Page 57 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 57
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่ี� ๔๘ ฉบับที่ี� ๒ พฤษภาคม-สิงหาคม ๒๕๖๖
ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์ ดร.รัญวรัช่ญ์ กอบศิริธีีร์วรา 45
และพระราชทัศนิะต่่อการสังคายืนิาพระไต่รปิฎีกของพระเจ้ามินิดง ควัามวั่า “ฉิ่ันุวิ่าเป็นุพิระราโชบาย์ของ
พิระเจ้ามินุดีงที�ธิำรงรักษาประเทศ สร้างควิามมั�นุใจให้แก่คนุพิม่า” เมื�อเสด็จฯ เมืองมัณฑ์ะเลยื์ ทรงแสดง
ทัศนิะส่วันิพระองค์วั่า “ฉิ่ันุเองรู้ส้กชอบเม่องมัณฑะเลัย์์มาก ดีูสวิย์ ร่มร่�นุ เป็นุแบบเก่า ๆ เร่อบินุตามแม่นุ�ำ
อิรวิดีี” และทรงแสดงพระราชทัศนิะเกี�ยืวักับัการนิับัถึือศาสนิาในิลักษณะพุทธ์ผสมควัามเชื�อเรื�องผีของชาวัพม่า
ควัามวั่า “ที�นุี�มีการเลัี�ย์งผีนุัตดี้วิย์ ฉิ่ันุก็ไม่แนุ่ใจวิ่าผีนุัตหร่ออะไร ฉิ่ันุสรุปเอาเองวิ่าคนุพิม่าแต่ก่อนุเช่�อเร่�องผีสาง
เทวิดีาเหม่อนุอย์่างคนุไทย์แหลัะ” ผีนิัต่คือควัามเชื�อเรื�องผีและเทวัดาของชาวัพม่า องค์ บัรรจุนิ (๒๕๕๗)
อธ์ิบัายืเกี�ยืวักับันิัต่ไวั้ในินิิต่ยืสารศิลปวััฒนิธ์รรมวั่า ผ้้ร้้ชาวัพม่าเชื�อวั่านิัต่ (Nat) มาจากคําวั่า นิาถึ ในิภาษาบัาลี
หมายืถึึง ผ้้เป็นิที�พึ�ง เป็นิต่้นิวั่า พระพุทธ์เจ้า พระอรหันิต่์ พระพรหม เทวัดา พระมหากษัต่ริยื์ พระบัรมวังศานิุวังศ์-
สุริยืเทพ จันิทราเทพ อัคคีเทพ วัาโยืเทพ ดังนิั�นิ นิัต่ ต่ามนิัยืของคําวั่า นิาถึ คือเหล่าเทพดาบันิสรวังสวัรรค์
ต่ลอดจนิผ้้มีอํานิาจอันิประเสริฐบันิโลกมนิุษยื์ อันิถึือเป็นินิัต่ต่ามควัามหมายืในิทางพุทธ์ศาสนิา แต่่ควัามเชื�อในิ
สังคมพม่าทั�วัไป หากพ้ดถึึงนิัต่ มักหมายืถึึง ผ้้ทรงอิทธ์ิฤทธ์ิ� วัิญ่ญ่าณศักดิ�สิทธ์ิ� หรือพวักสัมภเวัสี วัิญ่ญ่าณเร่ร่อนิ
ที�เกิดขึ�นิเองต่ามธ์รรมชาต่ิ สามารถึคุ้มครองมนิุษยื์ได้ แต่่ไม่รวัมพระพุทธ์เจ้าและพระอรหันิต่์
ลักษณะสำคัญ่อีกประการหนิึ�งของพระราชนิิพนิธ์์บัันิทึกของพระองค์คือ การนิำเสนิอพระราช-
จริยืวััต่รและควัามร้้สึกอยื่างต่รงไปต่รงมาต่ามควัามร้้สึกที�พระองค์ทรงนิิยืามวั่าเป็นิ “ปฏิกิริยืาอัต่โนิมัต่ิ” เช่นิ
