Page 115 - The Journal of the Royal Society of Thailand
P. 115
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๙ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษาย์น ๒๕๖๗
รองศาสตราจารย์์ ดร.ชาย์ โพธิิสิตา 105
กลื์�มชาติิพัันธุ์์�ในประเทศไทย
ประเทศไทยมีีความีหลากหลายทางดี้านชาติิพัันธุ์์� ภาษา และวัฒนธุ์รรมี เช่นเดีียวกับประเทศเพั่�อนบ้าน
ที�ติั�งอย้่ในแผ่่นดีินใหญ่่ของอ์ษาคเนย� ค่อ เมีียนมีา ลาว กัมีพั้ชา และเวียดีนามี (ส์วิไล เปรมีศรีรัติน� และคณะ,
๒๕๔๗) แติ่ถิ่้าถิ่ามีว่า ในประเทศไทยมีีกล์่มีชาติิพัันธุ์์�ทั�งสิ�นอย้่เท่าไร ผ่้้เขียนพับว่า มีีการศึกษาจำนวนน้อยมีาก
ที�พัยายามีให้คำติอบเร่�องนี� และจำนวนกล์่มีชาติิพัันธุ์์�ที�รายงานก็ติ่างกันไป ขึ�นอย้่กับแนวทาง (approach)
ในการศึกษาที�แติกติ่างกัน ในบทความีนี�จะขอนำเสนอผ่ลการศึกษาของหน่วยงานทางวิชาการ ๒ แห่งที�มีีการ
ค้นคว้าเกี�ยวกับชาติิพัันธุ์์�/กล์่มีชาติิพัันธุ์์� อย่างเป็นระบบและติ่อเน่�อง ค่อ สถิ่าบันวิจัยภาษาและวัฒนธุ์รรมีเอเชีย
๑
มีหาวิทยาลัยมีหิดีล และ ศ้นย�มีาน์ษยวิทยาสิรินธุ์ร (องค�การมีหาชน)
๒
สถิ่าบันวิจัยภาษาและวัฒนธุ์รรมีเอเชีย ไดี้ทำการสำรวจกล์่มีชาติิพัันธุ์์�ที�อาศัยอย้่ทั�วประเทศไทย โดียใช้
ติระก้ลภาษา (language family) เป็นแนวทางในการจำแนก ผ่ลการศึกษานี�พับว่ามีีกล์่มีชาติิพัันธุ์์�ภาษา
(ethnolinguistic groups) ในประเทศไทยทั�งสิ�น ๖๒ กล์่มี โดียจำแนกติามีติระก้ลภาษาใหญ่่ ๆ ๕ ติระก้ล
(ส์วิไล เปรมีศรีรัติน� และคณะ, ๒๕๔๗) อย่างไรก็ติามี ใน พั.ศ. ๒๕๔๙ ส์วิไล เปรมีศรีรัติน� นักวิชาการหลัก
ของโครงการสำรวจนี�ไดี้เผ่ยแพัร่บทความีซึ�งให้ติัวเลขจำนวนกล์่มีชาติิพัันธุ์์�ทั�งสิ�น ๗๒ กล์่มี จำแนกติามีติระก้ล
ภาษาหลัก ๕ ติระก้ล ดีังนี� (ส์วิไล เปรมีศรีรัติน�, ๒๕๔๙)
กล์่มีชาติิพัันธุ์์�ที�ใช้ภาษาติระก้ลไติ (Tai language family) จำนวน ๒๔ กล์่มี
กล์่มีชาติิพัันธุ์์�ที�ใช้ภาษาติระก้ลออสโติรเอเชียติิก (Austroasiatic language family) จำนวน ๒๒ กล์่มี
กล์่มีชาติิพัันธุ์์�ที�ใช้ภาษาติระก้ลจีน-ทิเบติ (Sino-Tibetan language family) จำนวน ๒๑ กล์่มี (ซึ�งแบ่ง
ย่อยเป็นกล์่มีที�ใช้ภาษาจีน ๗ กล์่มี และกล์่มีที�ใช้ภาษาทิเบติ-พัมี่าอีก ๑๔ กล์่มี)
กล์่มีชาติิพัันธุ์์�ที�ใช้ภาษาติระก้ลออสโติรเนเชียน หร่อ มีลาโยโพัลีเนเชียน (Austronesian or
Malayo-Polynesian language family) จำนวน ๓ กล์่มี
กล์่มีชาติิพัันธุ์์�ที�ใช้ภาษาติระก้ลมี้ง-เมีี�ยน หร่อ แมี้ว-เย้า (Hmong-Mien or Meo-Yao language
family) จำนวน ๒ กล์่มี
ส่วนศ้นย�มีาน์ษยวิทยาสิรินธุ์รก็ไดี้จัดีทำฐานข้อมี้ลกล์่มีชาติิพัันธุ์์�ในประเทศไทยขึ�นครั�งแรกใน พั.ศ. ๒๕๔๑
ในความีพัยายามีครั�งนั�นทางศ้นย�ฯ นับกล์่มีชาติิพัันธุ์์�ทั�งสิ�นไดี้ ๓๖ กล์่มี โดียจำแนกติามีติระก้ลภาษาหลัก
๕ ติระก้ล เช่นเดีียวกับสถิ่าบันวิจัยภาษาและวัฒนธุ์รรมีเอเชีย อย่างไรก็ติามี ในเวลาติ่อมีาทางศ้นย�ฯ ไดี้ยกเลิก
การเผ่ยแพัร่ข้อมี้ลดีังกล่าวนั�น เน่�องจากเห็นว่าข้อมี้ลยังไมี่สมีบ้รณ� เพัราะกล์่มีชาติิพัันธุ์์�มีีความีหลากหลาย
มีากกว่าที�ให้ไว้ในรายงานนั�น
๑ เดีิมีค่อ สถิ่าบันวิจัยภาษาและวัฒนธุ์รรมีเพั่�อพััฒนาชนบท ติ่อมีาไดี้เปลี�ยนช่�อเป็น “สถิ่าบันวิจัยภาษาและวัฒนธุ์รรมีเอเชีย” เมี่�อ พั.ศ. ๒๕๕๒
๒ เมี่�อแรกก่อติั�งในปี ๒๕๓๒ เป็นหน่วยงานเทียบเท่าคณะภายในมีหาวิทยาลัยศิลปากร ในปี ๒๕๓๗ ปรับเป็นหน่วยงานที�ไมี่ขึ�นกับระบบราชการ เมี่�อ
วันที� ๑๕ พัฤศจิกายน ๒๕๔๓ คณะรัฐมีนติรีมีีมีติิให้เป็นองค�การมีหาชน ติอนแรกสังกัดีทบวงมีหาวิทยาลัย ในปี ๒๕๔๕ ไดี้โอนมีาสังกัดีกระทรวง
วัฒนธุ์รรมีจนถิ่ึงปัจจ์บัน
