Page 254 - 46-1
P. 254
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
246 วงปี่่�พาทย์์บรรเลงทำานอง “ตระ” ในมิิติเพ่�อสื่่�อนัย์การอัญเชิิญ
องค์ปี่รีะกอบตามวัตถุปี่รีะสงค์ของกรีะบวนพิธีีกรีรีม ๕ ส�วนที�กล�าวไว้ข้างต้น จ้ำาแนกได้ คือ
สื่่วนท่� ๑ ผู้้�ธำำารงในสื่ภาวะจิตวิญญาณ
ผูู้้ธีำารีงในสภาวะจ้ิตวิญญาณ หมาย์ถ่ง มหาเทพ เทพเจ้้า และหมาย์รีวมถ่งครีูแห�งนาฏิย์เทพ
ดุรีิย์เทพ พรีะฤๅษี ครีูศิิลปี่์ผูู้้ล�วงลับ ในส�วนนี�มีรีาย์ละเอีย์ดคือ มหาเทพและศิักติ หมาย์ถ่ง มหาเทพ
มีพรีะอิศิวรี พรีะนารีาย์ณ์ พรีะพรีหม ศิักติผูู้้เปี่็นช้าย์าแห�งมหาเทพทั�ง ๓ องค์ มีพรีะอุมา พรีะลักษมี
และพรีะสรีัสวดี เทพเจ้้าและหมาย์รีวมถ่งครีูแห�งนาฏิย์เทพ (มีพรีะพิรีาพ พรีะอินทรี์ พรีะพิฆเนศิวรี
พรีะรีาม พรีะลักษณ์ พรีะพรีต พรีะสัตรีุต และทศิกัณฐ์์ รีวมทั�งตัวละครีสำาคัญในเรีื�องรีามเกีย์รีติ�)
ดุรีิย์เทพ (มีพรีะปี่รีะคนธีรีรีพ พรีะปี่ัญจ้สิงขรี พรีะวิษณุกรีรีม) พรีะฤๅษี (มีพรีะภรีตฤๅษี พรีะนารีทฤๅษี
พรีะฤๅษีกไลย์โกฏิิ) ครีูศิิลปี่์ผูู้้ล�วงลับ คือครีูมนุษย์์ที�เคย์ถ�าย์ทอดศิิลปี่วิทย์าการีและได้ถ่งแก�กรีรีม เมื�อมีการี
จ้ัดพิธีีไหว้ครีูจ้่งปี่รีากฏิศิีรีษะหมู�เทพเจ้้าทั�งหลาย์ ศิีรีษะโขนของตัวละครีสำาคัญ เครีื�องดนตรีีปี่รีะเภทดีด
สี ตี เปี่่า ที�เคย์ใช้้ในกิจ้กรีรีมการีแสดงโขนละครี เครีื�องดนตรีีที�ใช้้ในกิจ้กรีรีมดนตรีี สำาหรีับครีูศิิลปี่์
ผูู้้ล�วงลับ บรีรีดาศิิษย์์ได้รีำาล่กถ่งพรีะคุณเมื�อมีการีปี่รีะกอบพิธีีกรีรีมจ้่งนิย์มนำาภาพถ�าย์ของท�านมาวาง
ไว้บนแท�นบูช้า เพื�อแสดงความผูู้กพันของศิิษย์์ที�มีต�อศิิลปี่ินผูู้้ธีำารีงในสภาวะจ้ิตวิญญาณ
สื่่วนท่� ๒ เค์ร่�องพล่กรรมิบ้ชิา
เครีื�องพลีกรีรีมบูช้า หมาย์ถ่ง เครีื�องพิธีี เครีื�องบูช้า เครีื�องบวงสรีวง ปี่รีะกอบด้วย์เครีื�อง
กรีะย์าบวช้จ้ำาพวกเครีื�องกินที�ไม�มีของสดของคาว เครีื�องกรีะย์าสังเวย์ เครีื�องเซึ่�นปี่รีะเภทอาหารีที�
จ้ำาแนกออกเปี่็นเครีื�องสุก เครีื�องดิบ เครีื�องสิ�งของหรีือสิ�งของต�าง ๆ ที�ใช้้ในการีปี่รีะกอบตามรีะเบีย์บ
พิธีีกรีรีม เช้�น เครีื�องบูช้า ดอกไม้ ธีูปี่เทีย์น ขันนำ�ามนตรี์ กรีะแจ้ะเจ้ิม
สื่่วนท่� ๓ ผู้้�ปี่ระกอบกระบวนพิธำ่
ผูู้้ปี่รีะกอบกรีะบวนพิธีี หมาย์ถ่ง ครีูผูู้้ปี่รีะกอบพิธีีกรีรีม ถ้าการีปี่รีะกอบพิธีีไหว้ครีูโขนละครี
ครีูผูู้้ปี่รีะกอบพิธีีเปี่็นสมมุติพรีาหมณ์ ส�วนพิธีีไหว้ครีูดนตรีีเรีีย์กท�านว�าพิธีีกรีหรีือครีูผูู้้ปี่รีะกอบพิธีี
ผูู้้ทำาหน้าที�ปี่รีะกอบพิธีีนิย์มนุ�งขาวห�มขาว ผูู้้ปี่รีะกอบกรีะบวนพิธีีนี�เรีิ�มดำาเนินพิธีีในหลาย์ขั�นตอน
ตามกรีะบวนพิธีีทั�งวันสุกดิบและวันปี่รีะกอบพิธีีซึ่่�งจ้ัดในวันรีุ�งข่�น ซึ่่�งถือกันว�าเปี่็นวันสำาคัญเนื�องจ้าก
การีปี่รีะกอบพิธีีไหว้ครีูแล้วย์ังมีพิธีีครีอบครีูด้วย์
สื่่วนท่� ๔ กระบวนพิธำ่กรรมิ
กรีะบวนพิธีีกรีรีม หมาย์ถ่ง แบบแผู้นของการีทำาพิธีีกรีรีมอย์�างเปี่็นลำาดับ เรีิ�มต้นในวันสุกดิบ
มีการีนิมนต์พรีะสงฆ์มาสู�สถานที�ปี่รีะกอบพิธีีเพื�อสวดมนต์เย์็น ในวันรีุ�งข่�นเปี่็นวันงาน มีการีตักบาตรี
หรีือนิมนต์พรีะสงฆ์มาฉันภัตตาหารีเช้้า ต�อด้วย์การีบูช้าบวงสรีวงพรีะภูมิเจ้้าที�เจ้้าทาง เข้าสู�กรีะบวน
