Page 60 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 60
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีทัี� ๔๘ ฉบับทัี� ๒ พฤษภาค์ม-ส่ิงหาค์ม ๒๕๖๖
ลีีลีาภาษา พระราชอารมณ์์ขัันแลีะพระราชทััศนะส่่วนพระองค์์ในพระราชนิพนธ์์ชุดเส่ด็จพระราชดำเนิน
48 เยืือนประเทัศในอาเซีียืนในส่มเด็จพระกนิษฐาธ์ิราชเจ้า กรมส่มเด็จพระเทัพรัตนราชสุ่ดาฯ ส่ยืามบรมราชกุมารี
ทั�งสองคนิ ควัามวั่า “ข้าพิเจ้าช่วิย์จัดีหาภาพิดีาวิเทีย์ม แผนุที� เท่าที�จะทำไดี้ ไดี้เดีินุทางไปในุเดี่อนุธิันุวิาคม
อาจารย์์ธิีระพิันุธิ์ไดี้บันุท้กภาษาไดี้ ๓ ภาษา ส่วินุอาจารย์์สุวิรรณาไดี้ช่วิย์ถั่าย์วิีดีีโอ แลัะบันุท้กเกร็ดีเลั็กเกร็ดีนุ้อย์
อ่านุแลั้วิไดี้ควิามรู้ควิามบันุเทิงมากมาย์... อาจารย์์ย์ังมีโครงการส่บค้นุภาษาไทย์ดีำซึ่้�งจะขอให้ท่านุคำพิันุเป็นุ
นุักวิิจัย์ดี้วิย์เพิราะวิ่าท่านุคำพิันุเป็นุชาวิไทดีำ ข้าพิเจ้าจะกลั่าวิถั้งเร่�องของอาจารย์์เฒ่าทั�งสองท่านุไวิ้แต่เพิีย์ง
เท่านุี�แลัะจะขอเลั่าประสบการณ์ของข้าพิเจ้าต่อ”
นิอกจากพระราชทัศนิะและข้อสันินิิษฐานิของพระองค์จะทรงทำให้เกิดเป็นิโครงการวัิจัยืแล้วั
บัันิทึกในิต่อนินิี�ยืังแฝีงพระราชอารมณ์ขันิที�พระองค์เรียืกอาจารยื์ทั�งสองคนิต่ามที�คณะชาวัลาวัเรียืกวั่า “อาจารย์์เฒ่า”
อีกด้วัยื นิอกจากนิี�ยืังทรงบัันิทึกการออกเสียืง คำและควัามหมายืของภาษาชาวัไทดำในิลาวัวั่า “พิูดีถั้งคำวิ่า
ดีักจ้ง “ดีัก” แปลัวิ่า “นุ�ำ” คงจะเป็นุคำเดีีย์วิกับคำภาษาเขมรวิ่า “ต้�ก” แปลัวิ่า “นุ�ำ” จ้งเป็นุช่�อหมู่บ้านุ
ทางภูดีอย์นุี�ชอบมีช่�อนุำหนุ้าวิ่า “นุ�ำ” แต่ชาวิบ้านุจะใช้คำนุำหนุ้าวิ่า “นุา” ทรงต่ั�งข้อสันินิิษฐานิเปรียืบัเทียืบั
ภาษาต่่าง ๆ แสดงพระปรีชาสามารถึทางภาษาในิเอเชียืต่ะวัันิออกเฉีียืงใต่้ เมื�อพบัเจอการใช้ภาษาที�แต่กต่่างกันิ
ระหวั่างภาษาไทยืและภาษาลาวัก็ทรงบัันิทึกไวั้เป็นิเกร็ดควัามร้้แก่ผ้้อ่านิด้วัยื นิอกจากนิี� ยืังปรากฏการใช้
คำทับัศัพท์ภาษาลาวัในิพระราชนิิพนิธ์์ ต่ัวัอยื่างเช่นิ “คุย์กันุวิ่ามาที�นุี�นุ่าสนุใจเพิราะฮีตคลัอง (ประเพิณี)
ต่าง ๆ กันุ แต่ลัะเผ่านุ่าศ้กษา แขวิงเซึ่กองนุี�มีเม่องดีักจ้ง (ช่�อแปลัวิ่าแม่นุ�ำจ้ง)” ทรงบัันิทึกต่ามการออกเสียืง
