Page 78 - lifelong education
P. 78
Education through the Four Noble Truths
คัวามจัริงอันป็ระเสำริฐที่ี�ว่านี�ได�แก่ ๑) ทีุ่กข์ (สำภาพื่ป็ัญ่หา คัวามไม่สำบาย่
กาย่–ใจั คัวามติดขัด กดดัน บีบคัั�น บกพื่ร่อง) เป็็นคัวามจัริงอันป็ระเสำริฐ
(ทีุ่กฺขำ อริย่สำจัฺจัำ) หมาย่คัวามว่า ทีุ่กข์มีจัริง ๒) เหตุเกิดทีุ่กข์ (สำมุที่ัย่คั่อ
กิเลสำตัณ์หา) เป็็นคัวามจัริงอันป็ระเสำริฐ (ทีุ่กฺขสำมุที่โย่ อริย่สำจัฺจัำ) หมาย่คัวามว่า
เหตุเกิดทีุ่กข์มีจัริง ๓) การดับทีุ่กข์ (นิโรธ) เป็็นคัวามจัริงอันป็ระเสำริฐ
(ทีุ่กฺขนิโรโธ อริย่สำจัฺจัำ) หมาย่คัวามว่า การดับทีุ่กข์มีได�จัริง และ ๔) ข�อป็ฏิิบัติ
ให�บรรลุถึงการดับทีุ่กข์ (มรรคั) เป็็นคัวามจัริงอันป็ระเสำริฐ (ทีุ่กฺขนิโรธคัามินี
ป็ฏิิป็ที่า อริย่สำจัฺจัำ) คัวามหมาย่ว่า ข�อป็ฏิิบัติให�บรรลุถึงการดับทีุ่กข์มีจัริง
การร้�แจั�งเห็นจัริงอริย่สำัจั ๔ ต�องป็ระกอบด�วย่คัวามร้�ต่อไป็นี�
๑) ร้�ว่า นี�ทีุ่กข์ ทีุ่กข์เป็็นสำิ�งคัวรกำาหนดร้� และเราได�ร้�แล�ว
๒) ร้�ว่า นี�เหตุเกิดทีุ่กข์ เหตุเกิดทีุ่กข์เป็็นสำิ�งคัวรละ และเราละได�แล�ว
๓) ร้�ว่า นี�การดับทีุ่กข์ การดับทีุ่กข์เป็็นสำิ�งคัวรที่ำาให�แจั�ง และเราที่ำาให�
แจั�งแล�ว
๔) ร้�ว่า นี�ข�อป็ฏิิบัติให�บรรลุถึงการดับทีุ่กข์ ข�อป็ฏิิบัติให�บรรลุถึงการ
ดับทีุ่กข์ เป็็นสำิ�งคัวรเจัริญ่ (ป็ฏิิบัติ) และเราได�เจัริญ่แล�ว
๒. อริย่สำัจั ๔ เป็็นแม่บที่ของธรรมที่ั�งหลาย่ คั่อธรรมที่ั�งหลาย่ที่ี�พื่ระพืุ่ที่ธเจั�า
ตรัสำสำอนตลอด ๔๕ ป็ีหลังตรัสำร้� สำามารถจััดรวมลงในอริย่สำัจั ๔ ได�ที่ั�งหมด
ดังนี�
๑) ขันธ์ ๕ (ร้ป็ เวที่นา สำัญ่ญ่า สำังขาร วิญ่ญ่าณ์) และโลกิย่ธรรม
ที่ั�งหลาย่ เชี่น โลกธรรม ๘ รวมลงในทีุ่กข์
๒) อกุศึลธรรมที่ั�งหลาย่ที่ี�เป็็นกิเลสำ ตัณ์หา รวมลงในสำมุที่ัย่
(เหตุเกิดทีุ่กข์)
๓) นิพื่พื่าน การดับทีุ่กข์ และคัวามสำุขที่ั�งโลกิย่สำุขและโลกุตรสำุข
รวมลงในนิโรธ (การดับทีุ่กข์)
๔) กุศึลธรรมที่ั�งหลาย่ที่ี�เป็็นข�อป็ฏิิบัติ เชี่น ศึีล สำมาธิ ป็ัญ่ญ่า
มรรคัมีองคั์ ๘ รวมลงในมรรคั
60
14/5/2568 BE 09:35
_25-0243(001-272)P5.indd 60 14/5/2568 BE 09:35
_25-0243(001-272)P5.indd 60
