Page 75 - 46-1
P. 75
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 67
...ตั�งไว้ที�ทิมดั่าบักรมวังทำาห้องลั�นักุญแจ้ เมื�อเวลาที�ผิ่้ใดั่จ้ะไปร้องถวายฎีกา
กรมวังก็ไขกุญแจ้ให้ คีรั�นัตีกลองแล้วตำารวจ้เวรก็ไปรับัเอาตัวและเรื�องราวมา
นัำาคีวามข่�นักราบับัังคีมท่ลทราบัใต้ฝ่่าละอองธุลีพระบัาทแล้ว มีพระราชิโองการ
สั�งให้ผิ่้ใดั่ชิำาระ ก็ส�งไปตามรับัสั�ง ลางทีก็โปรดั่ให้ตำารวจ้ชิำาระบั้าง ไม�มีเจ้้าและ
ขุนันัางเป็นัใหญ�ในัคีวามฎีกา ดั่้วยทรงไล�เลียงไต�ถามอย่�ทุกเวลาเชิ้าและคีำ�า
ตระลาการผิ่้ชิำาระก็ไม�อาจ้พลิกแพลงไปไดั่้... [เจ้าพระย์าทิพากรวงศ์มหาโกษัาธิบด่
(ขำา บุนนาคั), ๒๕๔๗ : ๑๔๙]
พระบาทสมเดี็จพระจอมเกลี�าเจ�าอย์ู่หัว
ในพระราชพิธ่บรมราชาภิเษัก พระบาทสมเด็จพระจอมเกลั้าเจ้าอย์้่หัวม่พระราชโองการแก่
พระราชคัร้ผู้้้ใหญ่ว่า “ผิลพฤกษี์ชิลธารและสิ�งของในัแผิ�นัดั่ินัเขตต์พระนัคีร ซึ่่�งหามีผิ่้หวงห้ามไม�นัั�นั
ตามแต�สมณพราหมณาจ้ารย์ราษีฎรจ้ะปรารถนัาเทอญ” (สำานักงานราชบัณฑิิตย์สภา, ๒๕๖๓ : ๘๙)
อันเป็นการพระราชทานเสร่ภาพในทรัพย์์สินให้แก่ประชาชน เช่นเด่ย์วกับรัชสมัย์พระบาทสมเด็จ
พระพุทธย์อดฟ้้าจุฬาโลักมหาราช
รัชสมัย์พระบาทสมเด็จพระจอมเกลั้าเจ้าอย์้่หัว ทรงเป็นพระมหากษััตริย์์ท่�ปฏิิบัติตามหลััก
ประพฤติธรรมทุกประการอย์่างเคัร่งคัรัด ด้วย์ทรงม่เวลัาเตร่ย์มพระองคั์ก่อนเสด็จขึ�นคัรองราชสมบัติ
ในขณะท่�ทรงผู้นวชเป็นเวลัา ๒๗ ปี โดย์ทรงศึกษัาวิชาคัวามร้้ต่าง ๆ ท่�ทันสมัย์ต่อการปกคัรองบริหาร
บ้านเมือง ทรงรับทราบคัวามทุกข์สุขของราษัฎรจากการเสด็จไปทั�วทุกภาคั เมื�อเสด็จขึ�นคัรองราชสมบัติ
ทรงตั�งบุคัคัลัในตำาแหน่งต่าง ๆ ทั�งทางอาณาจักรแลัะพุทธจักร โดย์ย์ึดถึือคัวามร้้ คัวามสามารถึ แลัะ
คัุณธรรม ไม่ทรงแต่งตั�งผู้้้ไม่ม่คัุณสมบัติเหมาะสมให้ได้รับตำาแหน่งใด ๆ แม้บุคัคัลันั�นจะเป็นพระราชวงศ์
ก็ตาม ทรงลังโทษัข้าราชการท่�ทุจริตทำาคัวามเดือดร้อนแก่ประชาชนแม้บุคัคัลันั�นจะเป็นข้าราชการชั�น
ผู้้้ใหญ่ก็ทรงลังโทษัเหมาะสมกับคัวามผู้ิดท่�ได้กระทำา โดย์ทรงม่พระราชวินิจฉัย์อย์่างรอบคัอบเท่�ย์งธรรม
รวมทั�งทรงลังโทษัพระภิกษัุแลัะสามเณรท่�ทำาให้พระพุทธศาสนามัวหมอง เพื�อเป็นการขจัดคันชั�ว
ออกจากพระพุทธศาสนา แลัะทรงทำานุบำารุงผู้้้ท่�ม่ศ่ลัสัตย์์ ในรัชสมัย์ของพระองคั์ได้ทรงทำานุบำารุง
พระพุทธศาสนาในด้านถึาวรวัตถึุจำานวนมาก แลัะท่�สำาคััญคัือทรงให้คัวามสำาคััญถึึงวัตรปฏิิบัติของ
พระภิกษัุ โดย์หากประพฤติผู้ิดหรือประพฤติชั�วไปจากพระธรรมวินัย์จะทรงเป็นพระราชธุระลังโทษั
ตามคัวามผู้ิดเอง นอกจากน่�ย์ังทรงห่วงใย์ราษัฎรท่�ม่ฐานะย์ากจน การใดท่�จะเป็นการลัดภาระในการ
ดำารงช่พให้แก่ราษัฎรแลั้ว จะม่พระราชดำาริให้เปลั่�ย์นแปลังแก้ไขเสมอ ทรงเอาพระราชหฤทัย์ใส่ในเรื�อง
