Page 185 - 47-2

วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๒ พฤษภาคม–สิิงหาคม ๒๕๖๕
นายกฤษฎา บุุณยสมิิต 175

crucial duty to render a fair judicial administration that adjudicates cases, inflicts
punishment, and compensates to damaged party. The key to justice administration
is through efficient judicial system. Thai court system has various conventions
and judicial procedures which can be distinctively divided into many eras.
Thai court system in Sukhothai period was apparent and more complicated
during Ayutthaya period. The excessive establishment of courts and an
ineffective justice administration had led Siam lose extraterritorial rights.
th
However, when major judicial reformation were made in the 110 year of
Rattanakosin kingdom (2434 B.E.), during the reign of of King RAMA V, Siam had
won acclaim for its extraterritorial rights as Thai courts had been developed

to correspond with the modern world and recognized by Western nations.
Keywords: Thai administration of justice, Thai Courts, extraterritorial rights,

reformation.

บุทนำา

ความิสำาคัญของอำานาจตุลาการ

สัังคมใดไม�ว�าจึะมีข้นาดเล็กหรือใหญ� เมื�อมีคนมาอยู่่�รวมกัน มีการใชี้้ชี้ีวิต่ร�วมกัน ประกอบ
การงานร�วมกัน ต่ิดต่�อสััมพิันธ์กันด้วยู่กิจึกรรมนานาประการที�พิึงมีในสัังคมมนุษยู่์นั�นยู่�อมมีการกระทบ

กระทั�ง ข้ัดแยู่้ง และพิิพิาทกันด้วยู่เรื�องต่�าง ๆ ทั�งในระหว�างบุคคลต่�อบุคคล หรือบุคคลต่�อรัฐ
เป็นธรรมดา ประชี้าชี้นในสัังคมทุกหนทุกแห�งล้วนต่้องการความยูุ่ต่ิธรรม เพิื�อให้ต่นเองและครอบครัว

ต่ลอดจึนสัังคมที�ต่นอาศัยู่อยู่่�มีความปลอดภัยู่ มีความสังบเรียู่บร้อยู่และมีศีลธรรมอันดี เมื�อมีข้้อข้ัดแยู่้ง
เกิดข้ึ�น ทุกฝ่่ายู่ที�เกี�ยู่วข้้องต่้องการผู้่้ทำาหน้าที�ต่ัดสัินชี้ี�ข้าดว�าฝ่่ายู่ใดถ่ก ฝ่่ายู่ใดผู้ิด และแต่�ละฝ่่ายู่ควรจึะ

ได้รับผู้ลจึากการกระทำาข้องต่นอยู่�างไรด้วยู่ความยูุ่ต่ิธรรม การต่ัดสัินชี้ี�ข้าดข้้อพิิพิาทโดยู่ยูุ่ต่ิธรรมนี�
เป็นเรื�องสัำาคัญมาก คำาว�า “ยูุ่ต่ิธรรม” มีความหมายู่ต่�อความดำารงอยู่่� ความเจึริญ และความเสัื�อมข้อง

สัังคมนั�น ความยูุ่ต่ิธรรม คือ ความเที�ยู่งธรรม ความชี้อบธรรม ความชี้อบด้วยู่เหตุ่ผู้ล ความข้ัดแยู่้ง
นานาประการที�เกิดข้ึ�นเมื�อได้รับการต่ัดสัินชี้ี�ข้าดโดยู่ยูุ่ต่ิธรรมก็หมายู่ความว�า ข้้อข้ัดแยู่้งนั�นยูุ่ต่ิหรือ

จึบลงได้ด้วยู่ความเที�ยู่งธรรม ชี้อบด้วยู่เหตุ่ผู้ล และเป็นที�ยู่อมรับแก�ผู้่้ที�เกี�ยู่วข้้องกับความข้ัดแยู่้งนั�น
ทุกฝ่่ายู่