“รับประทานุอาหารเสร็จแลั้วิมีเวิลัาพิักผ่อนุไดี้อ่านุหนุังส่อเขีย์นุหนุังส่อบ้าง เท่าที�เปิดีดีูคร่าวิ ๆ ตามหนุังส่อวิ่า
ดี้วิย์เจดีีย์สถัานุเม่องพิุกาม หลัาย์เลั่มมีข้อมูลัที�ไม่ค่อย์ตรงกันุ โดีย์เฉิ่พิาะอย์่างย์ิ�งในุเร่�องของศักราช ไม่ทราบจะ
เช่�อใคร” พระองค์ทรงใช้ภาษาไม่เป็นิทางการและทรงแสดงทัศนิะต่่อข้อม้ลที�ไม่ต่รงกันิ ในิหนิังสือเกี�ยืวักับัพม่า
และเมื�อทรงบัันิทึกเกี�ยืวักับัพระองค์เองวั่า “ฉิ่ันุชอบไปเที�ย์วิตามวิัดีเพิ่�อดีูภาพิฝาผนุัง เป็นุขุนุหลัวิงหาวิัดี
แต่ไม่ไดี้หาวิัดีฟัังธิรรมะ กลัาย์เป็นุหาวิัดีดีูศิลัปะ” พระองค์ทรงนิิยืามต่นิเองวั่าเป็นิขุนิหลวังหาวััด ซีึ�งนิำมาจาก
พระนิามสมเด็จพระเจ้าอุทุมพร พระมหากษัต่ริยื์ลำดับัที� ๕ แห่งราชวังศ์บั้านิพล้หลวัง เป็นิพระราชโอรสในิ
สมเด็จพระเจ้าอยื้่หัวับัรมโกศ และมีพระราชสมัญ่ญ่าวั่า ขุนิหลวังหาวััด เนิื�องจากทรงพระผนิวัชหลายืครั�ง
แต่่ขุนิหลวังหาวััดในิควัามหมายืของพระองค์คือ ผ้้ที�ชอบัหาวััดเพื�อด้งานิพุทธ์ศิลป์ อันิเป็นิควัามเปรียืบัเฉีพาะ
ของพระองค์ที�แสดงพระปรีชาสามารถึในิการเล่นิคำ
เมื�อเสด็จพระราชดำเนิินิไปเมืองพุกาม พระองค์ทรงแสดงทัศนิะชื�นิชมคณะผ้้เข้าเฝี้าท้ลละออง
พระบัาทวั่า “พิูดีถั้งการต้อนุรับเขาก็เอาใจใส่ดีีมาก เจ้าหนุ้าที�พิม่าไปดีูแลัสถัานุที�ทุกแห่งที�ฉิ่ันุไปปูพิรมเอาไวิ้
ถั้าเป็นุเม่องเช่นุชเวิดีากองก็คงจะไม่แปลัก อย์่างที�พิุกามเป็นุที�ทุรกันุดีาร เขาก็ย์ังอุตส่าห์มีแก่ใจไปถัากถัาง
ไวิ้ให้” ทรงใช้คำสามัญ่ มีแก่ใจ และ ถัากถัาง ในิการเสด็จพระราชดำเนิินิไปพม่าครั�งนิี� พระองค์ได้สนิทนิากับั
นิักวัิชาการชื�อ อ้ โบั เก ทรงบัันิทึกเกี�ยืวักับัพระราชภารกิจต่ลอดทั�งวัันิ ควัามวั่า “ฉิ่ันุคุย์กับอู โบ เก ไปอีกพิักใหญ่
ตั�งแต่เร่�องจาร้ก ศิลัปะ จนุกระทั�งเร่�องปกครองพิระสงฆ์์... อาหารเย์็นุวิันุนุี�รับประทานุกันุเองอีกนุั�นุแหลัะ แต่เขา
เลัี�ย์งข้าวิพิม่า มี Lepat หร่อใบชาดีองรับประทานุอาหารกับถัั�วิต่าง ๆ เคร่�องแกลั้มวิันุนุี�มีหนุอนุ วิันุที�ไป
โรงเรีย์นุฝึกหัดีครูมีใบชาดีองไม่มีหนุอนุแกลั้ม วิันุนุี�เขีย์นุซึ่ะย์าวิเชีย์วิ จบก่อนุลัะกันุ พิรุ่งนุี�ก็ต้องอีกย์าวิ” การจบั
