Page 208 - 45-3

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓
200 เพลงสำำ�เนีียงภ�ษ�ในีดนีตรีีไทยกัับกัุญแจเสำียงในีดนีตรีีตะวัันีตกั

ที�ม�ของเพลงสำำ�เนีียงภ�ษ�

เพลงสำำ�เนีียงภ�ษ�เริ�มเป็นีที�นีิยมในีรัช่สำมัยพระบุ�ทสำมเดิ็จุพระนีั�งเกล้�เจุ้�อย่่หัว เม่�อ
นีักประพันีธ์เพลงแสำวงห�ท�งออกจุ�กคว�มจุำ�เจุในีลีล�และร่ปแบุบุเดิิม ๆ ของเพลงไทย โดิยคร่ทัดิเริ�ม

แต่งเพลงไทยสำำ�เนีียงมอญ เช่่นี บุุหลันี สำุรินีทร�ห่ ต่อม�มีคร่อีกหล�ยคนีแต่งเพลงสำำ�เนีียงอ่�นี
พระประดิิษฐไพเร�ะ (มี ดิุริย�งก่ร หร่อคร่มีแขก) แต่งเพลงไทยสำำ�เนีียงจุีนี สำำ�เนีียงเขมร สำำ�เนีียงแขก

เป็นีต้นี
เม่�อมีนีักดินีตรีเขมรเข้�ม�อย่่ในีร�ช่สำำ�นีัก คร่ดินีตรีไทยมีโอก�สำไดิ้เรียนีดินีตรีเขมรซึ่ึ�งเป็นี

ที�ม�ของเพลงไทยสำำ�เนีียงเขมร คร่ช่้อย สำุนีทรว�ทินีแต่งเพลงไทยสำำ�เนีียงเขมรและสำำ�เนีียงแขก
พระย�ประสำ�นีดิุริยศิัพท์ (แปลก ประสำ�นีศิัพท์) แต่งเพลงไทยสำำ�เนีียงล�ว สำำ�เนีียงแขก และสำำ�เนีียง

มอญ ก�รประพันีธ์เพลงไทยสำำ�เนีียงภ�ษ�เป็นีที�นีิยมสำ่บุต่อกันีม�อีกหล�ยรัช่ก�ล อันีสำะท้อนีถ้ึง
ก�รติดิต่อค้�ข�ยกับุต่�งช่�ติและอิทธิพลของต่�งช่�ติดิ้�นีศิิลปวัฒนีธรรมในีช่่วงเวล�นีั�นี

ประเดิ็นีที�นี่�สำนีใจุประก�รหนีึ�งค่อ คร่ดินีตรีไทยโบุร�ณ์ซึ่ึ�งเป็นีผ่้ประพันีธ์เพลงนีั�นี มีคว�ม
ช่ัดิเจุนีเพียงใดิในีก�รเล่อกเพลงสำำ�เนีียงภ�ษ� และตั�งใจุระบุุสำัญช่�ติหร่อสำำ�เนีียงที�ช่่�อเพลง ไดิ้มีข้อสำรุป

หร่อไม่ว่� ทำ�นีองเพลงล�วมีโครงสำร้�งต่�งจุ�กทำ�นีองเพลงเขมรอย่�งไร โครงสำร้�งทำ�นีองเพลง
ล�วดิวงเดิ่อนีต่�งจุ�กโครงสำร้�งทำ�นีองเพลงเขมรไทรโยคอย่�งไร ในีก�รประพันีธ์เพลงตัวแปรเหล่�นีี�

มีคว�มแตกต่�งกันีอย่�งมีนีัยสำำ�คัญหร่อไม่ หร่อทั�งหมดินีี�เป็นีเพียงคว�มร่้สำึก เป็นีเพียงจุินีตนี�ก�ร
หร่อเป็นีเพียงกระแสำนีิยมเพ่�อนีบุ้�นีของคนีรุ่นีนีั�นี เช่่นีเดิียวกับุกระแสำนีิยมต่�งช่�ติในีเวล�ต่อม�

อย่�งไรก็ต�ม ในีก�รกำ�หนีดิสำำ�เนีียงภ�ษ�ของคร่ดินีตรีไทย เป็นีคว�มปร�รถ้นี�สำ่วนีตัวของผ่้ประพันีธ์
ที�นีึกถ้ึงสำำ�เนีียงภ�ษ�ดิังกล่�ว ทั�งนีี�นี่�เช่่�อไดิ้ว่�มีกลุ่มโนี้ตหร่อวรรคเพลงที�แสำดิงลีล�ทำ�นีองและ

จุังหวะที�สำ�ม�รถ้บุ่งบุอกคว�มเป็นีสำำ�เนีียงนีั�นี ๆ ไดิ้ไม่ม�กก็นี้อย อ�จุมีวรรคเพลงบุ�งวรรคที�ปร�กฏิ
อย่่จุริงในีเพลงใดิเพลงหนีึ�งของช่�ตินีั�นี ๆ ที�ผ่้แต่งเคยไดิ้ยินีหร่อไดิ้รำ��เรียนีม�

บทเพลงไทยเรีียบเรีียงสำำ�หรีับเปีียโนี
ในีจุำ�นีวนีบุทเพลงไทยเรียบุเรียงสำำ�หรับุเปียโนีทั�งสำิ�นี ๖๑ เพลง จุ�กง�นีสำร้�งสำรรค์ทั�ง

๔ เล่มดิังกล่�ว มีบุทเพลงซึ่ำ�� ๘ เพลง ซึ่ึ�งเป็นีบุทเพลงเรียบุเรียงต่�งกุญแจุเสำียงเพ่�อคว�มคล่องตัว
ในีก�รบุรรเลงกับุวงดินีตรีไทย ๗ เพลง ไดิ้แก่ เขมรไทรโยค ล�วคำ�หอม ล�วเจุริญศิรี ล�วดิวงเดิ่อนี

ล�วดิำ�เนีินีทร�ย ล�วเสำี�ยงเทียนี และร�ตรีประดิับุดิ�ว (ซึ่ำ��เฉพ�ะสำองช่ั�นี) และมีบุทเพลง ๑ เพลง
ที�ปรับุเป็นี ๒ ฉบุับุ เป็นีฉบุับุขับุร้องและฉบุับุบุรรเลง ค่อ แขกมอญบุ�งขุนีพรหม

19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(198-208)10.indd 200 19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(198-208)10.indd 200