Page 44 - Journal451
P. 44
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
32 คดีีพญาระกา-บทเรียนจากประวััติิศาสติร์ไทย
ติอนกราบบังคมิ่ท่ลวั่าจะนำาพักไป็ฝากไวั้ที�วัังพระเจ้าน้องยาเธอ กรมิ่หลวังดีำารงราชื่านุภัาพ หร่อ
วัังพระเจ้าล่กยาเธอ กรมิ่หมิ่่�นราชื่บุรีดีิเรกฤทธิ� “พอให้พ้นัจ้ากพวิกถึือท้ายย้ายหัวิ...เห็นัด้วิยเกล้าฯ
วิ่า เมื�อพักมาอยู่ที�วิังในักรมหมื�นัราชิบัุรี พ้นัจ้ากพวิกหมอคีวิามแล้วิ บัางทีก็จ้ะมีทางไกล่เกลี�ย
เปั็นัที�เรียบัร้อยต่อกันัไปัได้...พักมีพวิกพ้องในัแถึวิฟื้ากขึ้้างโนั้นัมาก...บั้านัเจ้้าพระยาภาษีนัั�นั
ไม่ปัิดบัังทีเดียวิ ทั�งเจ้้าคีุณแลคีุณหญิง นัอกจ้ากนัี�ยังมีใคีรต่อใคีรอีกมากชิ่วิยกันัวิิ�งเต้นั”
ระหวั่างนั�นมิ่ีลุงห่านมิ่าสำ่งข้่าวัให้ติาเฒ่านกกระทุงทราบควัามิ่เคล่�อนไหวัข้องพญา
ระกาวั่า “พ่อลุงห่านั ตลีตลานั เล่าคีวิามลับั เฮ้อะมัวิหลับั เถึิดจ้ะม้วินั ทั�งอ้วินัผู้อม แกรู้ไหม
ไก่รกา จ้ะมาล้อม คีิดอ้อมคี้อม เมียเขึ้า จ้ะเขึ้้าร้าย” ติาเฒ่านกกระทุง “สะดุ้งขึ้่าวิ หนัาวิใจ้หาย
อกขึ้่อนั ๆ ร้อนัตัวิ กลัวิแทบัตาย” ๒ ติายายจ่ง “นัั�งปัฤกษีา กันัตายาย ออกอุบัาย เฉุโก ทำาโลโล่
ขึ้ืนัอยู่กับัขึ้้า นั่าที� จ้ะมีไภย จ้งไถึล พึ�งเหยี�ยวิ ไม่เปัลี�ยวิดาย”
บทที�กล่าวัติอนที�พญาเหยี�ยวันำานางไก่ยี�ป็ุ่นไป็ฝากพญานกเค้าแมิ่วั มิ่ีข้้อควัามิ่หมิ่ิ�น
ป็ระมิ่าทบุคคลติ่าง ๆ ที�เกี�ยวัข้้องกับเร่�องนี� อันน่าวัิเคราะห์หลายติอน
๑. ติาเฒ่านกกระทุงจ่งพานางไก่ยี�ป็ุ่นไป็พบพญาเหยี�ยวั เพ่�อข้อพ่�ง “บัิดบัอกวิ่า
พญาไก่ ให้เดือดร้อนั...จ้ึงหนัีมา พึ�งพา พญาเหยี�ยวิ” พญาเหยี�ยวัรับติัวันางไก่ยี�ป็ุ่น ดี้วัยควัามิ่คิดีวั่า
จะนำานางไก่ยี�ป็ุ่นไป็ฝากนกเค้าแมิ่วั “พญาเอยพญาเหยี�ยวิ ฉุลาดเฉุลียวิ กละศึก ลึกนัักหนัา รับัปั้องกันั
สรรพไภย ไก่รกา โดยรักษีา สุจ้ริต สถึิตธรรม” และ “นัึกวิ่าใคีร ไม่ระแวิง แหนังคีวิามคีิด ทะนังจ้ิตร
พิศมม คีมขึ้ยันั พายี�ปัุ่นั รุ่นัลออ จ้รจ้รัล ไปัเทียมกัลปั์ ฝ่ากเจ้้า นักเคี้าแมวิ”
๒. เมิ่่�อนกเค้าแมิ่วัเห็นนางไก่ยี�ป็ุ่นก็รับติัวัไวั้ “พญานักเคี้าแมวิ แจ้๋วิแหวิวิจ้้อง
เห็นัไก่นัาง อล่างฉุ่าง โฉุมปัรางทอง ตรัสรับัรอง จ้ะพิทักษี์ รักสัตย์ธรรม”
สำมิ่ใจพญาเหยี�ยวั รีบลากลับ “เบัื�องนัั�นั พญาเหยี�ยวิ สมกล กระมลนัำ�า ยิงตูม
เดียวิ เกี�ยวิทแยง ทั�งแดงดำา คีะนัองนัึก ดึกขึ้ำา ด่วินัอำาลา”
นกเค้าแมิ่วัพิศโฉัมิ่นางไก่ยี�ป็ุ่น “พิศภักตร์ นั่ารัก ภักตรเอี�ยมโอ่ ไม่โม่โท่สกปัรก
เหมือนันักผู้ี พิศะองคี์ อวิบัองคี์ พงศ์ผูู้้ดี นัำ�าจ้ริต ผู้ิดกวิ่าอี นักขึ้ี�ริ�วิ พิศะเกษี นั่ารัก เกษีหยักโศก
ไม่โสโคีรก เล็บัผู้ี ขึ้ี�ปัะติ�วิ ไม่เคียรับั อับัจ้ิตร สุดบัิดพลิ�วิ พล่านัคีึกคีัก ยักคีิ�วิ คีเยอกาม” นกเค้าแมิ่วั
๙
โอ่ควัามิ่สำามิ่ารถ และป็ลอบนางไก่ยี�ป็ุ่นวั่าไมิ่่ติ้องเกรงกลัวัพญารกา “สันัชิาติไก่ ได้แต่เห่อ เฟื้้อตะกาม
ขึ้ืนัมูมมาม ห่ามมา เหมือนัท้าทาย ฤทธิเรือง เปัรื�องปัรีชิา เชิ่นัขึ้้านัี� เปันัไม่มี แล้วิในัโลก เชิิญโศกหาย”
๙ พจนานุกรมิ่ ฉับับราชื่บัณฑิิติยสำถาน พ.ศ. ๒๕๕๔ ให้ควัามิ่หมิ่ายวั่า “คะเยอ วั. อาการที�คันทำาให้ติ้องเการำ�าไป็”