Page 58 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 58
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีทัี� ๔๘ ฉบับทัี� ๒ พฤษภาค์ม-ส่ิงหาค์ม ๒๕๖๖
ลีีลีาภาษา พระราชอารมณ์์ขัันแลีะพระราชทััศนะส่่วนพระองค์์ในพระราชนิพนธ์์ชุดเส่ด็จพระราชดำเนิน
46 เยืือนประเทัศในอาเซีียืนในส่มเด็จพระกนิษฐาธ์ิราชเจ้า กรมส่มเด็จพระเทัพรัตนราชสุ่ดาฯ ส่ยืามบรมราชกุมารี
พระราชนิิพนิธ์์ประจำวัันิโดยืใช้คำวั่า เขีย์นุซึ่ะย์าวิ จบก่อนุลัะกันุ อยื่างไม่เป็นิทางการนิี�แสดงร้ปแบับังานิเขียืนิ
ประเภทบัันิทึกประจำวัันิที�ผ้้เขียืนิมีลักษณะการสนิทนิากับัสมุดบัันิทึกหรือในิกรณีนิี�คือพระองค์มีพระราช-
ปฏิสันิถึารกับัผ้้อ่านินิั�นิเอง
๔.๙ สาธีารณ์รัฐปีระช่าธีิปีไตยปีระช่าช่นึ่ลาว
ในิขณะที�ทรงบัันิทึกการเดินิทาง สมเด็จพระกนิิษฐาธ์ิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัต่นิราชสุดาฯ
สยืามบัรมราชกุมารีจะทรงแสดงทัศนิะประกอบัสิ�งที�ทอดพระเนิต่ร พระราชทัศนิะของพระองค์ในิการเสด็จ
พระราชดำเนิินิเยืือนิสาธ์ารณรัฐประชาธ์ิปไต่ยืประชาชนิลาวัจากพระราชนิิพนิธ์์เรื�อง ม่วน้ชื�น้เมืองลาว (๒๕๓๗)
ลาวเห้น้ือเมื�อปลายห้น้าว (๒๕๔๐) และ ลาวตีอน้ใตี้ (๒๕๓๙) ปรากฏดังนิี� ในิพระราชนิิพนิธ์์เรื�อง ม่วน้ชื�น้เมืองลาว
พระองค์ทรงแสดงทัศนิะเกี�ยืวักับัสถึานิที�ที�เสด็จพระราชดำเนิินิ ดังปรากฏในิพระราชนิิพนิธ์์ เมื�อทอดพระเนิต่ร
หินิสลักภายืในิวััด ควัามวั่า “ในุโบสถั์นุอกจากมีหินุสลััก (ในุที�นุี�ก็ไม่มีนุักโบราณคดีีจริง ๆ สักคนุ ไดี้แต่ช่วิย์กันุเดีา
วิ่าสลัักเป็นุรูปอะไร) ข้าพิเจ้าคิดีวิ่าเป็นุหินุเสมาสลัักเร่�องพิุทธิประวิัติหลัาย์ ๆ ตอนุปนุ ๆ กันุ ฝีม่อช่างลัาวิสมัย์
พิระเจ้าไชย์เชษฐาหร่อหลัังจากนุั�นุไม่งามนุักแต่มีราย์ลัะเอีย์ดีมาก เช่นุ มีรูปคลั้าย์ ๆ วิ่าจะลังจากดีาวิดี้งส์
รูปกระต่าย์ในุดีวิงจันุทร์ อาจเป็นุตอนุตรัสรู้ พิระลัีลัาเหม่อนุตอนุจะเสดี็จไหนุ มีช้างแลัะลัิงเหม่อนุปางป่าเลัไลัย์ก์”
จากที�ทรงสันินิิษฐานิลักษณะทางพุทธ์ศิลป์สะท้อนิพระปรีชาทางด้านิประวััต่ิศาสต่ร์และพุทธ์ศิลป์ ทำให้พระองค์
