Page 123 - The Journal of the Royal Society of Thailand
P. 123
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๙ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษาย์น ๒๕๖๗
รองศาสตราจารย์์ ดร.ชาย์ โพธิิสิตา 113
การติั�งรกรากถาวรในภาคอีีสานขอีงพั�อีค้าก์ลืา
การศึกษาของนักวิชาการหลายท่านให้ข้อมี้ลติรงกันว่า พั่อค้าชาวก์ลาที�เดีินทางค้าขายในภาคอีสานมีี
จำนวนไมี่น้อยใช้เส้นทางเดีิมีที�ตินค์้นเคยมีาก่อน หร่อเส้นทางที�เพั่�อนหร่อญ่าติิแนะนำ โดียนัยนี�ทำให้ไดี้ร้้ว่า
ที�ไหนมีีความีอ์ดีมีสมีบ้รณ� น่าอย้่ ผ่้้คนมีีอัธุ์ยาศัยดีีและเป็นมีิติร ทำให้พั่อค้าก์ลาจำนวนไมี้น้อยติัดีสินใจติั�งหลัก
แหล่งอย้่ในภาคอีสานอย่างถิ่าวร โดียแติ่งงานกับหญ่ิงในหมี้่บ้าน กรณีเช่นนี�เกิดีขึ�นในหมี้่บ้านของหลายจังหวัดี
ในภาคอีสาน เช่น จังหวัดีอ์บลราชธุ์านี ร้อยเอ็ดี ชัยภ้มีิ ขอนแก่น นครราชสีมีา อ์ดีรธุ์านี นครพันมี มี์กดีาหาร
(ดี้ การศึกษาของ Koizumi, 1990; คนึงนิติย� จันทบ์ติร, ๒๕๔๒; ธุ์วัชชัย ป์ณโณทก, ๒๕๔๒; มีิ�งขวัญ่ ชนไพัโรจน�,
๒๕๕๑; ส์ธุ์ิดีา ติันเลิศ และ พััชรี ธุ์านี, ๒๕๕๙)
กรณีจังหวัดีอ์บลราชธุ์านีและเมี่องบริวาร มีีรายงานจากการศึกษาที�ผ่่านมีา ซึ�งอ้างหลักฐานจาก
พังศาวดีารหัวเมี่องในมีณฑิลอีสาน วันศ์กร� แรมี ๑๐ ค�ำ เดี่อน ๘ จ.ศ. ๑๒๔๙ (พั.ศ. ๒๔๓๐) ความีว่า ไดี้มีี
ชาวก์ลา (ติ้องส้้) มีาติั�งหลักแหล่งโดียไดี้ภรรยาเป็นชาวท้องถิ่ิ�นจำนวนมีาก เช่น ที�เมี่องเดีชอ์ดีมี (ปัจจ์บันเป็น
อำเภอหนึ�งในจังหวัดีอ์บลราชธุ์านี) มีีชาวก์ลาติั�งหลักแหล่งเป็นช์มีชนใหญ่่ เจ้าเมี่องจึงมีีใบบอกไปที�กรมีท่า
ขออน์ญ่าติติั�ง นายฮิ้อยคำนาน ชาวก์ลา เป็นนายกองค์มีพัวกก์ลาในสังกัดีเมี่องเดีชอ์ดีมี เมี่�อความีทราบฝ่่าละออง
ธุ์์ลีพัระบาท พัระบาทสมีเดี็จพัระจ์ลจอมีเกล้าเจ้าอย้่หัวก็ทรงห้ามีไว้ และยังทรงห้ามีเจ้าเมี่องติ่าง ๆ อน์ญ่าติให้
“คนสัปเยกติ�” หร่อคนติ่างดี้าวที�ถิ่่อหนังส่อเดีินทางไปมีาค้าขายเพัียงปีหนึ�ง (อย่างเช่นชาวก์ลา) ซ่�อที�ดีินไร่นา
