Page 215 - 47-2
P. 215
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
นางสาวกนกวลีี ชููชูัยยะ 205
ตราพระราช้สีห์ พระคัช้สีห์ และตราบ้วแก้ว ที่้�ง ๓ ดีวง ใน่การลงโที่ษประหารช้ีวิตผู่้ต้องโที่ษน่้�น่
(ราช้บ้ณ์ฑ์ิตยสถึาน่, ๒๕๕๓ : ๑๑๒)
ตราพระคชสู่ีห์ ตราตำาแหน่่งสมัุหพระกลาโหมั เจ้ากรมัพระกลาโหมั “พญามัะหาเสน่าธิบดีี
วิริยภ้กดีีบดีิน่สุริน่ที่ฤๅไช้ยอไภยพิริยบรากรมัภาหุ สมัุหพระกลาโหมั” (เจ้าพระยามัหาเสน่าธิบดีี)
เป็น่ผู่้ถึ่อตรา ใน่พระธรรมันู่ญกำาหน่ดีให้ใช้้ประที่้บหน่้งส่อราช้การเพ่�อส้�งการตามัตำาแหน่่งราช้การคั่อ
ใช้้ไปเรียกเอาคัู่คัวามัมัาพิจารณ์าใน่คัดีีที่ี�โจที่ก์ฟ้้องกล่าวหาว่าถึูกข่มัเหง โดียผู่้มัีอำาน่าจใช้้กำาล้งไปจ้บกุมั
หร่อยึดีที่ร้พย์ของผู่้อ่�น่โดียไมั่มัีการฟ้้องร้องให้ถึูกต้องตามักฎหมัาย ใช้้ใน่การแต่งต้�งเมั่�อมัีพระบรมัราช้-
โองการให้ขุน่น่างผู่้มัีคัวามัช้อบไปเป็น่ ผู่้ร้�ง ผู่้คัรองเมั่อง ณ์ ห้วเมั่องที่ี�ขึ�น่อยู่ก้บกรมัพระกลาโหมั
การส้�งให้กรมัการเมั่องส่งสำาน่วน่คัดีีเร่�องหมัู่และไพร่ใน่กรมัวิวาที่ก้น่ คัดีีเรียกเงิน่ที่ร้พย์มัรดีก ให้มัา
พิจารณ์าย้งศาลที่ี�มัีอำาน่าจ รวมัที่้�งใช้้ใน่การแต่งต้�งเจ้าเมั่อง ปล้ดีเมั่อง รองปล้ดีเมั่อง และใช้้น่ำาตรา
เจ้าพน่้กงาน่ใน่การแต่งต้�งกรมัการเมั่อง และบรรดีาน่ายอากรน่ายขน่อน่ที่ี�ขึ�น่ก้บกรมัพระกลาโหมั
(ราช้บ้ณ์ฑ์ิตยสถึาน่, ๒๕๕๓ : ๑๑๘-๑๑๙)
ตราบัวแก้ว ตราตำาแหน่่งโกษาธิบดีี หร่อเสน่าบดีีกรมัพระคัล้งหร่อกรมัที่่า “ออกพญา
ศรีธรรมัราช้เดีช้ะช้าดีิอำามัาตยานุ่ช้ิดีพิพิที่ร้ตน่ราช้โกษาธิบดีีอะภ้ยพิรียบรากรมัภาหุ” (เจ้าพระยา
พระคัล้ง) เป็น่ผู่้ถึ่อตรา ใน่พระธรรมันู่ญกำาหน่ดีให้ใช้้ประที่้บหน่้งส่อราช้การเพ่�อส้�งการตามัตำาแหน่่งคั่อ
เมั่�อมัีพระบรมัราช้โองการให้ขุน่น่างผู่้มัีคัวามัช้อบไปเป็น่ ผู่้ร้�ง ผู่้คัรองเมั่อง ณ์ ห้วเมั่องที่ี�ขึ�น่อยู่ก้บ
โกษาธิบดีี และใช้้ใน่การแต่งต้�งเจ้าเมั่อง ปล้ดีเมั่อง รองปล้ดีเมั่อง ที่ี�ขึ�น่อยู่ก้บโกษาธิบดีี ใช้้ใน่ราช้การ
และคัดีีคัวามัใน่ห้วเมั่องที่ี�ขึ�น่อยู่ก้บโกษาธิบดีี และน่ำาตราเจ้าพน่้กงาน่ไปต้�งกรมัการเมั่อง และต้�งน่ายอากร
น่ายขน่อน่ รวมัที่้�งใช้้ไปเอากระที่งคัวามัพิพากษาเร่�องการเก็บภาษีอากร แก่ผู่้ที่ี�อยู่ใน่บ้งคั้บบ้ญช้าของ
ตราบ้วแก้ว และตราพระอุเที่น่ที่ี�ไดี้ร้บพระราช้ที่าน่อากรน่้�น่ ที่้�งย้งใช้้ใน่การเบิกสำาน่วน่และคัู่คัวามั
ที่ี�เป็น่คัน่ต่างประเที่ศช้าติตะว้น่ตก ช้าติญวน่ จีน่ และช้าวต่างประเที่ศที่้�งปวงที่ี�ขึ�น่อยู่ก้บโกษาธิบดีี
ที่ี�มัีคัดีีที่ี�โรงศาลใน่ห้วเมั่องที่ี�ขึ�น่ก้บโกษาธิบดีี ซึ่ึ�งโจที่ก์และจำาเลยไมั่ยิน่ยอมัให้ศาลเมั่องน่้�น่พิจารณ์าคัดีี
และที่ำาหน่้งส่อให้น่ำาคัดีีน่้�น่มัาพิจารณ์าที่ี�กรมัพระคัล้ง (ราช้บ้ณ์ฑ์ิตยสถึาน่, ๒๕๕๓ : ๑๒๓)
ตราพระยมขี่ี�สู่ิงห์ (ตราพระยมทรงสู่ิงห์) ตราตำาแหน่่งเสน่าบดีีกรมัพระน่คัรบาล
“พญายมัราช้อิน่ที่ราธิบดีีศรีวิไช้ยบริร้กโลกากรที่้ณ์ที่ะราธรกรมัพระน่คัรบาลบดีีอะไภยพิริยบรากรมั
ภาหุ” (พระยายมัราช้) เป็น่ผู่้ถึ่อตรา ใน่พระธรรมันู่ญกำาหน่ดีให้ใช้้ประที่้บหน่้งส่อราช้การเพ่�อส้�งการ
