Page 208 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 208
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปิีที� ๔๘ ฉบับที� ๒ พื่ฤษภาคม-สิงหาคม ๒๕๖๖
196 นโยบายเปิิดปิระตููปิระเทศจีีน : การปิูทางเพื่่�อเข้้าแทรกแซงเอเชีียตูะวัันออกข้องสหรัฐอเมริกาก่อนสงครามโลกครั�งที� ๒
ตูั�งแตู่ตู้นทศวัรรษ ๑๙๒๐ ปิระเทศตู่าง ๆ รวัมถ่งสหรัฐอเมริกาและญี�ปิุ�นตู่างพื่ยายามขยายแสนยานุภาพื่
ทางทะเลทั�งเพื่่�อปิ้องกันการรุกรานจีากตู่างชีาตูิและขยายอำนาจีของตูนเอง สถานการณ์์ดังกล่าวัส่ง
ผ่ลกระทบตู่อสันตูิภาพื่ของโลกที�เพื่ิ�งผ่่านมหาสงครามมาไม่นาน สหรัฐอเมริกาไม่ไวั้วัางใจีสถานการณ์์ดังกล่าวั
และตู้องการควับคุมการแข่งขันเพื่่�อสร้างแสนยานุภาพื่ทางทะเลของปิระเทศตู่าง ๆ โดยเฉพื่าะการควับคุม
ญี�ปิุ�นที�สหรัฐอเมริกาหวัาดระแวังวั่าจีะเปิ็นภัยคุกคามตู่อผ่ลปิระโยชีน์ของสหรัฐอเมริกาในเอเชีียตูะวัันออก
ดังนั�น ในระหวั่าง ค.ศ. ๑๙๒๑-๑๙๒๒ สหรัฐอเมริกาจี่งเปิ็นเจี้าภาพื่จีัดการปิระชีุมยุทธินาวัีที�กรุงวัอชีิงตูัน
(Washington Naval Conference) โดยผู่้แทนของปิระเทศที�เปิ็นฝิ่�ายสัมพื่ันธิมิตูรในสงครามโลกครั�งที� ๑
รวัม ๕ ชีาตูิ ปิระกอบด้วัยสหรัฐอเมริกา อังกฤษ ญี�ปิุ�น ฝิ่รั�งเศส และอิตูาลี กับปิระเทศอ่�น ๆ ที�มีผ่ลปิระโยชีน์
ในเอเชีียตูะวัันออกอีก ๔ ชีาตูิค่อ เบลเยียม โปิรตูุเกส เนเธิอร์แลนด์ และจีีน ที�ปิระชีุมได้หาร่อเพื่่�อปิ้องกัน
การแข่งขันสร้างอาวัุธิยุทโธิปิกรณ์์และจีำกัดการสร้างเร่อรบ หลังจีากนั�นจี่งมีการทำสนธิิสัญญารวัม ๓ ฉบับ
(ดู “The Washington Naval Conference,” [online] from https://history.state.gov/
milestones/1921-1936/naval-conference. [2023May30]) ดังนี�
๑) สนธิิสัญี่ญี่า ๕ มหาอำนาจี (Five-Power Treaty) เปิ็นสนธิิสัญญาที�ลงนามระหวั่าง ๕ ปิระเทศ
ค่อ สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ญี�ปิุ�น ฝิ่รั�งเศส และอิตูาลี เปิ็นสนธิิสัญญาที�ตู้องการลดการแข่งขันสะสมอาวัุธิและ
จีำกัดการสร้างเร่อรบ สาระสำคัญของสนธิิสัญญาฉบับนี�ค่อ กำหนดขนาดกองทัพื่เร่อของปิระเทศตู่าง ๆ
โดยสหรัฐอเมริกาและอังกฤษมีขนาด ๕๐๐,๐๐๐ ตูัน ญี�ปิุ�นมีขนาด ๓๐๐,๐๐๐ ตูัน ส่วันฝิ่รั�งเศสและอิตูาลี
มีขนาด ๑๗๕,๐๐๐ ตูัน ทั�งยังกำหนดให้ทุกปิระเทศมีสัดส่วันจีำนวันเร่อลาดตูะเวันรบหร่อเร่อรบขนาดใหญ่
(ซ่�งรวัมถ่งเร่อบรรทุกเคร่�องบิน) เร่อรบ/เร่อปิระจีันบาญ และเร่อดำน�ำอยู่ที�สัดส่วัน ๕ : ๕ : ๓ ในสนธิิสัญญาได้
ระบุให้ยุตูิการสร้างเร่อรบขนาดใหญ่ รวัมทั�งลดขนาดของกองทัพื่เร่อโดยการทำลายเร่อเก่า ตูลอดจีนขอให้
ทุกปิระเทศหยุดการสร้างเร่อรบเพื่ิ�มเปิ็นเวัลา ๑๐ ปิี สนธิิสัญญาฉบับนี�ยังระบุถ่งการรับรองสถานะเดิมของ
ฐานทัพื่ในมหาสมุทรแปิซิฟิิกของสหรัฐอเมริกา อังกฤษ และญี�ปิุ�น รวัมทั�งไม่รับรองการขยายดินแดนเพื่ิ�มเตูิม
ในเขตูแปิซิฟิิกด้วัย
๒) สนธิิสัญี่ญี่า ๔ มหาอำนาจี (Four-Power Treaty) เปิ็นสนธิิสัญญาระหวั่าง ๔ ปิระเทศค่อ
สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ญี�ปิุ�น และฝิ่รั�งเศส สาระสำคัญค่อ หากในอนาคตูเกิดวัิกฤตูหร่อปิัญหาใด ๆ ข่�นในเอเชีีย
ตูะวัันออก ปิระเทศที�ลงนามในสนธิิสัญญานี�จีะร่วัมกันหาร่อเพื่่�อร่วัมแก้ปิัญหา
๓) สนธิิสัญี่ญี่า ๙ มหาอำนาจี (Nine-Power Treaty) เปิ็นสนธิิสัญญาที�ทั�ง ๙ ปิระเทศที�เข้า
ปิระชีุมครั�งนี�ได้ร่วัมลงนาม สนธิิสัญญาฉบับนี�เกี�ยวัข้องกับปิระเทศจีีนและนโยบายเปิิดปิระตููปิระเทศจีีนของ
สหรัฐอเมริกาโดยตูรง เพื่ราะสาระสำคัญของสนธิิสัญญาค่อ รับรองบูรณ์ภาพื่แห่งเขตูแดนของจีีน รับรอง
อำนาจีของญี�ปิุ�นในดินแดนแมนจีูเรีย และเน้นควัามเสมอภาคในการเข้าไปิตูิดตู่อค้าขายในดินแดนปิระเทศจีีน
โดยฝิ่�ายจีีนตู้องยอมรับรองวั่าจีะไม่กีดกันการค้าของชีาตูิใดโดยเฉพื่าะ
