Page 80 - Journal451
P. 80
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
68 ธรรมาภิิบาลในศาสตร์พระราชา : การทำำาหน้าทำ่�กับความเมตตากรุณา
ใน้เมื�อโคืรงสำร้างที่างจัิตของเราใน้เรื�องจัริยธรรมได้ถ้กกำาหน้ดไว้แล้วอย่างตายตัวด้วยคืำาสำั�ง
เด็ดขาด หากเราที่ำาตามธรรมชุาติที่างจัิตของเราอย่างแที่้จัริง การกระที่ำาของเราย่อมม่คืุณคื่าที่าง
จัริยธรรม (moral value) แต่ถ้าเราฝ่ืน้ธรรมชุาติของเราซึ่่�งเป็น้ผู้้้ม่เหตุผู้ล (rational being) โดยไป
ที่ำาตามคืวามโน้้มเอ่ยงที่างอารมณ์ เราก็ย่อมที่ำาชุั�ว ใน้ที่รรศัน้ะของคืาน้ที่์ การที่ำาตามเหตุผู้ลภิาคื
ปฏิบัติของเราจั่งเป็น้การที่ำาตามกฎของเราเอง เป็น้การกระที่ำาที่่�เป็น้ตัวของเราเอง (autonomy)
เป็น้อิสำรเสำร่ ไม่ม่ผู้้้ใดบงการ ปราศัจัากอคืติ และเป็น้ไปตามธรรมชุาติของคืวามเป็น้มนุ้ษย์ ด้วยเหตุน้่�
การใชุ้คืติบที่ที่่�เกิดจัากคืำาสำั�งเด็ดขาดใน้มโน้สำำาน้่กตามเหตุผู้ลภิาคืปฏิบัติของเราจั่งที่ำาให้เกิดคืวาม
ยุติธรรมหรือคืวามเป็น้ธรรมใน้สำังคืมได้
รอลสำ์สำ่งเสำริมการใชุ้เหตุผู้ลเป็น้หลักใน้การเข้าถ่งคืวามยุติธรรม และคืวามยุติธรรมใน้
ที่รรศัน้ะของรอลสำ์ให้คืวามสำำาคืัญต่อเสำร่ภิาพื่หรือคืวามเป็น้อิสำระของปัจัเจักบุคืคืลมากกว่าคืวาม
เที่่าเที่่ยม กล่าวคืือ เราสำามารถยอมรับคืวามไม่เที่่าเที่่ยมได้ ถ้าเราได้รับประโยชุน้์จัากสำังคืมเป็น้การ
แลกเปล่�ยน้หรือชุดเชุยคืวามยุติธรรมที่่�เที่่�ยงธรรม ใน้ที่รรศัน้ะของรอลสำ์ม่ลักษณะเป็น้เสำร่น้ิยม
ใน้ระบอบประชุาธิปไตย กล่าวคืือ ประชุาชุน้ม่เสำร่ภิาพื่ขั�น้พื่ื�น้ฐาน้เที่่าเที่่ยมกัน้ คืือ ๑) เสำร่ภิาพื่
ด้าน้คืวามสำำาน้่กด้วยมโน้ธรรมและเสำร่ภิาพื่ที่างคืวามคืิด ๒) เสำร่ภิาพื่ใน้การรวมกลุ่ม ๓) เสำร่ภิาพื่ที่่�
เที่่าเที่่ยมกัน้ที่างการเมือง ๔) สำิที่ธิและเสำร่ภิาพื่ใน้การปกป้องคืวามมั�น้คืงและอิสำรภิาพื่ของบุคืคืล
และ ๕) สำิที่ธิและเสำร่ภิาพื่ภิายใต้หลักน้ิติธรรม (rule of law) (Rawls, 1994 : 61) ที่ั�งน้่� คืวามยุติธรรม
ที่่�อิงอาศััยเสำร่ภิาพื่ดังกล่าวจั่งไม่ม่เสำ้น้กำาหน้ดที่่�ชุัดเจัน้และเป็น้สำิ�งที่่�ข่�น้กับคืวามพื่อใจัของบุคืคืลที่่�
เก่�ยวข้อง
ใน้ขณะที่่�คืวามหมายของธรรมาภิิบาลใน้คืวามหมายของปรัชุญาตะวัน้ตกให้คืวามสำำาคืัญ
กับมุมมองและประโยชุน้์ของประชุาชุน้เป็น้หลัก แต่ธรรมาภิิบาลใน้คืวามหมายที่างพืุ่ที่ธปรัชุญา
ให้คืวามสำำาคืัญกับบุคืคืลทีุ่กฝ่่ายใน้ฐาน้ะที่่�เป็น้มนุ้ษย์ผู้้้ม่บที่บาที่หน้้าที่่�แตกต่างกัน้ โดยเฉพื่าะอย่างยิ�ง
บุคืคืลแต่ละคืน้ต้องพื่ัฒน้าคืุณธรรมและจัริยธรรมของตน้เพื่ื�อให้สำมกับคืวามเป็น้มนุ้ษย์และบที่บาที่
หน้้าที่่�ใน้สำังคืมของตน้ น้อกจัากน้ั�น้ ธรรมาภิิบาลใน้คืวามหมายของปรัชุญาตะวัน้ตกเน้้น้คืวามสำำาคืัญ
ของหน้้าที่่�ใน้บริบที่ที่างสำังคืม บที่บาที่ของผู้้้ปกคืรอง ระบบกฎหมาย และระบบเศัรษฐกิจั ใน้
อัน้ที่่�จัะสำร้างคืวามเที่่าเที่่ยมสำำาหรับประชุาชุน้ทีุ่กคืน้ เชุ่น้ ประชุาชุน้ไม่ว่าจัะม่ผู้ิวเหลืองหรือผู้ิวขาว
จัะได้รับคืวามยุติธรรมตามกฎหมายเที่่าเที่่ยมกัน้ ได้รับโอกาสำใน้การประกอบอาชุ่พื่ตามคืวามเชุ่�ยวชุาญ
และคืวามขยัน้หมั�น้เพื่่ยรของตน้ และได้รับผู้ลประโยชุน้์จัากผู้ลงาน้ของตน้อย่างเที่่าเที่่ยมกัน้ คืวาม
เที่่าเที่่ยมกัน้น้่�จัะเป็น้ไปได้โดยอาศััยคืวามเป็น้ธรรมของผู้้้ปกคืรองผู้้้ปฏิบัติต่อประชุาชุน้แต่ละคืน้อย่าง