ทรงแสดงข้อสันินิิษฐานิประกอบัแก่ผ้้อ่านิได้พร้อมกับัทำให้ผ้้อ่านิเกิดจินิต่ภาพร่วัมกันิ
ระหวั่างทางเสด็จพระราชดำเนิินิ พระองค์ทรงแสดงทัศนิะต่่อเส้นิทางและแม่นิ�ำ ควัามวั่า
“ถันุนุที�เราเดีินุทางเป็นุทางลัาดีย์าง แต่ชำรุดีหลัาย์ตอนุ เห็นุจะเป็นุเพิราะเป็นุเส้นุทางที�รถับรรทุกแลั่นุกันุมาก
จากช่องเม็กเราไปถั้งเม่องเก่าโพินุทอง... ซึ่้�งก็แปลักตรงปากแม่นุ�ำมูลัที�โขงเจีย์ม แม่นุ�ำสองสีก็เป็นุแหลั่งท่องเที�ย์วิ
คำพิูดีที�ติดีปากค่อ ‘โขงสีปูนุ มูลัสีคราม’ ทำไมที�นุี�ตรงข้าม” พระองค์ทรงต่ั�งข้อสังเกต่เกี�ยืวักับัแม่นิ�ำวั่าต่รงกันิ
ข้ามกับับัทท่องจำสีของแม่นิ�ำวั่าแม่นิ�ำโขงจะมีสีเหมือนิป้นิข้นิ ส่วันิแม่นิ�ำม้ลมีสีคราม จะเห็นิได้วั่าพระองค์ทรง
เป็นินิักต่ั�งข้อสังเกต่ ดังต่อนิหนิึ�งในิพระราชนิิพนิธ์์วั่า “ข้าพิเจ้าสงสัย์วิ่าอย์่างนุี�ชาวิบ้านุจะเอาอะไรกินุ เจ้าแขวิง
วิ่ามีโครงการเลัี�ย์งเป็ดี เลัี�ย์งไก่ เลัี�ย์งควิาย์ (กินุควิาย์เพิราะแถัวินุี�เขาไม่เลัี�ย์งวิัวิ) แลัะให้จับปลัาไดี้” เนิื�องจาก
ทรงทราบัวั่ารัฐห้ามมิให้ชาวับั้านิจับัสัต่วั์ป่าอีกต่่อไป ทรงต่ั�งคำถึามให้ผ้้อ่านิคิดต่ามและพระราชทานิ
คำต่อบัไวั้ให้ในิเนิื�อหา
นิอกจากนิี�พระองค์ยืังทรงแสดงทัศนิะต่่ออาคารสถึาปัต่ยืกรรม หากต่อนิใดเข้าพระทัยืผิดก็ทรง
บัันิทึกแจ้งข้อเท็จจริงแก่ผ้้อ่านิอยื่างต่รงไปต่รงมา เช่นิ “มีวิิหารเลั็ก ๆ ที�ดีูมีลัักษณะเค้าวิ่าเป็นุอาคารแบบฝรั�ง
ข้างหนุ้าวิิหารมีรูปปั�นุย์ักษ์อุ้มลัิง มีผู้อธิิบาย์วิ่าย์ักษ์จะกินุลัิง เราก็หลังวิ่าย์ักษ์อุ้มลัิงดี้วิย์ควิามรัก” เมื�อทอด
พระเนิต่รบััวัใส่กระด้กคนิต่ายื พระองค์ทรงแสดงพระราชทัศนิะเปรียืบัเทียืบักับัเครื�องหมายืในิสุสานิอิสลามในิ
ประเทศไทยื ควัามวั่า “ในุบริเวิณวิัดีมีบัวิใส่กระดีูกคนุตาย์ แต่ผู้ที�ไม่บรรจุกระดีูกในุบัวิก็ฝังลังในุดีินุ มีเคร่�องหมาย์
ปักคลั้าย์ ๆ ป่าช้าอิสลัามที�ข้าพิเจ้าเคย์เห็นุที�ภาคใต้” สะท้อนิพระปรีชาในิการเปรียืบัเทียืบัทางวััฒนิธ์รรมเนิื�องจาก
เสด็จพระราชดำเนิินิไปหลายืประเทศทั�วัโลกและทรงมีควัามร้้ทางด้านิประวััต่ิศาสต่ร์เป็นิอยื่างดี พระองค์ทรง
