Page 44 - วารสาร 48-1
P. 44
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
34 ลัักษณะเด่่นของบทพรรณนาธรรมชาติิในมหากาพย์์พุทธจริติของอัศวโฆษ
พาลัาโศกศฺจ นิจิโติ ทฺฤศฺย์ติาเมษ ปลัฺลัไวะ |
โย์’ สฺมากำ หสฺติโศภาภิรฺลัชฺชมาน อิว สฺถุิติะ || ๔.๔๘ ||
“ขอจ้งทอด่พระเนติรติ้นอโศกอ่อนที�ถึูกปกคลัุมีด่้วย่ช่อด่อกติูมี ๆ นั�นซ์ึ�งย่ืนติ้นอยู่่เห็มีือนกับ
เขินอาย่ติ่อมีือที�สวย่งามีของพวกห็มี่อมีฉัน”
ทีรฺฆิกำา ปฺราวฺฤติำา ปศฺย์ ติีรไชะ สินฺทุวารไกะ |
ปาณฺฑุุรำาศุกสำวีติำา ศย์านำา ปฺรมทามิว || ๔.๔๙ ||
“ขอจ้งทอด่พระเนติรสระนำ�าที�ทอด่ย่าวซ์ึ�งปกคลัุมีด่้วย่พุ่มีสินทุวาระที�เกิด่อยู่่ริมีฝีั�ง เห็มีือนกับ
ห็ญิงสาวที�ห็่อห็ุ้มีร่างกาย่ด่้วย่ผู้้าสีขาวกำาลัังนอนอยู่่”
ทฺฤศฺย์ติำา สฺติฺรีษุ มาหาติฺมฺย์ำ จกฺรวาโก หฺย์เสา ชเลั |
ปฺฤษฺฐติะ เปฺรษฺย์วทฺภารฺย์ามนุวรฺติฺย์นุคจฺฉติิ || ๔.๕๐ ||
“ขอจ้งเห็็นความีมีีอานุภาพย่ิ�งให็ญ่ในสติรีทั�งห็ลัาย่ เพราะว่านกจ้ักรวากะที�ลัอย่อยู่่ในนำ�านั�น
ย่ังย่อมีเชื�อฟัังแลัะเฝี้าติิด่ติามีไปข้างห็ลัังภรรย่าเห็มีือนกับทาสรับใช้”
มติฺติสฺย์ ปรปุษฺฏสฺย์ รุวติะ ศฺรุย์ติำา ธฺวนิะ |
อประ โกกิโลั’ นฺวกฺษำ ปฺรติิศฺรุติฺเกว ก้ชติิ || ๔.๕๑ ||
“ขอจ้งทรงฟัังเสีย่งนกดุ่เห็ว่าติัวมีัวเมีาที�กำาลัังร้องขับขาน ส่วนนกดุ่เห็ว่าอีกติัวห็นึ�งก็ร้อง
ขานติอบในทันทีราวกับเป็นเสีย่งสะท้อน”
อปิ นาม วิหงฺคานำา วสนฺเตินาหฺฤโติ มทะ |
น ติุ จินฺติย์โติ’จินฺติฺย์ำ ชนสฺย์ ปฺราชฺญฺมานินะ || ๔.๕๒ ||
“ฤดู่ใบไมี้ผู้ลัินำาความีมีัวเมีา (ความีรัก) มีาให็้แก่นกทั�งห็ลัาย่เท่านั�นห็รือ แติ่ไมี่นำามีาให็้แก่คน
ผูู้้คิด่ว่าตินเองเป็นปราชญ์ผูู้้กำาลัังครุ่นคิด่ถึึงสิ�งที�ไมี่ควรคิด่บ้างห็รืออย่่างไร”
(จ้อห็์นสติัน, ๒๕๖๔ : ๙๖–๑๐๐)
ด่้วย่คุณสมีบัติิของสติรีที�งด่งามี อัศวโฆษใช้การเปรีย่บเทีย่บใบห็น้าห็ญิงสาวงามีที�ไมี่ติ่างกับ
ด่อกบัว ด่ังปรากฏิในสรรคที� ๓ เมีื�อพระกุมีารสรรวารถึสิทธะติัด่สินพระทัย่เสด่็จ้ประพาสภาย่นอก
พระกุมีารเสด่็จ้ไปติามีถึนนภาย่ในเมีืองที�มีีผูู้้คนอาศัย่อยู่่เป็นจ้ำานวนมีาก ห็ญิงสาวชาวเมีืองรวมีเป็นกลัุ่มี
