Page 89 - 45 2
P. 89
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม-สิิงหาคม ๒๕๖๓
ศาสตราจารย์์ ร้อย์โท ดร.บรรจบ บรรณรุจิ 79
ของคืนในทั้้องถิ�น ถึงขนาดิราชื่ตระกูลรวมิชื่ื�อ โสุณะ กับ อุตตระ เป็นหนึ�งเดิียวว่า “โสุณุตตระ”
แล้วใชื่้เป็นชื่ื�อเรียกบรรดิาเดิ็กชื่ายทั้ี�เกิดิในราชื่ตระกูลหรือนัยหนึ�งก็คืือบรรดิาเจ้าชื่าย (Princes) ว่า
เจ้าชื่ายโสุณุตตระ กันทั้ั�วถ้วน” (วินย.อ. ๑/๖๒; Malalasekera, 1960: 163)
โปรดสำังเกตวี่� ภาพลักษณ์ของสุวรรณภูมิ ในัที่ี�นัี�เป็็นัเมืองติดที่ะเล
๒. อรรถกถาธรรมิบที่ อธิบายคืำาสุอนของพระพุทั้ธเจ้าประเภูทั้ธรรมิบทั้ มิีกล่าวถึง
หญิงคืนหนึ�งทั้ี�เวียนว่ายตายเกิดิอยู่ตามิเมิืองทั้่าต่าง ๆ คืือ เมิืองสุุปปารกะ เมิืองกาวีระ เมิืองกุรุกัจฉะ
(น่าจะเมิืองเดิียวกับเมิืองภูารุกัจฉะ) แล้วระบุถึงสุุวรรณภููมิิว่าเป็นเมิืองเกิดิของนางดิ้วย (ธ.อ. ๘/๒๓)
๓. อรรถกถามิโรถปิูรณ์่ อธิบายอังคืุตตรนิกายมิีกล่าวว่า “สุุวรรณภููมิิเป็นเมิืองทั้่า
อยู่ไกลจากชื่มิพูทั้วีปประมิาณ ๗๐๐ โยชื่น์ สุามิารถเดิินทั้างไปถึงไดิ้ภูายใน ๗ วัน ๗ คืืน หาก
ลมิประจำาฤดิูเดิินตามิปกติ” (องฺ.อ.๑/๓๒๒/๔๓๓)
๔. อรรถกถาปิรมิัตถที่่ปิน่ อธิบายจริยาปิฎก มิีกล่าวเสุริมิว่า “ชื่าติหนึ�งในอดิีตกาล
พระพุทั้ธเจ้าพระองคื์ปัจจุบันเสุวยพระชื่าติเป็นพระโพธิสุัตว์ ต้องการจะออกเรือไปคื้าขายทั้ี�สุุวรรณภููมิิ
ก็เดิินทั้างมิาขึ�นเรือทั้ี�ทั้่าตามิลิตติ (จริยา.อ.๓๕)
๕. อรรถกถาชาด้ก อธิบายชื่าดิก คืือ เรื�องอดิีตชื่าติของพระพุทั้ธเจ้า
๕.๑ กล่าวถึงสุุวรรณภููมิิว่า “เป็นเมิืองทั้่าทั้ี�พ่อคื้าชื่าวเมิืองกุรุกัจฉะเดิินทั้างมิา
คื้าขายดิ้วยทั้างเรือ” (ชื่า.อ. ดิูอรรถกถาสุุโยนันทั้ิชื่าดิก) และ
๕.๒ กล่าวถึงชื่ื�อทั้่าสุำาหรับออกเรือจากชื่มิพูทั้วีปไปสุุวรรณภููมิิอีกว่า “พราหมิณ์ชื่ื�อ
สุังขะออกเรือซึ่ึ�งบรรทัุ้กสุินคื้าเต็มิลำาไปยังสุุวรรณภููมิิเพื�อคื้าขาย เขาออกเรือจากปัฏฏนคืามิ (หมิู่บ้าน
ทั้่าเรือ)” (ชื่า.อ.อรรถกถาสุังขชื่าดิก)
โปรดสำังเกตวี่� สุวรรณภูมิ ตั�งแต่ข้อ ๒-๕.๒ บัรรยายภาพลักษณ์ให้้เห้็นัว่า
เป็็นัเมืองที่่า (port city)
๕.๓ กล่าวถึงคืวามิหมิายของสุุวรรณภููมิิว่า “แผู้่นดิินทั้ี�อุดิมิสุมิบูรณ์ ซึ่ึ�งให้คืวามิรู้
เพิ�มิเติมิว่า “สุุวรรณ” (สุันสุกฤต สุุวรฺณ, บาลี สุุวณฺณ) มิิไดิ้หมิายถึง ทั้องคืำา เทั้่านั�น แต่ยังหมิายถึง
ทั้รัพยากรต่าง ๆ รวมิทั้ั�งเงินและข้าว (รชื่ตธญฺฺญ)” (ดิูอรรถกถากุรุธัมิมิชื่าดิก)
