกิ�งจ้ะไดั่้ดั่ีมีผิัวใหม�ฤๅคีิดั่จ้ะมี
ก็ตามข้าไม�เห็นัว�าจ้ะเป็นัข้อที�ผิิดั่กฎหมายอย�างใดั่เลย ถ้าจ้ะยอมรับัว�าในัเรื�องนัี�
นัายเพิ�มผิ่้ตายยังคีงมีประเวณีหวงห้ามไดั่้ต�อไปแล้ว ก็ดั่่เป็นัการเอาเปรียบัผิ่้หญิง
หลายชิั�นัเต็มที คีือ ส�วนัข้างผิ่้ชิายแม้ในัขณะที�เมียคีนั ๑ ยังมีชิีวิตรอย่� จ้ะมีเมีย
อีกคีนั ๑ ก็ไดั่้อย่�แล้ว และเมื�อเมียตายแล้วไม�มีสักรายเดั่ียวที�จ้บัวันัหาการหา
เมียใหม� แต�การที�ถือประเวณีหวงห้ามเอิบัเอื�อมไปตลอดั่จ้นัถ่งเมียที�ตนัไม�ไดั่้
สมพาศแล้ว และหวงแทนัคีนัตายอีกชิั�นั ๑ นัั�นั เป็นัวิไสยของผิ่้ที�ดั่่ดั่้วยตาแห�ง
คีนัมีเมียมากโดั่ยแท้... [หลัวงจักรปาณ่ศร่ศ่ลัวิสุทธิ� (วิสุทธิ�), ๒๔๙๙ : ๑๔๒-๑๔๓]
ในการพระราชทานคัวามเป็นธรรมแก่ราษัฎรเรื�องการท้ลัเกลั้าฯ ถึวาย์ฎ่กา พระบาทสมเด็จ
พระมงกุฎเกลั้าเจ้าอย์้่หัว โปรดเกลั้าฯ ให้ตรา “พระราชกฤษัฎ่กาวางระเบ่ย์บการท้ลัเกลั้าฯ ถึวาย์ฎ่กา”
ลังวันท่� ๗ มกราคัม พ.ศ. ๒๔๕๗ กำาหนดให้การท้ลัเกลั้าฯ ถึวาย์ฎ่กาทำาได้ใน ๔ กรณ่ คัือ ขอลัดหย์่อน
ผู้่อนโทษัคัำาตัดสินของศาลัต่าง ๆ ขอพระราชทานพระบรมราชานุเคัราะห์ในเรื�องทุกข์ร้อนส่วนตัว
กลั่าวโทษัเจ้าหน้าท่�ท่�ใช้อำานาจเกินหน้าท่�ราชการ ทำาให้ราษัฎรเดือดร้อน แลัะกลั่าวโทษัเจ้าหน้าท่�
ผู้้้ประพฤติทุจริต ข่มเหงราษัฎร หรือฉ้อราษัฎร์บังหลัวง การเข่ย์นฎ่กาจะต้องลังชื�อตำาแหน่งแลัะ
ท่�อย์้่ให้ชัดเจนเพื�อสะดวกในการพิจารณาดำาเนินการ รวมทั�งกำาหนดเวลัาแลัะสถึานท่�ท่�จะท้ลัเกลั้าฯ
ถึวาย์ฎ่กาไว้ด้วย์ จากนั�นกรมราชเลัขานุการพิจารณากลัั�นกรองเบื�องต้นแลั้วส่งให้สมุหพระนิติศาสตร์
พิจารณาฎ่กาทั�งเรื�องคัวามถึ้กต้องตามระเบ่ย์บ เนื�อหา แลัะทำาคัวามเห็นถึวาย์เพื�อม่พระบรมราชวินิจฉัย์
[เสถึ่ย์ร ลัาย์ลัักษัณ์ แลัะคันอื�น (ผู้้้รวบรวม), ๒๔๗๗ : ๔๔๘-๔๕๒]
