Page 210 - 45-3

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
202 เพลงสำำ�เนีียงภ�ษ�ในีดนีตรีีไทยกัับกัุญแจเสำียงในีดนีตรีีตะวัันีตกั

ผักบุุ้ง ทองย่อนี ธรณ์ีร้องไห้ นี�งครวญ นีำ��ลอดิใต้ทร�ย บุังใบุ บุุหลันีลอยเล่�อนี ปฐมดิุสำิต ลมพัดิ

ช่�ยเข� สำร้อยสำนีตัดิ สำ�มเสำ้� สำ�ลิก�ช่มเดิ่อนี สำีนีวล สำุรินีทร�ห่ และหกบุท ทั�งนีี�จุำ�นีวนีเพลงกว่�
กึ�งหนีึ�งเป็นีทำ�นีองเพลงเก่�ที�ไม่ทร�บุนี�มผ่้ประพันีธ์ ซึ่ึ�งเป็นีเพลงในีอัตร�สำองช่ั�นีที�แต่งสำ่บุทอดิม�
ตั�งแต่สำมัยอยุธย�ถ้ึงสำมัยรัตนีโกสำินีทร์ตอนีต้นี

เพลงที�เป็นีทำ�นีองเพลงเก่�ไม่ทร�บุนี�มผ่้ประพันีธ์มี ๑๗ เพลง ดิังนีี� ขับุไม้บุัณ์เฑ�ะว์
ขึ�นีพลับุพล� คล่�นีกระทบุฝั่่�ง ค�งคกป�กสำระ ค้�งค�วกินีกล้วย เต่�กินีผักบุุ้ง ทองย่อนี ธรณ์ีร้องไห้

นี�งครวญ นีำ��ลอดิใต้ทร�ย บุังใบุ ลมพัดิช่�ยเข� สำร้อยสำนีตัดิ สำ�มเสำ้� สำ�ลิก�ช่มเดิ่อนี สำีนีวล และ
หกบุท
เพลงที�ทร�บุนี�มผ่้ประพันีธ์มี ๔ เพลง ไดิ้แก่ ช่มแสำงทอง บุุหลันีลอยเล่�อนี ปฐมดิุสำิต และ

สำุรินีทร�ห่ เพลงบุุหลันีลอยเล่�อนีเป็นีเพลงพระร�ช่นีิพนีธ์ในีพระบุ�ทสำมเดิ็จุพระพุทธเลิศิหล้�นีภ�ลัย
เพลงสำุรินีทร�ห่เป็นีเพลงไทยสำำ�เนีียงมอญ ประพันีธ์โดิยคร่ทัดิในีรัช่สำมัยพระบุ�ทสำมเดิ็จุพระนีั�งเกล้�

เจุ้�อย่่หัว แต่ไม่ระบุุสำำ�เนีียงภ�ษ�ที�ช่่�อเพลง เพลงปฐมดิุสำิต (พ.ศิ. ๒๔๕๒) และเพลงช่มแสำงทอง
(พ.ศิ. ๒๔๗๘) ประพันีธ์โดิยหลวงประดิิษฐไพเร�ะ (ศิร ศิิลปบุรรเลง) เพลงปฐมดิุสำิตประพันีธ์ในีช่่วง
ปล�ยรัช่สำมัยพระบุ�ทสำมเดิ็จุพระจุุลจุอมเกล้�เจุ้�อย่่หัว สำ่วนีเพลงช่มแสำงทองประพันีธ์ในีช่่วงปล�ย

รัช่สำมัยพระบุ�ทสำมเดิ็จุพระปกเกล้�เจุ้�อย่่หัว

กัุญแจเสำียงในีบทเพลงเรีียบเรีียง
จุ�กประสำบุก�รณ์์ก�รเรียบุเรียงบุทเพลงเป็นีจุำ�นีวนีม�ก พบุว่�มีประเดิ็นีที�นี่�สำนีใจุเกี�ยวกับุ

เสำียงโดิยรวมที�เกิดิขึ�นีกับุเพลงไทยสำำ�เนีียงต่�ง ๆ รวมถ้ึงหลักก�รว�งเสำียงประสำ�นีตะวันีตกสำำ�หรับุ
เพลงไทย ในีเบุ่�องต้นีของก�รว�งเสำียงประสำ�นีไดิ้กำ�หนีดิกุญแจุเสำียงในีเพลงสำำ�เนีียงภ�ษ� ๓๒ เพลง

ไดิ้แก่
๑. กุญแจุเสำียงในีบุทเพลงไทยสำำ�เนีียงล�ว ๑๐ เพลง ไดิ้แก่ ล�วครวญ (A) ล�วคำ�หอม
(C, A) ล�วเจุริญศิรี (C, A) ล�วดิวงเดิ่อนี (Bb, A) ล�วดิำ�เนีินีทร�ย (C, A) ล�วล่องนี่�นี (A)

ล�วสำมเดิ็จุ (A/F#m) ล�วสำวยรวย (A/F#m) ล�วสำองคอนี (A) และล�วเสำี�ยงเทียนี (C, A)
อนีึ�ง สำัญลักษณ์์ที�ใช่้ในีที�นีี�ดิังปร�กฏิในีเคร่�องหม�ยวงเล็บุสำ�ม�รถ้สำ่�อสำ�รในีวงก�ร

ดินีตรีระดิับุสำ�กลเป็นีที�เข้�ใจุตรงกันีดิังนีี�
สำัญลักษณ์์ A หม�ยถ้ึง กุญแจุเสำียง A เมเจุอร์ สำัญลักษณ์์ F#m หม�ยถ้ึง กุญแจุเสำียง
F-ช่�ร์ปไมเนีอร์ m ตัวเล็ก หม�ยถ้ึง ไมเนีอร์ ห�กไม่มี (m กำ�กับุ หม�ยถ้ึงเมเจุอร์) สำำ�หรับุเพลงที�มี

กุญแจุเสำียงม�กกว่� ๑ กุญแจุเสำียงซึ่ึ�งคั�นีดิ้วยเคร่�องหม�ย / แสำดิงกุญแจุเสำียงที�ปร�กฏิในีบุทเรียบุเรียง

19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(198-208)10.indd 202 19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(198-208)10.indd 202