Page 201 - PDF File วารสารราชบัณฑิตยสภา
P. 201
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม-สิงหาคม ๒๕๖๖
ผู้้�ช่่วยศาสตราจารย์ ดร.วงเดือน นาราสัจจ์ 189
สามารถซ่�อที�ดินและสร้างโบสถ์หร่อสถานพื่ยาบาลในเขตูเม่องท่าเหล่านั�น รวัมทั�งอนุญาตูให้พื่ลเม่องของ
ปิระเทศคู่สัญญาเรียนภาษาจีีน โดยรวัมนับวั่าสหรัฐอเมริกาได้รับสิทธิิอย่างชีาตูิที�ได้รับอนุเคราะห์ยิ�ง (most
favored nation) เชี่นเดียวักับชีาตูิอ่�น ๆ นอกจีากนี� สนธิิสัญญา ค.ศ. ๑๘๔๔ ยังเปิ็นการวัางรากฐานให้
สหรัฐอเมริกาเข้าไปิแสวังหาผ่ลปิระโยชีน์และอ้างสิทธิิทางการค้าของชีาวัอเมริกันซ่�งเปิ็นที�มาของการปิระกาศ
นโยบายเปิิดปิระตููปิระเทศจีีนใน ค.ศ. ๑๘๙๙-๑๙๐๐
นอกจีากควัามสนใจีตูลาดการค้าในปิระเทศจีีนแล้วั เร่อของพื่่อค้าอเมริกันโดยเฉพื่าะเร่อปิระมงล่าวัาฬ
ยังตู้องการเข้าไปิแวัะพื่ักเพื่่�อเตูิมเสบียง เชี่�อเพื่ลิง หร่อซ่อมแซมเร่อในเขตูเม่องท่าและน่านน�ำของญี�ปิุ�น
แตู่เน่�องจีากญี�ปิุ�นได้ปิิดปิระเทศตูั�งแตู่คริสตู์ศตูวัรรษที� ๑๗ โดยปิิดเม่องท่าทั�งหมด ไม่อนุญาตูให้มีเร่อเข้าออก
ในเขตูน่านน�ำญี�ปิุ�น (ยกเวั้นเร่อบางลำที�ได้รับอนุญาตูเปิ็นกรณ์ีพื่ิเศษ) นานกวั่า ๒ ศตูวัรรษ เร่อปิระมงและ
เร่อของพื่่อค้าอเมริกันที�ได้รับควัามเด่อดร้อนเพื่ราะไม่สามารถแวัะพื่ักตูามเม่องท่าของญี�ปิุ�น จี่งร้องเรียนตู่อ
รัฐบาลสหรัฐอเมริกา ใน ค.ศ. ๑๘๕๓ ปิระธิานาธิิบดีมิลลาร์ด ฟิิลล์มอร์ (Millard Fillmore) ได้ส่งพื่ลเร่อจีัตูวัา
แมตูทิวั ซี. เพื่อร์รี (Commodore Matthew C. Perry) เปิ็นผู่้แทนไปิเจีรจีากับรัฐบาลญี�ปิุ�นเพื่่�อขอเปิิด
เม่องท่าให้เร่อของชีาวัอเมริกันเข้าไปิค้าขายและแวัะพื่ัก เพื่อร์รีนำกองเร่อรบซ่�งเปิ็นเร่อกลไฟิขนาดเล็ก ๔ ลำ
เข้าไปิในอ่าวัเอโดะ (หร่ออ่าวัโตูเกียวั) และย่�นสาส์นของปิระธิานาธิิบดีฟิิลล์มอร์เพื่่�อขอเปิิดเม่องท่าให้พื่่อค้า
อเมริกันเข้าไปิค้าขาย หลังจีากนั�นทั�ง ๒ ปิระเทศได้ตูกลงทำสนธิิสัญญาคานากาวัะ ค.ศ. ๑๘๕๔ (ดู “Treaty of
Kanagawa” [online] from https://www.archives.gov/exhibits/featured-documents/
treaty-of-kanagawa.[2023May26]) มีสาระสำคัญค่อ ญี�ปิุ�นยินยอมเปิิดเม่องท่า ๒ แห่ง ค่อ ชีิโมดะ (Shimoda)
และฮาโกดะเตูะ (Hakodate) ให้เร่อรบอเมริกันและเร่อล่าวัาฬเข้าไปิแวัะพื่ักเตูิมถ่านหิน และอนุญาตูให้ตูั�ง
สถานกงสุลอเมริกันที�เม่องชีิโมดะ แตู่ยังไม่อนุญาตูให้พื่่อค้าอเมริกันเข้าไปิตูิดตู่อค้าขายในเขตูเม่องท่าอ่�น
ของญี�ปิุ�น สนธิิสัญญาฉบับนี�เปิ็นการปิูทางให้กงสุลอเมริกันคนแรกค่อ ทาวัน์เซนด์ แฮร์ริส (Townsend
Harris) เจีรจีาตู่อรองกับรัฐบาลญี�ปิุ�นจีนสามารถทำสนธิิสัญญาทางไมตูรีและการค้า ค.ศ. ๑๘๕๘ ซ่�งเปิ็นสนธิิ
สัญญาทางการค้าฉบับแรกระหวั่างสหรัฐอเมริกากับญี�ปิุ�น โดยญี�ปิุ�นยินยอมเปิิดเม่องท่า ๕ เม่องให้พื่่อค้าอเมริกัน
เข้าไปิตูิดตู่อค้าขาย และเปิ็นจีุดเริ�มตู้นของควัามสัมพื่ันธิ์ระหวั่างสหรัฐอเมริกากับญี�ปิุ�นซ่�งผ่่านการดำเนิน
นโยบายเร่อปิืน (Gunboat Policy) ของสหรัฐอเมริกา นอกจีากนี� ใน ค.ศ. ๑๘๘๒ สหรัฐอเมริกายังดำเนิน
นโยบายเร่อปิืนบีบบังคับให้เกาหลีเปิิดเม่องท่าให้พื่่อค้าอเมริกันเข้าไปิค้าขายในดินแดนเกาหลีด้วัย (Berkin,
Carol and others, 1995 : 612)
นโยบายเปิิดปิระตููปิระเทศจีีน ค.ศ. ๑๘๙๙ และ ๑๙๐๐
ปิลายคริสตู์ศตูวัรรษที� ๑๙ จีีนเผ่ชีิญภัยคุกคามและแรงบีบคั�นรุนแรงจีากมหาอำนาจีตูะวัันตูกและ
ญี�ปิุ�นที�เข้าไปิกอบโกยผ่ลปิระโยชีน์จีากจีีน สหรัฐอเมริกาเกรงวั่าสิทธิิปิระโยชีน์ของชีาวัอเมริกันในแผ่่นดินจีีน
จีะได้รับผ่ลกระทบจีากสถานการณ์์ดังกล่าวั จี่งปิระกาศนโยบายเปิิดปิระตููปิระเทศจีีนใน ค.ศ. ๑๘๙๙ และ
๑๙๐๐ เพื่่�อรักษาบูรณ์ภาพื่แห่งดินแดนของจีีน
