Page 24 - 46-1
P. 24
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๖ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๔
16 จิิตวิิทยาของการมีีอิทธิิพลทางสัังคมีโดยรอเบิิร์ต บิี. ชาลดีนีี
ผูู้รับผูิดีชอิงโครงการคือิ ศาสัต่ราจารย์สัแต่นลัีย์ มีิลัแกรมี (Stanley Milgram) แห่งภาควิชาจิต่วิทยา
มีหาวิทยาลััยเยลั ในการทดีลัอิงสั่วนมีากผูู้ทดีลัอิงสัวมีเสัื�อิคลัุมีสัีข้าวเหมีือินเสัื�อิคลัุมีที�ใช้ในห้อิงทดีลัอิง
ทางวิทยาศาสัต่ร์หรือิใช้ในทางการแพทย์ แลัะสัถุานที�ทดีลัอิงสั่วนมีากก็เป็นต่ึกในมีหาวิทยาลััยเยลั
ทำาให้สัิ�งเหลั่านี�ดีูน่าเชื�อิถุือิที�ผูู้ร่วมีการวิจัยจะให้ความีร่วมีมีือิไดี้
๒) ในสัถุานการณ์การทดีลัอิง ผูู้ทดีลัอิงทำาให้ผูู้ร่วมีการวิจัยมีีความีรู้สัึกว่าต่นไมี่ต่้อิง
รับผูิดีชอิบกับอิะไรที�เกิดีข้ึ�น เพราะต่นเพียงทำาต่ามีคำาสัั�งข้อิงผูู้ทดีลัอิงที�ผูู้ทดีลัอิงไดี้บอิกมีาก่อินแลั้ว
ก่อินเริ�มีการทดีลัอิง ความีรู้สัึกเช่นนี�มีีการรายงานมีาแลั้วในหลัายเหตุ่การณ์ เช่น เหตุ่การณ์ที�ทหาร
อิเมีริกันทรมีานนักโทษหลัายคนในคุกที�ค่ายอิะบูฆะรีบ (Abu Ghraib) ประเทศอิิรัก เมีื�อิมีีการเปิดีเผูย
เหตุ่การณ์ข้ึ�น ทหารที�เป็นผูู้ลังมีือิทรมีานนักโทษพากันอิ้างว่าต่นเพียงทำาต่ามีคำาสัั�งข้อิงผูู้บังคับบัญชา
(Smith and White, 2004) หรือิกรณีที�ทหารอิเมีริกันสัังหารหมีู่พลัเรือินที�ไมี่มีีอิาวุธิร่วมี ๕๐๐ คน
ในชุมีชนไมีไลัหรือิหมีีลัาย (Mỹ Lai) ในเวียดีนามี ที�ทหารอิเมีริกันเรียกว่า “หมีู่บ้านสัีชมีพู” (Pinkville)
เพราะเชื�อิว่ามีีเวียดีกงอิยู่ในหมีู่บ้านนี�จำานวนมีาก ภายหลัังเมีื�อิมีีการสัอิบสัวนทหารที�ลังมีือิปฏิิบัต่ิการ
ทหารเหลั่านั�นก็พากันให้การว่าพวกต่นเพียงทำาต่ามีคำาสัั�งข้อิงผูู้บังคับบัญชา (Ray, n.d.)
๓) ในการทดีลัอิง การปลั่อิยกระแสัไฟฟ้าให้นักเรียนค่อิย ๆ เพิ�มีข้ึ�นครั�งลัะ ๑๕ โวลัต่์
ซึ�งไมี่มีาก ทำาให้ผูู้ร่วมีการทดีลัอิงที�รับบทบาทเป็นครู มีีการผููกมีัดีต่นเอิงกับการกดีปุ่มีที�กดีไปก่อิน
หน้านี� เทียบเคียงไดี้กับเทคนิคการข้อิน้อิยก่อินแลั้วข้อิมีากทีหลััง ซึ�งก็คือิข้อิให้กดีปุ่มีใช้ไฟฟ้าโวลัต่์ที�
สัูงข้ึ�นครั�งลัะ ๑๕ โวลัต่์
๔) ในการทดีลัอิง มีีการดีำาเนินการเร็วมีากจนผูู้รับหน้าที�เป็นครูไมี่มีีเวลัามีากที�จะคิดี
สัะท้อินสัิ�งต่่าง ๆ อิย่างรอิบคอิบ เทียบเคียงกับการมีีกอิงกำาลัังต่ำารวจหรือิทหารอิอิกไปควบคุมีการ
ประท้วงรุนแรง อิาจถุูกประชาชนทำาร้ายก่อิน จนมีีการปะทะกัน แลัะไดี้รับคำาสัั�งให้ใช้กำาลัังเพิ�มีข้ึ�น
จนนำาไปสัู่ความีรุนแรง
กลั่าวโดียสัรุป หลัักการผูู้มีีอิำานาจ ชาลัดีีนี (Cialdini, 1999) นำามีาชี�ให้เห็นว่าการสัั�ง
โดียผูู้มีีอิำานาจ โดียเฉพาะกรณีที�ผูู้มีีอิำานาจมีีอิำานาจต่ามีกฎีหมีายที�จะสัั�งให้บุคคลัอิื�นที�อิยู่ใต่้บังคับบัญชา
กระทำาการอิย่างใดีอิย่างหนึ�งหรือิหลัายอิย่าง สั่งผูลัให้บุคคลัใต่้บังคับบัญชาต่้อิงทำาต่ามี ซึ�งใน
ประวัต่ิศาสัต่ร์มีีกรณีต่ัวอิย่างหลัายกรณี เช่น การทรมีานนักโทษในคุกที�ค่ายอิะบูฆะรีบ (Smith and
White, 2004) การสัังหารหมีู่พลัเรือินที�ไมี่มีีอิาวุธิร่วมี ๕๐๐ คนในชุมีชนไมีไลั (Ray, n.d.) ที�กลั่าวถุึง
แลั้วข้้างต่้น
๖. หลักการการขาดแคลนี หลัักการมีีว่า สัิ�งหรือิโอิกาสัใดีที�มีีน้อิย มีีในเวลัาที�จำากัดี หาไดี้
ยาก เข้้าถุึงไดี้ยาก ไมี่เหมีือินใคร จะเป็นที�ดีึงดีูดีข้อิงผูู้คนมีากกว่าสัิ�งหรือิโอิกาสัที�ต่รงกันข้้ามี (Cialdini,