ของชาวัลาวัและวังเล็บัควัามหมายืในิภาษาไทยืให้แก่ผ้้อ่านิด้วัยื ในิพระราชนิิพนิธ์์ยืังปรากฏคำศัพท์ภาษา
ฝีรั�งเศสและอิทธ์ิพลจากภาษาจีนิในิภาษาลาวัด้วัยื เช่นิ “ที�นุี�เขาเรีย์กแอปเปิ�ลัวิ่า หมากปอม มาจากคำ
Pomme ภาษาฝรั�งเศส แต่พิวิกคนุเช่�อสาย์ไทย์ในุย์ูนุนุานุเขาบอกข้าพิเจ้าวิ่าเรีย์ก หมากผิงกวิ่อ ตาม
ภาษาจีนุ” จากที�พระองค์ทรงบัันิทึกเกี�ยืวักับัคำศัพท์และการใช้ภาษานิี�เป็นิการให้ควัามร้้แก่ผ้้อ่านิและอาจ
เป็นิคุณประโยืชนิ์แก่ผ้้สนิใจศึกษาแนิวัภาษาเปรียืบัเทียืบัไทยื-ลาวัอีกด้วัยื
เมื�อเสด็จพระราชดำเนิินิไปวััดหลวังเชียืงใจ พระองค์ทรงแสดงทัศนิะต่่อวััฒนิธ์รรมสงฆ์์ของลาวั
และต่ำนิานิการสร้างวััดไวั้ ควัามวั่า “ทำนุองสวิดีไม่เหม่อนุที�เราสวิดีกันุในุเม่องไทย์ พิระสวิดีรับทำนุองแปลัก
บทสวิดีบางบทก็ไม่เคย์ไดี้ย์ินุพิระไทย์สวิดี พิระหลัาย์องค์ผลััดีกันุเป็นุต้นุเสีย์ง พิระที�นุี�ครองผ้าเหม่อนุพิระไทย์
แต่วิ่าไม่โกนุคิ�วิ... ผู้เชี�ย์วิชาญทางวิัฒนุธิรรม เลั่าประวิัติของวิัดี เลั่าเร็วิมาก บางตอนุก็ไม่ค่อย์เข้าใจ เท่าที�เข้าใจ
เป็นุดีังนุี� มีชนุชาติลั่�อย์้าย์ถัิ�นุมาจากเม่องจอมทอง (ขณะนุี�อย์ู่ในุเขตพิม่า) ราวิ พิ.ศ. ๒๔๒๗ มีเจ้าฟั�าสะลัิหนุ่อ
เป็นุผู้นุำ (ช่�อเจ้าฟั�านุี�ถั้า ถัอดีเป็นุคำไทย์เข้าใจวิ่าช่�อ ศรีหนุ่อ) แต่แรกไม่ไดี้อย์ู่ที�ตั�งในุปัจจุบันุ อย์ู่ไดี้ ๒ ปี หมอดีู
บอกวิ่าไม่เป็นุสิริมงคลั (ฮวิงจุ้ย์ไม่ดีี ?) จ้งย์้าย์มาสร้างเม่องอย์ู่กลัางนุา” พระองค์ทรงแสดงทัศนิะเปรียืบัเทียืบั
วััฒนิธ์รรมสงฆ์์ของไทยืและลาวัซีึ�งเป็นิสังคมพุทธ์เหมือนิกันิ เช่นิ การสวัด การครองผ้า ทำให้ผ้้อ่านิเกิดจินิต่ภาพ
ที�ชัดเจนิและยืังทรงแสดงทัศนิะกำกับัในิวังเล็บัเกี�ยืวักับัต่ำนิานิของวััดเพื�อให้ผ้้อ่านิเกิดควัามเข้าใจที�ชัดเจนิ
เนิื�องจากเป็นิการจดบัันิทึกจากคำบัอกเล่าของบัุคคล พระองค์ทรงใช้สำนิวันิภาษาแบับัไม่เป็นิทางการและเป็นิ
สำนิวันิที�ผ้้อ่านิทั�วัไปร้้จัก ดังที�ปรากฏในิพระราชนิิพนิธ์์ต่อนิหนิึ�งวั่า “ออกไปดีูที�บ้านุของชาวิบ้านุตะเวิีย์ง เจ้าของ
บ้านุเป็นุคนุแก่ บ้านุม่ดีต่�ดีต่�อ มีเตาอย์ู่ในุห้อง เลัี�ย์งเหลั้าไหทำจากข้าวิคะเนุีย์ม ไม่ทราบวิ่าเป็นุอะไร หลัอดีดีูดี
