Page 76 - 22-0320 ebook
P. 76
วารสารราชบััณฑิิตยสภา
ปีีที่่� ๔๗ ฉบัับัที่่� ๑ มกราคม-เมษายน ๒๕๖๕
68 ศััพทมููลของคำำ�ว่่�กั้ั�นหยั่ั�น
“บี่่าย ๔ โมีง เสดิจออกพระที่ี�นั�งอนันต้สมีาคำมี ที่รงเคำร่�องที่หารมีหาดิเลกเคำร่�องราชื่อิศัริย ยศัชื่าลที่ี� ๓
ราชื่ที่้ต้สเป็นกับี่ออฟ้ฟ้ิซเซอรว่มี ๑๐ นายเฝั้า ถึว่ายเคำร่�องราชื่บี่ันณ์าการคำ่อพระแสงกั้ันยั่ั�นฝัักหนัง ๑
สมีุดิร้ป็ที่หาร ๒ เล่มี บีุ่หรี� ๒ หีบี่ ” ในจีด้หมายเหตุพระราชิพิธีลงสรงสมเด้็จีฯ เจี้าฟ้้ามหาวชิิรุณหิศิ
๒๓
สยามมกุฎราชิกุมาร (๒๕๑๓ : ๑๗๑, ๒๒๒) ก็กล่าว่ถึ่ง “พระแสงกั�นหยั�นลงยาราชื่าว่ดิีป็ระดิับี่พลอยแดิง”
ศัิลป็ะถึมียาราชื่าว่ดิีนั�นไมี่ใชื่่งานศัิลป็ะของจีน แต้่เป็็นป็ระณ์ีต้ศัิลป็์ที่ี�มีีกำาเนิดิในดิินแดิน
เป็อร์เซีย แมี�คำำาว่่า ร�ช�ว่ดี่ ในภาษาไที่ยก็มีาจากคำำาภาษาเป็อร์เซีย l jaward ( ىدروجلا) แป็ลว่่า
‘มีีสีเหมี่อนพลอย lapis lazuli ’ หมีายถึ่ง ‘สีอย่างฟ้้าที่ี�ป็ราศัจากเมีฆ, สีฟ้้าคำรามี’ (Hayyim, 1934–
๒๔
1936: 748) ชื่ะรอยคำำาว่่า กั�นหยั�น จะมีีที่ี�มีาจากภาษาเป็อร์เซียต้ามีดิินแดินอันเป็็นที่ี�มีาของกั�นหยั�น
๒๕
ฝัักดิำาถึมียาราชื่าว่ดิีป็ระดิับี่มีณ์ีนพรัต้น์ซ่�งเป็็นเคำร่�องราชื่บี่รรณ์าการที่ี�พ่อคำ�าแขกเป็อร์เซียนำาเข�ามีา
ที่้ลเกล�าฯ ถึว่ายสมีเดิ็จพระนารายณ์์ราชื่กุมีาร ข�อสันนิษฐานว่่ากั�นหยั�นเล่มีนี�เป็็นแบี่บี่เป็อร์เซีย ยัง
สอดิคำล�องกับี่บี่ันที่่ก ของราชื่ที่้ต้เป็อร์เซีย ที่ี�เข�ามีาเจริญสัมีพันธไมีต้รีในสมีัยสมีเดิ็จพระนารายณ์์
๒๗
๒๖
มีหาราชื่เมี่�อพุที่ธศัต้ว่รรษที่ี� ๒๒ ว่่า สมีเดิ็จพระนารายณ์์มีหาราชื่ที่รงมีีกั�นหยั�นแบี่บี่เป็อร์เซียเป็็น
พระแสงสมีบี่ัต้ิอย้่ คำราเมี่�อโป็รดิที่รงเคำร่�องอย่างกษัต้ริย์เป็อร์เซีย ก็ที่รงเล่อกพระแสงกั้ั�นหยั่ั�นเหน็บี่
ไว่�กับี่บี่ั�นพระองคำ์ให�เข�ากันกับี่เคำร่�องที่รงซ่�งล�ว่นเป็็นแบี่บี่เป็อร์เซีย ต้�องดิ�ว่ยธรรมีเนียมีต้ามีที่ี�พระองคำ์
ที่รงไดิ�ศั่กษามีาเป็็นอย่างดิี คำว่ามีในบี่ันที่่กถึอดิเป็็นภาษาไที่ยไดิ�ดิังนี�
พระมีหากษัต้ริย์แห่งราชื่อาณ์าจักรสยามี ที่รงผู้ิดิกับี่กษัต้ริย์แลเจ�านาย
๒๘
ที่ั�งป็ว่งในป็ระเที่ศัเขต้มีรสุมี ที่รงมีุ่งจำานงพระราชื่หฤที่ัยในอันที่ี�จะยังพระองคำ์
๒๙
ให�ดิำารงพระสถึานะที่ี�ส้งเดิ่นข่�น ที่รงแสว่งคำว่ามีเป็็นเลิศัแลที่รงป็รับี่เป็ลี�ยนคำต้ิ
ดิำารงพระองคำ์ พระญาต้ิว่งศั์ แลต้ลอดิจนสมีบี่ัต้ิคำรอบี่คำรอง พระองคำ์ที่รงกระต้่อ
ร่อร�นที่ี�จะศั่กษาเร่�องราว่ของกษัต้ริย์อ่�น ๆ ผู้้�ส่บี่ดิำารงในโลก ที่รงศั่กษาพระราชื่-
๒๓ จดิหมีายเหตุ้พระราชื่กิจรายว่ันของว่ันเสาร์ แรมี ๑๑ คำำ�า เดิ่อน ๔ ป็ีเถึาะ เอกศัก จ.ศั. ๑๒๔๑ ต้รงกับี่ว่ันที่ี� ๖ มีีนาคำมี ๒๔๒๒
๒๔ มีาจากคำำา l jaward ( ىدروجلا) แป็ลว่่า ‘พลอย lapis lazuli’ (Hayyim, 1934–1936: 2.748)
๒๕ ดิ้ ว่ิที่ยาการถึมียาราชื่าว่ดิีของเป็อร์เซีย ใน https://www.iranreview.org/content/Documents/The_Art_of_Minakari_2.htm
๒๖ ผู้้�ที่ี�บี่ันที่่กเป็็นอาลักษณ์์ป็ระจำาคำณ์ะที่้ต้นามี Ibn Muhฺammad Ibr h m เขาต้ั�งชื่่�อบี่ันที่่กเล่มีนี�ว่่า Saf na’i Sulaim n เมี่�อ John O’
Kane (1972) ถึอดิเป็็นพากย์ภาษาอังกฤษ O’Kane ให�ชื่่�อว่่า The Ship of Sulaim n
๒๗ ราชื่ที่้ต้ของพระเจ�าชื่าห์สุไลมีาน (Sh h Sulaim n) แห่งราชื่ว่งศั์ Safavid
๒๘ คำ่อ สมีเดิ็จพระนารายณ์์มีหาราชื่
๒๙ ในหนังส่อ The Ship of Sulaim n ใชื่�คำำาว่่า “Below the Winds” เป็็นคำำารว่มีเรียกอาณ์าบี่ริเว่ณ์ของป็ระเที่ศัที่ั�งหลายที่ี�ชื่าว่
เป็อร์เซียหร่อชื่าว่อาหรับี่สามีารถึอาศััยลมีมีรสุมีพัดิพาเร่อสำาเภาแล่นไป็กลับี่ไดิ� แต้่มีิไดิ�รว่มีชื่มีพ้ที่ว่ีป็เอาไว่�ดิ�ว่ย (O’Kane, 1972: 4)