ในหัวเมี่องดี้วย ยิ�งกว่านั�นยังทรงแนะนำว่า คน “คนสัปเยกติ�” เหล่านี� “ไมี่สมีควรที�จะติ้องติั�งนายกองควบค์มี
คนซึ�งติ้องไปๆ มีาๆ ให้ผ่ิดีดี้วยระเบียบธุ์รรมีเนียมี....” (ธุ์วัช ป์ณโณทก, ๒๕๔๒: ๑๓๖๗)
หลักฐานเอกสารเก่าที�ส์ดีเกี�ยวกับการติั�งรกรากของก์ลาในภาคอีสานพับใน พั.ศ. ๒๓๙๐ ซึ�งมีีพั่อค้า
ชาวก์ลาแติ่งงานกับหญ่ิงที�หมี้่บ้านโนนใหญ่่ ติำบลก่อเอ้ อำเภอเข่�องใน จังหวัดีอ์บลราชธุ์านี ในระยะแรกมีี
พั่อค้าชาวก์ลา ๑๕ คน มีีครอบครัวติั�งรกรากอย้่ที�หมี้่บ้านนี� ในจำนวนนี�มีีบางครอบครัวที�มีีบ์ติร ภรรยา หร่อ
ญ่าติิพัี�น้องจากภ้มีิลำเนาเดีิมีในพัมี่าเข้ามีาสมีทบในภายหลังดี้วย ติ่อมีามีีพั่อค้าชาวก์ลาทยอยเข้ามีาแติ่งงาน
อย้่ในหมี้่บ้านแห่งนี�อีก รวมีทั�งสิ�นมีีจำนวน ๖๐ ครอบครัว กล่าวกันว่าที�หมี้่บ้านโนนใหญ่่นี�มีีก์ลาเข้ามีาอย้่มีาก
ที�ส์ดี (คนึงนิติย� จันทบ์ติร, ๒๕๔๒)
เหติ์ที�พั่อค้าก์ลาติัดีสินใจติั�งหลักแหล่งอย้่ที�หมี้่บ้านโนนใหญ่่นี� เน่�องจากเห็นว่าเป็นบ้านที�มีีความีอ์ดีมี
สมีบ้รณ�ดี้านข้าวปลาอาหาร อีกทั�งยังเป็นบ้านที�มีีช่างทำเคร่�องประดีับนานาชนิดี ที�ทำจากทอง เงิน และนาค
พั่อค้าก์ลาเห็นเป็นช่องทางที�จะซ่�อสินค้าเหล่านี�ไปขายยังท้องถิ่ิ�นอ่�นไดี้สะดีวก ประชาชนชาวอีสานในท้องถิ่ิ�นนี�
เองก็เห็นว่าก์ลาที�เข้ามีาอย้่นั�นเป็นคนขยันทำมีาหากิน มีีเงิน จึงพัอใจอยากให้ล้กหลานไดี้แติ่งงานกับชาวก์ลา
เหมี่อนกับที�พัอใจจะให้แติ่งงานกับพั่อค้าชาวจีน ก์ลาที�เข้ามีามีีครอบครัวอย้่ที�บ้านโนนใหญ่่ล้วนมีีฐานะดีี และ
มีีศรัทธุ์าในพัระพั์ทธุ์ศาสนา ไดี้ร่วมีกันสร้างวัดีก์ลาขึ�น ติามีแบบสถิ่าปัติยกรรมีพัมี่า
พั่อค้าก์ลาอ่�น ๆ เมี่�อทราบว่าที�บ้านโนนใหญ่่มีีชาวก์ลาอย้่กันหลายครอบครัว มีีวัดีก์ลา และมีีสินค้าดีี
ให้ซ่�อไปเร่ขายยังถิ่ิ�นอ่�นไดี้ บางรายที�มีาเยี�ยมีเยียนญ่าติิพัี�น้องที�อย้่ในหมี้่บ้านนี� เมี่�อไดี้เห็นว่าที�นี�เป็นทำเล
เหมีาะสมีน่าอย้่ จึงติัดีสินใจมีีครอบครัวติั�งรกรากอย้่อย่างถิ่าวร จนมีีล้กหลานส่บมีาจำนวนมีาก ทำให้บ้านโนนใหญ่่
เป็นที�ร้้จักกันในเวลาติ่อมีาว่า “บ้านโนนก์ลา” (คนึงนิติย� จันทบ์ติร, ๒๕๔๒: ๒๖๕)
