Page 158 - The Journal of the Royal Society of Thailand
P. 158
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที� ๔๙ ฉบัับัที� ๑ มกราคม-เมษาย์น ๒๕๖๗
148 พุุทธธรรมนำทางสู่่�นิรวาณกรณีศึึกษามหากาพุย์์เสู่านทรนันทะของอัศึวโฆษ
การบัรรลุุอมติธรรม (อมฺฤติาธิคม)
พระพ่ที่ธ์อังค์ที่รงสัอันให้พระนันที่ะกำจ้ัด้วีิตกด้้วียวีิธ์ีต�าง ๆ พร้อัมกับที่รงแนะวี�าถู้ายังไม�สัามารถูกำจ้ัด้
ได้้ด้้วียวีิธ์ีแรกก็ต้อังใชี้วีิธ์ีอั่�นต�อัไป็ แต�ไม�ควีรเลิกล้มควีามเพียรเด้็ด้ขาด้ (๑๖.๖๙-๗๐) ถู้าควีามนึกคิด้ที่ี�เป็็น
อัก่ศลยังไม�สังบลงอัีกก็ไม�ควีรนิ�งเฉยโด้ยไม�ได้้ต�อัต้านควีามนึกคิด้นั�น ควีรที่ำควีามเพียรให้มากด้้วียการกด้ฟััน
ด้้วียฟัันบ้าง ใชี้ลิ�นด้ันป็่่มเหง่อักบ้าง ข�มจ้ิตด้้วียจ้ิตบ้าง อัย�าคล้อัยตามควีามนึกคิด้ที่ี�ไม�บริสั่ที่ธ์ิ�อัย�างเด้็ด้ขาด้
(๑๖.๘๒-๘๓) ที่รงแนะนำพระนันที่ะวี�าควีรแผู้้วีถูางที่างด้้วียวีิธ์ีนี�เสัียก�อัน เหม่อันกษัตริย์จ้ะยาตราที่ัพไป็ป็ราบ
ศัตรูก็ต้อังเตรียมหนที่างให้ด้ีเสัียก�อัน (๑๖.๘๕) ที่รงแนะนำวี�าสัถูานที่ี�อัันเหมาะแก�การที่ำสัมาธ์ิสัำหรับ
พระนันที่ะ ได้้แก� ป็่าไม้ที่ี�มีควีามสังบร�มเย็นโด้ยธ์รรมชีาติ ไม�มีคนพล่กพล�าน เม่�อัที่ำควีามเงียบสังัด้แก�ร�างกาย
แล้วีจ้ึงค�อัยที่ำควีามเพียรต�อัไป็ (๑๖.๘๖) การที่ำควีามเพียรเป็็นสัิ�งที่ี�ด้ีเพราะควีามเพียรเป็็นเหต่ให้ที่ำกิจ้
ที่ี�ควีรที่ำสัำเร็จ้ ควีามสัำเร็จ้ที่่กอัย�างเกิด้ขึ�นได้้เพราะควีามเพียรโด้ยแที่้ ฉะนั�น จ้ึงควีรที่ำควีามเพียรตลอัด้เวีลา
เพ่�อัให้เกิด้ควีามสังบใจ้ (๑๘.๙๘)
พระนันที่ะหลังจ้ากเรียนรู้แนวีที่างการป็ระพฤติป็ฏิบัติอัย�างด้ีแล้วีจ้ึงกราบลาพระบรมครูที่ั�งกาย
และใจ้เข้าไป็สัู�ป็่าบำเพ็ญเพียรเพ่�อัละกิเลสั เล่อักสัถูานที่ี�โล�งแจ้้งเงียบสังบ มีหญ้าอั�อันเขียวีขจ้ี อัยู�ที่�ามกลาง
แมกไม้ ห้อัมล้อัมด้้วียลำธ์ารที่ี�ใสัสัะอัาด้และไหลอัย�างสังบ (๑๗.๑-๒) เม่�อัที่ำควีามสัะอัาด้เที่้าและตั�งใจ้อัย�าง
แน�วีแน�ที่ี�จ้ะบรรล่ควีามหล่ด้พ้นจ้ึงนั�งขัด้สัมาธ์ิวีางเที่้าบนตักที่ี�โคนไม้อัันสัะอัาด้ ร�มเย็นและสัวียงาม พระนันที่ะ
ด้ำรงกายตรง สัติม่�งไป็ในกาย สัำรวีมอัินที่รีย์ไวี้กับตนแล้วีด้ิ�งสัู�สัมาธ์ิด้้วียควีามตั�งใจ้ (๑๗.๓-๔) เม่�อัป็ฏิบัติตาม
ที่ี�พระพ่ที่ธ์อังค์ที่รงแนะนำอัย�างเคร�งครัด้ พระนันที่ะจ้ึงสัามารถูที่ำลายควีามหลงผู้ิด้และสัาเหต่แห�งที่่กข์ด้้วีย
สัติป็ัฏฐาน (๑๗.๒๕) เม่�อักำจ้ัด้ควีามเห็นผู้ิด้เกี�ยวีกับอััตตาได้้จ้ึงหมด้ควีามสังสััยในอัริยสััจ้ ๔ และได้้บรรล่
ภูมิธ์รรมขั�นต้น ขั�นกลาง และขั�นสัูงตามลำด้ับ ครั�นได้้บรรล่อัรหัตผู้ลและได้้สััมผู้ัสักับควีามสังบสั่ขอัย�างแที่้จ้ริง
แล้วีพระนันที่ะจ้ึงรำพึงกับตนเอังวี�า
“เม่�อัเราถูอันลูกศรค่อัราคะที่ี�ที่ิ�มแที่งหัวีใจ้ตามคำแนะนำขอังพระศาสัด้าผูู้้เป็่�ยมด้้วีย
พระมหากร่ณาแล้วี บัด้นี�เรามีควีามสั่ขเหล่อัเกิน เม่�อัหมด้สัิ�นกิเลสัแล้วีก็ไม�จ้ำเป็็นต้อัง
พูด้ถูึงควีามสังบอัันเกิด้จ้ากนิรวีาณเลย” (๑๗.๖๕) เม่�อัด้ับไฟัค่อักามด้้วียน�ำค่อัควีาม
มั�นคงแห�งจ้ิตใจ้ได้้แล้วี บัด้นี�เราจ้ึงบรรล่ควีามสั่ขสัูงสั่ด้และสังบเย็น เหม่อันได้้ก้าวีลงสัู�
ลำธ์ารอัันฉ�ำเย็นในฤดู้ร้อัน (๑๗.๖๖) พระตถูาคตเจ้้าที่รงชี�วียเหล่อัเราผูู้้ถููกราคะครอับงำ
และกำลังจ้มอัยู�ในกิเลสัอัันเกิด้จ้ากสัตรีจ้นรอัด้พ้นอัอักมาได้้ โด้ยการนำไป็ยังภูเขาที่ี�มี
ยอัด้สัีที่อังและเป็็นแด้นสัวีรรค์พร้อัมที่ั�งที่รงชีี�ให้ดู้นางลิงร่�นกับนางอััป็สัรผูู้้ที่�อังเที่ี�ยวีอัยู�
ในสัวีรรค์ (๑๗.๗๑) ขอัถูวีายบังคมพระตถูาคตผูู้้เป็็นมหาฤษีผูู้้เป็่�ยมพระมหากร่ณา
พระอังค์นั�นด้้วียเศียรเกล้า (๑๗.๗๓)
(จ้อัห์นสัตัน, ๒๕๔๓ : ๒๑๕-๒๑๗)
