Page 79 - 46-1
P. 79
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 71
ก็ได้โดย์ต้องลังชื�อผู้้้เข่ย์นให้ชัดเจน ห้ามใช้คัำาหย์าบแลัะให้ออกพระนามเจ้านาย์แลัะชื�อขุนนางให้
ถึ้กต้อง แลัะเพื�อเป็นการจ้งใจให้ราษัฎรท้ลัเกลั้าฯ ถึวาย์ฎ่กาเมื�อได้รับคัวามเดือดร้อนเมื�อผู้้้ใด
ท้ลัเกลั้าฯ ถึวาย์ฎ่กาจะพระราชทานเงินเป็นบำาเหน็จ ๑ สลัึง หากชำาระคัวามว่าเป็นจริง จะพระราชทาน
อ่ก ๑ สลัึงเป็นรางวัลั แต่เมื�อชำาระคัวามแลั้วเป็นการถึวาย์ฎ่กาท่�เป็นเท็จ จะทรงลังพระราชอาญาตาม
กฎหมาย์ แสดงให้เห็นถึึงคัวามห่วงใย์ราษัฎร แลัะม่พระมหากรุณาธิคัุณต่อไพร่ฟ้้าประชาชนเป็นอย์่างย์ิ�ง
ในการปกคัรองแผู้่นดินเพื�อให้ราษัฎรม่คัวามสุขเกษัมโดย์ย์ุติธรรมนั�น ปรากฏิตัวอย์่างอ่ก
จำานวนมาก เช่น กรณ่การแต่งตั�งเจ้าเมือง การปกคัรองในขณะนั�นใช้ระบบ “กินเมือง” คัือ
พระมหากษััตริย์์ทรงแต่งตั�งเจ้าเมือง เมื�อได้รับแต่งตั�งแลั้วเจ้าเมืองผู้้้ปกคัรองเร่ย์กคั่าธรรมเน่ย์มต่าง ๆ
จากราษัฎรในปกคัรองเพื�อเป็นการตอบแทนบริการต่าง ๆ ท่�เจ้าเมืองให้แก่ประชาชน จึงม่ผู้้้วิ�งเต้น
เป็นเจ้าเมืองกันมาก การตั�งผู้้้ท่�ย์อมเส่ย์เงินคั่าวิ�งเต้นเป็นเจ้าเมืองย์่อมเท่ากับเป็นการตั�งผู้่ร้าย์ให้ไป
กินเลัือดกินเนื�อราษัฎร พระบาทสมเด็จพระจอมเกลั้าเจ้าอย์้่หัวจึงโปรดเกลั้าฯ ให้ “ประกาศ
ว�าดั่้วยการเดั่ินัเป็นัเจ้้าเมือง” ม่คัวามว่า
…ผิ่้ที�อยากจ้ะเป็นัผิ่้สำาเร็จ้ราชิการหัวเมือง ส่้เป็นัหนัี�สินัก่้ยืมท�านัผิ่้อื�นัส่้เสีย
ดั่อกเบัี�ยมาเสียสินับันัไปไดั่้เป็นัผิ่้สำาเร็จ้ราชิการเมืองเหล�านัี�นัั�นั ขอให้ท�านัทั�งปวง
ตั�งแต�ผิ่้ดั่ีตลอดั่ไปจ้นัไพร�ร่้จ้ักเถิดั่ ว�าใจ้มันัมิใชิ�ใจ้คีนั เป็นัผิีโหง ผิีห�า ส่้เสีย
เงินัเสียทองเป็นัหนัี�เป็นัสินัผิ่กดั่อกท�านัผิ่้อื�นัไป ดั่้วยคีิดั่ว�าจ้ะไปกินัเลือดั่เนัื�อ
มนัุษีย์ เถือเนัื�อมนัุษีย์ หรือเอาเลือดั่มนัุษีย์ในัเมืองนัั�นัมาใชิ้หนัี�ไดั่้ทันัประสงคี์
จ้่งคีิดั่การดั่ังนัั�นัก็เพราะการในัหัวเมืองเป็นัการไกลพระเนัตรพระกรรณ ไกลห่
ไกลตาท�านัผิ่้หลักผิ่้ใหญ� จ้ะพ่ดั่จ้ะทำาบัังคีับับััญชิาอะไรไปคีดั่ ๆ โกง ๆ ก็อาจ้จ้ะ
ทำาไปไดั่้ทุกอย�างเพราะตัวไปนัั�งซึ่ังเป็นัที�ส่ง ไม�มีผิ่้ขัดั่ขวางไดั่้… เพราะฉะนัั�นั
พระบัาทสมเดั่็จ้พระจ้อมเกล้าเจ้้าอย่�หัว ทรงพระมหากรุณาแก�ไพร�ฟ้าอาณา
ประชิาราษีฎรที�อย่�บั้านัแยกเมืองต�างบั้านัห�างเมืองไกลหาที�พ่�งไดั่้ดั่้วยยาก
นัั�นัอย่� กลัวผิ่้ที�หาผิิดั่มิไดั่้จ้ะไดั่้คีวามทุกข์ คีวามยาก เบัียดั่เบัียนัคีุมเหงต�าง ๆ
แต�ผิ่้สำาเร็จ้ราชิการเมืองแลกรมการผิ่้ใหญ�ที�ใจ้เป็นัใจ้ ผิีโหง ผิีห�า ซึ่่�งเสียสินับันั
มาก ๆ อยากจ้ะไปเป็นันัั�นัอย่� ถ้ามีผิ่้กราบัท่ลแนัะนัำาขอร้องให้ผิ่้ใดั่ มักทรง
รังเกียจ้นัักที�จ้ะตั�งไป กลัวจ้ะเป็นับัาปเป็นักรรม กลัวจ้ะเป็นัเหมือนัเอาผิีห�า ผิีโหง
ไปปล�อยให้กินัราษีฎร… (ประชุมประกาศรัชกาลัท่� ๔, ๒๕๔๗ : ๓๔๘-๓๔๙)
