Page 203 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม-สิงหาคม ๒๕๖๖

ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์ ดร.วงเดือน นาราสัจจ์ 191

แถลงการณ์์เปิิดปิระตููปิระเทศจีีน

วัันที� ๖ กันยายน ค.ศ. ๑๘๙๙ เฮย์ได้ออกแถลงการณ์์เปิิดปิระตููปิระเทศจีีนฉบับที� ๑ ค.ศ. ๑๘๙๙
ซ่�งเปิ็นจีดหมายเปิิดผ่น่กที�ส่งให้รัฐบาลของปิระเทศมหาอำนาจีที�ขยายอิทธิิพื่ลอยู่ในแผ่่นดินจีีนเวัลานั�น ปิระกอบด้วัย

อังกฤษ ฝิ่รั�งเศส เยอรมนี อิตูาลี รัสเซีย และญี�ปิุ�น สาระของแถลงการณ์์แสดงการยอมรับและให้ทุก
ปิระเทศเคารพื่ “เขตูอิทธิิพื่ลแห่งผ่ลปิระโยชีน์” ทางการค้าของทุกปิระเทศในดินแดนจีีน และย�ำวั่าทุกปิระเทศ

ที�ทำสนธิิสัญญาทางไมตูรีและการค้ากับจีีนจีะตู้องได้รับการปิฏิบัตูิด้านการค้าและการเดินเร่ออย่างเท่าเทียมกัน
โดยย�ำเปิ็นหลักการ ๓ ข้อโดยสรุปิ ค่อ

(๑) จีะตู้องไม่มีการแทรกแซงเม่องท่าตูามสัญญา หร่อมอบผ่ลปิระโยชีน์อ่�นใดภายในเขตูอิทธิิพื่ล
แห่งผ่ลปิระโยชีน์ หร่อให้เชี่าดินแดนในปิระเทศจีีน

(๒) การจีัดเก็บภาษีตูามสัญญาที�ทำไวั้กับรัฐบาลจีีนซ่�งรวัมถ่งสินค้าที�ส่งไปิยังเม่องท่าตู่าง ๆ ในเขตู
อิทธิิพื่ลแห่งผ่ลปิระโยชีน์ของปิระเทศตู่าง ๆ จีะตู้องจีัดเก็บโดยรัฐบาลจีีน

(๓) การจีัดเก็บภาษีเร่อสัญชีาตูิอ่�นในเม่องท่าที�อยู่ในเขตูอิทธิิพื่ลแห่งผ่ลปิระโยชีน์ตู้องไม่สูงกวั่าเร่อของ
ชีาตูิที�เปิ็นเจี้าของเขตูอิทธิิพื่ลแห่งผ่ลปิระโยชีน์นั�น โดยรวัมถ่งการเก็บค่าขนส่งสินค้าทางรถไฟิใน

เขตูอิทธิิพื่ลแห่งผ่ลปิระโยชีน์ก็ตู้องเท่าเทียมกันด้วัย
(ดู Shi, David E. and Holly A. Mayer, 2010 : 116-117)

แถลงการณ์์เปิิดปิระตููปิระเทศจีีนฉบับนี�เปิ็นการปิระกาศนโยบายของสหรัฐอเมริกาตู่อจีีนครั�งแรก

แสดงจีุดย่นของสหรัฐอเมริกาที�ตู้องการให้มีการเปิิดปิระตููปิระเทศจีีน เพื่่�อให้ทุกปิระเทศมีโอกาสเข้าไปิตูิดตู่อ
ค้าขายในแผ่่นดินจีีนอย่างเท่าเทียม แม้จีีนได้ยกเม่องท่าบางเม่องให้เปิ็นเขตูเชี่าพื่ิเศษแก่บางปิระเทศแล้วัก็ตูาม

ขณ์ะเดียวักันก็สะท้อนถ่งการดำเนินนโยบายตู่างปิระเทศของสหรัฐอเมริกาที�เน้นรักษาสิทธิิและผ่ลปิระโยชีน์
ของชีาวัอเมริกันในปิระเทศจีีน แม้ขณ์ะนั�นจีีนยังไม่มีควัามสำคัญและเปิ็นที�รู้จีักของนักการเม่องและชีาวัอเมริกัน

ส่วันใหญ่ก็ตูาม อย่างไรก็ตูาม หลังจีากสหรัฐอเมริกาได้ออกแถลงการณ์์เปิิดปิระตููปิระเทศจีีนฉบับที� ๑ แล้วั
ก็ไม่มีปิฏิกิริยาจีากนานาปิระเทศแตู่อย่างใด

ตู่อมา ในเด่อนพื่ฤษภาคม ค.ศ. ๑๙๐๐ กลุ่มกบฏนักมวัยในปิระเทศจีีนได้ขยายควัามวัุ่นวัายไปิถ่ง
กรุงปิักกิ�ง กลุ่มกบฏได้เผ่าทำลายสถานีรถไฟิ ทางรถไฟิ โทรเลข โทรศัพื่ท์ ทรัพื่ย์สินและบ้านเร่อนของชีาวั

ตู่างชีาตูิ รวัมทั�งโบสถ์คริสตู์ (“Boxer Rebellion,” ราชีบัณ์ฑิิตูยสถาน, ๒๕๓๙ : ๕๑๑-๕๑๔) เหตูุการณ์์นี�มี
ชีาวัตูะวัันตูกและชีาวัจีีนที�ไม่เห็นด้วัยกับกลุ่มกบฏเสียชีีวัิตู แตู่รัฐบาลจีีนไม่ได้พื่ยายามปิกปิ้องชีีวัิตูและทรัพื่ย์สิน

ของชีาวัตู่างชีาตูิอย่างจีริงจีัง สถานการณ์์ในปิระเทศจีีนเลวัร้ายมากข่�นเม่�อปิระเทศตู่าง ๆ ส่งกองทัพื่เข้าไปิ
คุ้มครองพื่ลเม่องและทรัพื่ย์สินของตูน และได้ปิราบปิรามกลุ่มกบฏในหลายเม่องรวัมทั�งกรุงเปิ�ย์จีิง ในการนี�

สหรัฐอเมริกาได้ส่งทหารจีำนวัน ๒,๕๐๐ นายเข้าไปิคุ้มครองพื่ลเม่องอเมริกันในปิระเทศจีีนด้วัย เหตูุการณ์์นี�
ยุตูิลงเม่�อกองทัพื่ของปิระเทศตู่าง ๆ ได้รับชีัยชีนะและย่ดครองสถานที�สำคัญของจีีนและดินแดนบางแห่งไวั้ก่อน

มีการทำสัญญาสงบศ่กในปิีถัดไปิ ระหวั่างนั�น รัฐบาลสหรัฐอเมริกาเกรงวั่าปิระเทศที�ส่งกองทัพื่เข้าไปิปิราบกบฏ