Page 41 - Journal451
P. 41
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๕ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๓
นายกฤษฎา บุุณยสมิิต 29
ผิ่้คนนินทายิ�งข้่�น จ่งคิดีจะย้ายพักมิ่าเสำียจากโรงพักบุป็ผิารามิ่ “ขึ้้าพระพุทธเจ้้าได้กราบัทูลวิ่า
ในัเวิลานัี� ขึ้้าพระพุทธเจ้้าได้กำาชิับักำาชิาในัการระวิังรักษีาพักอย่างหม่อมขึ้องพระองคี์ท่านัคีนัหนัึ�ง
แลตั�งใจ้เปันักลางจ้ริง ๆ ...อย่างไรย้ายพักมาเสียจ้ากโรงพักวิัดบัุบัผู้ารามจ้ะให้อยู่ที�วิังกรมหลวิง
ดำารง หรือวิังในักรมหมื�นัราชิบัุรี พอให้พ้นัจ้ากพวิกถึือท้ายย้ายหัวิ” จากนั�นเจ้าพระยายมิ่ราชื่
๓
“ได้เฝ่้ากรมหลวิงดำารง แลกรมหมื�นัราชิบัุรี ถึึงเรื�องที�จ้ะฝ่ากพักไวิ้ ก็รับัสั�งวิ่าไม่ทรงรังเกียจ้ แต่
ในักรมหลวิงดำารง รับัสั�งวิ่าถึ้าได้วิังในักรมหมื�นัราชิบัุรีจ้ะเหมาะดี”
๔
เจ้าพระยายมิ่ราชื่จ่งเรียกอำาแดีงพุดีและพักมิ่าพ่ดีกันติ่อหน้าวั่า ข้อให้พักกลับวััง เพราะ
ไหน ๆ ก็ไดี้เป็็นหมิ่่อมิ่ข้องท่านแล้วั แติ่พักไมิ่่ยอมิ่กลับและพ่ดีวั่า “อย่างไร ๆ ไม่ขึ้อกลับัไปัเปันัอันัขึ้าด
เพราะถึูกตบัตีมาหลายคีรั�งหลายหนัแล้วิ เหลือที�จ้ะทนัทานัอยู่ได้” เจ้าพระยายมิ่ราชื่จ่งแนะวั่าไมิ่่ควัร
ฟ้้องร้อง “ขึ้้าพระพุทธเจ้้าพูดเลยต่อไปัการที�จ้ะคีิดฟื้้องร้องนัั�นั ถึ้าไม่จ้ำาเปั็นัแล้วิก็ไม่คีวิรจ้ะให้
วิุ่นัวิายใหญ่โตไปั ขึ้้างฝ่่ายมารดาตอบัวิ่าเขึ้าเองก็ไม่อยากจ้ะฟื้้องร้องวิ่ากล่าวิแต่อย่างใด เพราะเปันั
การลำาบัากอยู่เหมือนักันั ฝ่่ายลูกสาวิพูดเถึียงขึ้ึ�นัวิ่าถึ้าไม่วิ่ากล่าวิกันัเสียให้เด็ดขึ้าดจ้ะมิต้องคีลุมหัวิ
เดินัซ่่อนัอยู่ตลอดชิีวิิตรจ้ะมีคีวิามสุขึ้ที�ไหนั (ปัากแกอย่างขึ้้างจ้ัด)” ๕
เจ้าพระยายมิ่ราชื่จ่งแจ้งวั่าพักจะอย่่โรงพักติลอดีไป็คงไมิ่่ไดี้ ข้อให้ไป็อย่่ที�วัังพระเจ้า
น้องยาเธอ กรมิ่หลวังดีำารงราชื่านุภัาพ หร่อวัังพระเจ้าล่กยาเธอ กรมิ่หมิ่่�นราชื่บุรีดีิเรกฤทธิ� อำาแดีงพุดี
จ่งพ่ดีวั่าสำุดีแล้วัแติ่เจ้าพระยายมิ่ราชื่เห็นสำมิ่ควัร แติ่พักเห็นวั่าข้ออย่่โรงพักดีีกวั่า ท้ายที�สำุดีพักยอมิ่
ไป็อย่่ที�วัังพระเจ้าล่กยาเธอ กรมิ่หมิ่่�นราชื่บุรีดีิเรกฤทธิ� ซึ่่�งเจ้าพระยายมิ่ราชื่ไดี้กราบบังคมิ่ท่ลวั่าจะสำ่ง
พักไป็ในวัันนี�เลย
ในท้ายหนังสำ่อ เจ้าพระยายมิ่ราชื่ถวัายควัามิ่เห็นเกี�ยวักับบุคลิกข้องพักและควัามิ่สำัมิ่พันธ์
กับบุคคลอ่�นในสำังคมิ่ไวั้ดี้วัยวั่า “(๑) พักเปันัคีนัฉุลาดปัากจ้ัดแลแสนังอนัด้วิย ใคีรจ้ะพูดวิ่ากระไร
คีงจ้ะเถึียงอยู่เสมอ เถึียงก็ออกจ้ะถึูก ๆ เชิ่นัมารดาวิ่าไม่อยากฟื้้อง แกวิ่าถึ้าไม่ให้เด็ดขึ้าดกันัจ้ะมิต้อง
คีลุมหัวิเดินัอยู่ตลอดชิีวิิตรหรือเปันัต้นั (๒) พักมีพวิกพ้องในัแถึวิฟื้ากขึ้้างโนั้นัมาก เมื�อขึ้้าพระพุทธเจ้้า
ไปัถึึง มารดาไม่อยู่ไปัตามมาแต่บั้านัท่านัผูู้้หญิงตลับั เหนันัุ่งดำาถึามวิ่าไวิ้ทุกขึ้์ให้เจ้้าพระยาสุรวิงษี์
๓ ติ่อมิ่าค่อ สำมิ่เดี็จพระเจ้าบรมิ่วังศ์เธอ กรมิ่พระยาดีำารงราชื่านุภัาพ
๔ สำำานักหอจดีหมิ่ายเหติุแห่งชื่าติิ. ร.๕ ย. ๑/๖๗ ลัับ กรมิ่ราชื่เลข้าธิการ รัชื่กาลที� ๕ กระทรวังยุติิธรรมิ่ หนังสำ่อเสำนาบดีีกระทรวังนครบาล
กราบบังคมิ่ท่ล วัันที� ๒๙ พฤศจิกายน ร.ศ. ๑๒๘
๕ สำำานักหอจดีหมิ่ายเหติุแห่งชื่าติิ. ร.๕ ย. ๑/๖๗ ลัับ กรมิ่ราชื่เลข้าธิการ รัชื่กาลที� ๕ กระทรวังยุติิธรรมิ่ หนังสำ่อเสำนาบดีีกระทรวังนครบาล
กราบบังคมิ่ท่ล วัันที� ๒๙ พฤศจิกายน ร.ศ. ๑๒๘
