Page 79 - lifelong education
P. 79
Education through the Four Noble Truths
๓. อริย่สำัจั ๔ เป็็นแนวคัิดเชีิงเหตุและผู้ล คั่อ พื่ระพืุ่ที่ธเจั�าที่รงแสำดง
อริย่สำัจั ๔ ในแนวคัวามสำัมพื่ันธ์ระหว่างเหตุกับผู้ลไว� ๒ คั้่ คั้่ที่ี� ๑ คั่อ
ทีุ่กข์กับสำมุที่ัย่ และคั้่ที่ี� ๒ คั่อ นิโรธกับมรรคั คั้่ที่ี� ๑ เป็็นกระบวนการเกิดทีุ่กข์ และ
คั้่ที่ี� ๒ เป็็นกระบวนการดับทีุ่กข์
ขอให�สำังเกตว่า พื่ระพืุ่ที่ธเจั�าที่รงแสำดงผู้ลไว�ก่อนเหตุ คั่อที่รงแสำดงทีุ่กข์
ซึ่ึ�งเป็็นผู้ลไว�ก่อนสำมุที่ัย่ ซึ่ึ�งเป็็นเหตุเกิดทีุ่กข์ และที่รงแสำดงนิโรธซึ่ึ�งเป็็นผู้ล
ไว�ก่อนมรรคัซึ่ึ�งเป็็นเหตุให�บรรลุถึงนิโรธ ที่ั�งนี� เพื่ราะทีุ่กข์ป็รากฏิให�เห็นชีัดเจัน
อย่้่แล�ว ที่รงชีี�ให�เห็นว่า ทีุ่กข์นี�เกิดจัากเหตุหร่อสำาเหตุ จัึงต�องสำาวไป็หาสำาเหตุ
ซึ่ึ�งไม่ป็รากฏิ ที่รงแสำดงนิโรธว่า เป็็นผู้ลที่ี�พื่ึงป็ระสำงคั์หร่อเป็็นเป็้าหมาย่ที่ี�
ต�องการและให�คัิดวางแผู้นป็ฏิิบัติให�ได�นิโรธมา ข�อป็ฏิิบัตินั�นคั่อมรรคั
การศึึกษาตามแนวอริย่สำัจั ๔ ที่ี�กล่าวถึงนี�หมาย่ถึง กระบวนการดำาเนิน
ศึึกษาตามแนวคัิดแบบอริย่สำัจั ๔ หร่อแนวคัิดเชีิงเหตุและผู้ลของอริย่สำัจั ๔
นั�นเอง
หลักการสำำาคััญ่ของแนวคัิดแบบอริย่สำัจั ๔ เริ�มต�นจัากป็ัญ่หา (ทีุ่กข์)
ที่ี�ป็ระสำบ โดย่กำาหนดร้�และที่ำาคัวามเข�าใจัป็ัญ่หาให�ชีัดเจัน แล�วสำ่บคั�นหา
สำาเหตุ (สำมุที่ัย่) เพื่่�อเตรีย่มแก�ไข ในขณ์ะเดีย่วกันก็กำาหนดเป็้าหมาย่ (นิโรธ)
ของตนให�แน่ชีัดว่าคั่ออะไร จัะเป็็นไป็ได�หร่อไม่ และเป็็นไป็ได�อย่่างไร จัากนั�น
จัึงคัิดวางแผู้นป็ฏิิบัติ (มรรคั) กำาจััดสำาเหตุของป็ัญ่หาตามเป็้าหมาย่ที่ี�กำาหนด
ไว�นั�น เชี่น การสำอนเร่�องป็่าไม�ที่ี�ถ้กที่ำาลาย่ ผู้ลของป็ัญ่หาคั่อ แห�งแล�ง นำ�าที่่วม
ดินถล่ม (ทีุ่กข์) เม่�อวิเคัราะห์หาสำาเหตุของป็ัญ่หาพื่บว่า สำ่วนใหญ่่เป็็นผู้ลมาจัาก
การกระที่ำาของมนุษย่์ (สำมุที่ัย่) ผู้ลที่ี�ต�องการคั่อป็่าที่ี�สำมบ้รณ์์ (นิโรธ) ดังนั�น
ทีุ่กคันจัึงต�องตระหนักและร่วมม่อกันป็ล้กต�นไม�ในบ�าน ป็ล้กป็่า ไม่ที่ำาลาย่ป็่า
และติดตามตรวจัสำอบผู้ลการดำาเนินการ (มรรคั)
61
14/5/2568 BE 09:35
_25-0243(001-272)P5.indd 61
_25-0243(001-272)P5.indd 61 14/5/2568 BE 09:35
