Page 253 - 46-1
P. 253
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
รองศาสตราจารย์์ ดร.ณรงค์์ชััย์ ปิิฎกรัชัต์ 245
ย์ังมีวงปี่่�พาทย์์อีกหลาย์ลักษณะวง เช้�น วงปี่่�พาทย์์ไม้นวม วงปี่่�พาทย์์ด่กดำาบรีรีพ์ วงปี่่�พาทย์์เสภา
วงปี่่�พาทย์์ช้าตรีี วงปี่่�พาทย์์นางหงส์ วงปี่่�พาทย์์มอญ ในบทความนี�นำาเสนอเฉพาะ “วงปี่่�พาทย์์”
ย์กตัวอย์�างวงปี่่�พาทย์์เครีื�องใหญ�มีเครีื�องดนตรีีปี่รีะสมอย์ู�ในวง คือ ปี่่�ใน ปี่่�นอก (ปี่ัจ้จุ้บันไม�นิย์มใช้้)
รีะนาดเอก รีะนาดทุ้ม รีะนาดเอกเหล็ก รีะนาดทุ้มเหล็ก ฆ้องวงใหญ� ฆ้องวงเล็ก ตะโพน กลองทัด ฉิ�ง
ฉาบใหญ� ฉาบเล็ก กรีับ และโหม�ง ส�วนหน่�งของวัตถุปี่รีะสงค์การีบรีรีเลงวงปี่่�พาทย์์ที�ต้องการีนำาเสนอ
คือการีบรีรีเลงในมิติเพื�อสื�อนัย์การีอัญเช้ิญ
ภาพท่� ๑ พิธีีไหว้ครีูดนตรีีไทย์ ครีั�งที� ๒ บ้านฉาย์สุวรีรีณ พรีะนครีศิรีีอย์ุธีย์า
ท่�มิา : รีองศิาสตรีาจ้ารีย์์ ดรี.ณรีงค์ช้ัย์ ปี่ิฎกรีัช้ต์
นัย์การีอัญเช้ิญ มีข้อคำาสำาคัญคือ “การีเช้ิญ” ในความหมาย์ว�ามุ�งไปี่ที�สารีะการีกล�าวหรีือ
บอกบุคคลที�มีความสำาคัญหรีือผูู้้ธีำารีงในสภาวะจ้ิตวิญญาณ หวังความต้องการีให้ท�านกรีะทำาสิ�งใด
สิ�งหน่�งให้บังเกิดข่�น ย์ิ�งกว�าข่�นไปี่อีกคือ “การีอัญเช้ิญ” เปี่็นสารีะที�มุ�งแสดงพฤติในความสมบูรีณ์ของ
ความเคารีพอย์�างอ�อนน้อม มักนำามาใช้้กับเทพเจ้้า ผูู้้ดำารีงสถานะเหนือธีรีรีมช้าติ ตลอดจ้นบุคคลใน
นิย์ามของจ้ิตวิญญาณ โดย์มีกรีะบวนพิธีีกรีรีมที�ปี่รีะกอบข่�นตามวัตถุปี่รีะสงค์อย์�างน้อย์ ๕ ส�วน
คือ ผูู้้ธีำารีงในสภาวะจ้ิตวิญญาณ เครีื�องพลีกรีรีมบูช้า ผูู้้ปี่รีะกอบกรีะบวนพิธีี กรีะบวนพิธีีกรีรีม สมาช้ิก
ผูู้้รี�วมพิธีี กรีะบวนพิธีีกรีรีมสำาคัญที�ปี่รีะกอบข่�นในทางดนตรีีและโขนละครีคือพิธีีไหว้ครีูและพิธีีครีอบ
บางสถานที�จ้ัดงานได้ผู้นวกทั�งดนตรีีและโขนละครีเข้าไว้ในพิธีีเดีย์วกัน แต�บางสถานที�ได้แย์กออกเปี่็น
๒ ส�วนคือ พิธีีไหว้ครีูดนตรีีส�วนหน่�ง พิธีีไหว้ครีูโขนละครีส�วนหน่�ง
