Page 101 - วารสาร 48-1
P. 101
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๘ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม–เมษายน ๒๕๖๖
รองศาสตราจารย์์ ดร.ศานติ ภัักดีคำำา 91
...ครั�นเมื�อออกญ่าวังศาอัครราชเป็นเจำ้าพูญ่ามนติร่สงครามนั�น พูระบ้าทผู่้เป็น
เจำ้าเสด้็จำลั่ลัายาติรามาจำากกรุงเทพูพูระมหานคร (อยุธยา) มาถ่งเมืองจำันทบู้ร่
จำ่งพูระบ้าทผู่้เป็นเจำ้าติรัสใช้เจำ้าพูญ่ามนติร่สงครามให้มาก่อน ถ่งบ้ันทายลัะแวัก
พูบ้กับ้สมเด้็จำพูระราชบุ้ติรองค์เลั็กทรงพูระนามเป็นสมเด้็จำพูระแก้วัฟ้าเมื�อ
ปีมะเส็ง เด้ือนมาฆะ...
(อุไรศร่ วัรศะริน, ๒๕๔๒ : ๑๘๑)
จำาร่กสมัยหลัังพูระนครหลัักอื�น ๆ ท่�ม่ควัามสำาคัญ่ติ่อการศ่กษาประวััติิศาสติร์อยุธยา ได้้แก่
จำาร่กปราสาทนครวััด้ท่�ระเบ้่ยงด้้านติะวัันออกปีกเหนือ แลัะจำาร่กท่�ระเบ้่ยงด้้านเหนือปีกติะวัันออก
จำาร่กทั�ง ๒ หลัักน่�เป็นจำาร่กท่�ซึ่่�งม่เนื�อควัามคลั้ายกัน กลั่าวัถ่งการแกะสลัักภาพูท่�ระเบ้่ยงปราสาท
นครวััด้ทั�ง ๒ ผ่นังน่�ข่�นใหม่ในช่วังเวัลัาท่�ร่วัมสมัยกับ้กรุงศร่อยุธยา เนื�องจำากการแกะสลัักในสมัย
พูระเจำ้าสุริยวัรมันท่� ๒ แกะสลัักไม่เสร็จำ ด้ังนั�นสมเด้็จำพูระบ้รมราชาธิราช (เจำ้าพูญ่าจำันทราชา) จำ่งให้
แกะสลัักข่�นใหม่ ศิลัปกรรมท่�ปรากฏิในภาพูสลัักของระเบ้่ยงทางทิศติะวัันออกปีกเหนือแลัะระเบ้่ยง
เหนือปีกติะวัันออกจำ่งเป็นศิลัปกรรมสมัยอยุธยา
ในท่�น่�ผู่้เข่ยนได้้ปริวัรรติข้อควัามภาษาเขมรสมัยหลัังพูระนคร แลัะแปลัใหม่เนื�องจำากคำาแปลั
ในประชุมศิลัาจำาร่กภาคท่� ๔ แปลัแบ้บ้เอาควัาม แติ่การแปลัใหม่พูยายามรักษาถ้อยคำาสำานวันภาษา
เขมรไวั้เพูื�อประโยชน์ทางการศ่กษาภาษาเชิงประวััติิ ด้ังปรากฏิควัามในจำาร่กท่�ระเบ้่ยงด้้านติะวัันออก
ปีกเหนือวั่า
...พฺูระบ้าท มหาวัิษฺณุโลัก เถฺวั พฺูวัำ ทาน สฺรจำ เนา เผ่น พฺูยร ลัุะ เถฺลัง ราช
พฺูระบ้าท สฺด้จำ พฺูระราชโองการ ปรฺมฺมราชาธิราช รามาธิบ้ด้่ ปรฺมฺมจำกฺรพูรฺติฺติิราช
เปฺร พฺูระ มห่ธร นา ราชสิลัฺป ปุนะ ฉฺลัก เผ่น นิยาย อนุติฺติร กำลัุง อษฺฏิสก มมินกฺษติฺร
พูุทฺธพูาร ปุรฺณฺณมิ ภทฺรปทฺท...
(ประชิุมศิิลาจารึกภาคีทำี� ๔, ๒๕๑๓ : ๒๕๘)
คำาแปลัใหม่ (โดยผูู้้เข่ยน)
พระบ�ทมห�วิิษณุุโลก (คีือพระเจ้าสุริยวรมันัทำี� ๒ ซึ่ึ�งมีพระนัามหลังสวรรคีตว่า
พระบัาทำกัมรเตงอัญบัรมวิษณุโลก) ยังทำำาแผ่่นัภาพสองแผ่่นัไม่ทำันัเสร็จ ลุเถลิงราชิพระบ�ทเสำด็จ
พระร�ชโองก�รบรมร�ช�ธิิร�ช บรมจักรพรรดิร�ช ใชิ้พระมหิธร และราชิศิิลป์ให้ฉลักแผ่่นัเรื�อง
(ตรงกับั) ในัปีอัฐศิก มะเมียนัักษัตร พุธพาร บัูรณมี เดือนัภัทำรบัทำ
