Page 213 - 45-3

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๓ กัันยายน-ธัันวาคม ๒๕๖๓

ศาสตราจารย์์ ดร.ณััชชา พัันธุ์์์เจริญ 205

ของโหมดิเพลงโบุสำถ้์ (church mode) เช่่นี โหมดิดิอเรียนี (dorian mode) โหมดิเอโอเลียนี

(aeolian mode) แทรกเข้�ม�บุ้�ง แต่เป็นีก�รแทรกเสำียงอย่�งกลมกล่นีดิ้วยก�รปรับุโนี้ตบุ�งตัว
เพียงครึ�งเสำียง

ในีวงก�รดินีตรีไทยและวงก�รดินีตรีช่�ติพันีธุ์วิทย� (ethnomusicology) มักกล่�ว
เป็นีหลักก�รว่� บุันีไดิเสำียงที�ใช่้ในีดินีตรีไทยค่อ บุันีไดิเสำียงเพนีทะทอนีิก (pentatonic scale)

ซึ่ึ�งประกอบุดิ้วยโนี้ต ๕ ตัวต�มโครงสำร้�งเฉพ�ะ แต่ในีคว�มเป็นีจุริงเพลงไทยสำ�ม�รถ้ใช่้โนี้ตครบุ
ทั�ง ๗ ตัวไดิ้ดิังปร�กฏิในีบุทเพลงจุำ�นีวนีม�ก เพลงไทยสำำ�เนีียงล�วใช่้โนี้ต ๕ ตัวในีบุันีไดิเสำียง

เพนีทะทอนีิกในีก�รสำร้�งทำ�นีอง อย่�งไรก็ต�ม แม้ว่�ในีกรณ์ีที�ทำ�นีองประกอบุดิ้วยโนี้ตเพียง ๕ ตัว
แต่ในีก�รว�งเสำียงประสำ�นีจุะใช่้โนี้ตครบุ ๗ ตัวเสำมอ โดิยโนี้ตอีก ๒ ตัวที�เพิ�มเข้�ม�จุะเป็นีสำม�ช่ิก

ของคอร์ดิที�ใช่้ประสำ�นีทำ�นีอง ก�รกำ�หนีดิกุญแจุเสำียงหลักของแต่ละเพลงจุึงต้องคำ�นีึงถ้ึงก�รใช่้
โนี้ตประสำ�นีให้ไดิ้ครบุทุกตัวในีบุันีไดิเสำียง ไม่ใช่่จุะพิจุ�รณ์�เฉพ�ะตัวโนี้ตที�ปร�กฏิในีทำ�นีองเท่�นีั�นี

จุึงพบุว่�โนี้ตหลักต�มวิธีคิดิของดินีตรีไทยกับุโนี้ตหลักหร่อโนี้ตทอนีิกต�มวิธีคิดิของดินีตรีตะวันีตก
ในีบุ�งเพลงจุะไม่เหม่อนีกันีอันีเนี่�องม�จุ�กวิธีคิดิเพ่�อใช่้ในีก�รสำ่�อสำ�รของชุ่ดิเสำียงในีทำ�นีองกับุชุ่ดิเสำียง

ในีเสำียงประสำ�นีนีั�นีเอง
แม้ว่�เพลงไทยจุะมีทำ�นีองเป็นีหลักและไม่มีเสำียงประสำ�นีในีคว�มหม�ยแบุบุดินีตรีตะวันีตก

อีกทั�งในีก�รแต่งเพลงไทย ไม่ไดิ้คำ�นีึงถ้ึงเสำียงประสำ�นีหร่อก�รดิำ�เนีินีคอร์ดิใดิ ๆ แต่เพลงไทยทุกเพลง
สำ�ม�รถ้ว�งเสำียงประสำ�นีแบุบุตะวันีตกไดิ้โดิยใช่้ระบุบุอิงกุญแจุเสำียง (tonality) ซึ่ึ�งมีก�รกำ�หนีดิ

กุญแจุเสำียงและเล่อกใช่้คอร์ดิไดิ้ต�มหลักก�รของก�รดิำ�เนีินีคอร์ดิต�มแบุบุแผนีดินีตรีตะวันีตก
ทุกประก�ร

แม้ว่�ผ่้ประพันีธ์จุะไม่ไดิ้คำ�นีึงถ้ึงเสำียงประสำ�นี แต่เม่�อนีำ�หลักก�รเสำียงประสำ�นีตะวันีตกม�
ประยุกต์ใช่้ก็สำ�ม�รถ้ว�งคอร์ดิไดิ้อย่�งเหม�ะสำม ฟั่งร่�นีห่ สำ�ม�รถ้ใสำ่คอร์ดิทั�งคอร์ดิไดิอ�โทนีิกที�อย่่ในี

กุญแจุเสำียงหลัก และคอร์ดิโครม�ติกที�อย่่นีอกกุญแจุเสำียงหลักไดิ้อย่�งไม่มีป่ญห� สำ�ม�รถ้วิเคร�ะห์
เสำียงประสำ�นีและอธิบุ�ยเช่ิงทฤษฎีีไดิ้ทั�งหมดิอย่�งมีเหตุมีผล

เปีรีียบเทียบเพลงสำำ�เนีียงภ�ษ�
ห�กมองจุ�กมุมของนีักประพันีธ์เพลงที�ประพันีธ์เพลงสำำ�เนีียงภ�ษ� ขอยกตัวอย่�งเพลง

ที�ประพันีธ์โดิยคร่ดินีตรีไทยแห่งกรุงรัตนีโกสำินีทร์คนีเดิียวกันีแต่ต่�งสำำ�เนีียง เช่่นี หลวงประดิิษฐ
ไพเร�ะ (ศิร ศิิลปบุรรเลง) (พ.ศิ. ๒๔๒๔-๒๔๙๗) แต่งปฐมดิุสำิตและช่มแสำงทองโดิยไม่ระบุุสำำ�เนีียง

19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(198-208)10.indd 205 19/1/2565 BE 08:54
_21-0851(198-208)10.indd 205