Page 46 - Journal451
P. 46
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
34 คดีีพญาระกา-บทเรียนจากประวััติิศาสติร์ไทย
ฝ่งไก่และนางเป็็ดีติ่างพากันหนีแติกกระจายไป็ แติ่นางไก่ติ้อยเมิ่ียอีกติัวัหน่�งข้องพญาระกาเคราะห์
ร้ายถ่กกัดีติายคาที� พญาระกาเสำียใจมิ่าร้องไห้กับศพนางไก่ติ้อย นางเป็็ดีเลยยุสำ่งวั่า ทั�งนั�นทั�งนี�เพราะ
พวักนางไก่มิ่าก่อการวัิวัาทข้่�นจ่งเกิดีเหติุพญาจอมิ่ากัดีนางไก่ติ้อย พญาระกาเชื่่�อนางเป็็ดีจ่งไล่ติีพวักไก่
หนีไป็ นางเป็็ดีป็ลอบพญาระกาวั่าอย่าเสำียใจ จะเป็็นแมิ่่สำ่�อไป็ชื่ักนำาไก่ฟ้้ามิ่าให้ ครั�นไป็พบไก่ฟ้้าเวัลา
กลางค่น เกี�ยวัพานางไก่ฟ้้าก็รัก นางไก่ฟ้้าวั่าพญาลอบิดีานางไก่ฟ้้าไดี้บอกไวั้วั่า พญาระกามิ่ีฤทธิ�ข้ันเรียก
พระอาทิติย์ให้ข้่�นไดี้ ข้อเห็นฤทธิ�ก่อน พญาระกาก็ฮู่กเหิมิ่ข้ันเรียกพระอาทิติย์จนเหน่�อย พระอาทิติย์ก็
ไมิ่่ข้่�น นางไก่ฟ้้าเห็นไมิ่่จริงก็หนีไป็ไดี้นกย่งเป็็นสำามิ่ี (ควัามิ่ติอนนี�ในบทละครมิ่ีวั่า “พึ�งสองยาม
จ้ันัทรอร่าม นัภาไล พญาไก่ ขึ้ันัโจ้้กโอ้ก ชิโงกหัวิ ตเบั็งแหบั แสบัคีอ จ้นัขึ้้อรัวิ ราตรีมัวิ ก็ยังมืด
นัั�นัยึดคีรอง”)
พญาระกาไป็เห็นนางไก่ฟ้้าไดี้นกย่งเป็็นสำามิ่ีก็เสำียใจ นางเป็็ดีรับอาสำาจะหาให้ใหมิ่่
ไป็หานางไก่งวัง ไก่ติ�อก มิ่าให้ก็ไมิ่่ชื่อบใจ (พญาระกาวัิจารณ์ร่ป็โฉัมิ่นางไก่งวังวั่า “ชิักอีแก่ แก่แรด
เกินัแทตย์ทูต ทำาปัากดูด งวิงยื�นั นั่าคีลื�นัเหียนั”) จ่งกลับมิ่าฝ่งไก่อย่างเดีิมิ่ (ควัามิ่ติอนนี�ยังมิ่ีพาดีพิง
เสำียดีสำีวั่า “อ๋อเพลิงพิศ ฤศยา นัี�ทารุณ จ้ะมีคีุณ แก่ใคีร เปันัไม่มี แคี้นัอุรา พญาเหยี�ยวิ เหมือนั
เอียวิโล่ คีวิรฤๅโถึ หังกวินั หาคีวิรที� พายิปัุ่นั ผู้ลุนัไปัฝ่าก อยากหาดี ให้นักผู้ี เคี้าแมวิ แบั๊วิเปันั
เมีย สันัชิาติชิัด สัตรี ไม่มีซ่ื�อ เอาแต่ดื�อ ใคีรหลง ก็คีงเสีย”)
พญาระกามิ่าเห็นไก่ชื่นเป็นเจ้าข้องฝ่ง แลไก่ชื่นไดี้แบ่งนางไก่ให้แก่ไก่หนุ่มิ่ ๆ ฝ่งไก่
เหล่านั�นไมิ่่ยอมิ่ให้พญาระกาเป็นใหญ่ติ่อไป็ พญาระกาเสำียใจจ่งไป็หาพญาแร้ง ดี้วัยเห็นวั่าพญาแร้ง
ทรงศีลธรรมิ่ไมิ่่กินสำัติวั์เป็็น
๔. เหติุการณ์ติอนที�สี� การติั�งศาลัรับสั�งพิจารณาพิพากษาคดีีพญาระกา
มิ่ีเหติุการณ์สำำาคัญหลายเร่�องเกิดีข้่�นในชื่่วังเวัลานี�
๔.๑ เมิ่่�อกรมิ่หมิ่่�นราชื่บุรีดีิเรกฤทธิ�ทรงทราบเร่�องบทละคร และเข้้าพระทัยผิิดีวั่า
พระบาทสำมิ่เดี็จพระจุลจอมิ่เกล้าเจ้าอย่่หัวัทรงทราบแล้วั แติ่ไมิ่่ทรงวั่ากล่าวัอย่างไรในกรณีที�กรมิ่หมิ่่�น
นราธิป็ป็ระพันธ์พงศ์ทรงพระนิพนธ์บทละครชื่่�อ ปัักษีีปักรณัม เรื�องพญารกา มิ่ีข้้อควัามิ่หมิ่ิ�นป็ระมิ่าท
พระองค์ทำาให้เสำ่�อมิ่เสำียพระเกียรติิยศอย่างร้ายแรง ทรงโทมิ่นัสำน้อยพระทัยยิ�งนัก เมิ่่�อวัันที�
๓๑ พฤษภัาคมิ่ พ.ศ. ๒๔๕๓ รับสำั�งให้เจ้าพระยายมิ่ราชื่ไป็เฝ้าที�วััง และทรงแจ้งเร่�องที�เกิดีข้่�นให้
เจ้าพระยายมิ่ราชื่ทราบและมิ่ีลายพระหัติถ์เป็็นภัาษาอังกฤษป็ระทานเจ้าพระยายมิ่ราชื่บอกเล่าถ่ง
ควัามิ่ร่้สำ่กติ่าง ๆ ข้องพระองค์ มิ่ีควัามิ่ที�น่าสำนใจติอนหน่�งวั่า
